Bahattin Öztuncay'ın Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemini gün ışığına çıkartan "Vasilaki Kargopulo-Hazret-i Padişahi'nin Serfotoğrafı" adlı eseri, bu alandaki ilk özgün çalışma özelliğine sahip.

Bahattin Öztuncay'ın fotograf tarihine olan merakı ve 21 yıllık bir birikime dayanarak hummalı bir çalışma sonucu ortaya çıkardığı Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerine ait fotoğrafları konu alan "Vasilaki Kargopulu-Hazret-i Padişahi'nin Serfotoğrafı" adlı eseri yayınlandı. Koç Topluluğu Şirketlerinden Birleşik Oksijen Sanayi-BOS'un desteğiyle meydana gelen kitap, içeriğindeki fotoğraflarla, son dönem Osmanlı tarihi hakkında bilgi edinebilmek için başvurulabilecek kaynak eser niteliğinde. 1879 yılında Sultan II. Abdülhamit tarafından sarayın resmi fotoğrafçısı olarak görevlendirilen Vasilaki Kargopulo'nun çektiği hanedan mensupları ve devlet erkanının portrelerine ait fotoğraflar, Osmanlı hanedanının ve Osmanlı toplumunun bilinmeyen yönlerine ışık tutuyor. Bahattin Öztuncay'ın Türkçe ve İngilizce olarak iki ayrı dilde hazırladığı eserde, Kargopulo'nun 36 yıllık mesleki yaşamı, Beyoğlu'nda Rus Elçiliği yanında ve daha sonra Tünel Meydanı'nda bulunan fotoğraf stüdyolarının kuruluş, gelişme ve saray fotoğrafçılığı dönemlerini ele alan üç ayrı başlık altında inceleniyor.

Kitabın giriş bölümünde, 1839-1856 yılları arasında İmparatorluğun gözbebeği olan İstanbul'daki erken dönem fotoğrafçılık faaliyetleri inceleniyor. Kitabın son bölümünde ise, Kargopolu'nun ani ölümü sonucu gelişen olaylara yer veriliyor. 311 sayfadan oluşan eserde neler yok ki...

Osmanlı İmparatorluğu'nun son imparatoru Sultan Vahdeddin'in onaltı yaşındayken bıyıkları yeni terlemeye başlarken çekilmiş portresi, Sultan Abdülmecid, Sultan Abdülaziz, Abdülaziz'in oğlu Şehzâde Yusuf İzzeddin, Sultan II. Abdülhamid'in oğlu Şehzâde Mehmet Selim, Sultan Abdülaziz'in kızları Nazime, Esma ve Emine Sultanlar bu örneklerden bazıları. Adliye Nazırı Ahmed Cevdet Ahmed Paşa'dan ismini hepimizin iyi bildiği Plevne kahramanı Gazi Osman Paşa'ya, Şeyhülislam Ahmed Esad Paşa'dan Sultan II. Abdülhamid'in özel doktoru Spiridon Mavroyeni Paşa'ya kadar dönemin ileri gelen isimlerinin belge niteliğindeki fotoğrafları Korgopulo'nun kamerasından bizlere ulaşıyor.

Dönemin ileri gelen isimlerinin dışında İstanbul'un panaromik görünümü ve sosyal yaşantısına ait fotoğraflar da bulunuyor. Bunların dışında eserde, Salacak kıyısındaki kadınlar hamamı, Kağıthane çayırlarında piknik yapan Türk kadınları, Büyükdere sahillerinden eşine başka bir yerde rastlanmayacak görüntüler, Mevlevi Şeyhleri ve Bektaşi şeyhlerinin müritleriyle verdiği pozlar, sigara ağızlığı satıcısı, çiçek satıcısı, lehimci, süpürgeci, şekerci, börekçi gibi devrin gündelik yaşantısında önemli rol oynayan seyyar satıcılar yer alıyor.

Vasilaki Kargopulo KİMDİR ?

Aslen Rum asıllı olan Osmanlı vatandaşı Vasilaki Kargopulo 1826-1886 yılları arasında yaşadı. 19. yüzyıl Osmanlı fotoğraf tarihinin en büyük isimlerinden birisi olan Vasilaki aynı zamanda ünü yurt dışında da duyulan Osmanlı devrinin en önemli ve en eski fotoğrafçılarından birisi.1850 yılında fotoğrafçılığa başlayan sanatçı, bu konudaki olağanüstü başarısı nedeniyle 1879 yılında II. Abdülhamid tarafından Osmanlı Sarayı'nın başfotoğrafçılığına getirtildi. İstanbul Boğazı'nı boydan boya fotoğraflara yansıtmayı başarabilen bu fotoğraf dahisinin İstanbul Boğazı ve Haliç fotoğrafları, dönemin şartlarıyla kıyaslandığında parmak ısırtıcak nitelikte. 1886 yılında ani ölümüyle hayata veda eden sanatçı, başarılı portre çekimlerinin dışında panorama tekniği gibi büyük ustalık gerektiren çalışmalara imzasını atmış usta bir isimdi. Kargopulo'nun ölümünden sonra oğlu Konstantin Kargopulo'yu saray fotoğrafçılığına getiren II. Abdülhamit, genç Kargopulo'nun babası gibi başarı gösterememesi üzerine onu görevinden aldı.