T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

Y A Z A R L A R
Başörtüsü eylemi ve Kavakçı

Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararı yayınlandı. Kapatma sebebinin başörtüsüne dayandırıldığı anlaşılıyor. Fazilet Partili milletvekillerinin başörtüsünü savunması ve Merve Kavakçı'yı alkışlamaları, bu partinin laiklik ilkesine karşı bir odak oluşturduğunun delili sayılmış.

Hangi kanun, hangi madde?

Peki, başörtüsünü savunmak, herkesin, din ve vicdan hürriyetinin bir sonucu olarak kılık ve kıyafetini düzenleyebileceğini söylemek, hangi kanunun, hangi maddesine göre suç?

Siz eğer "herkes başını örtmeli" der ve iktidara gelince bütün kadınların başörtüsü takacağını ilân ederseniz, o takdirde laiklik ilkesini çiğnersiniz. Ama, serbesti ve özgürlük istikametinde atılan adımlar, çağdaş laiklik anlayışının tabiî bir sonucudur.

Anayasa Mahkemesi, yürürlükteki kanunlara değil, Anayasa'nın 153'üncü maddesini çiğneme pahasına aldığı eski bir karara dayanıyor.

YÖK ek 17

Yüksek Öğretim Kanunu'nun ek 17'nci maddesi "Üniversitelerde, yasaya aykırı olmayan her türlü kılık kıyafet serbesttir" demekte. Bu maddeyi, Anayasa Mahkemesi iptâl etmedi; sadece, söz konusu hükmün üniversitelerde kız talebelerin başörtüsü takacağı biçiminde yorumlanamayacağını belirtti.

Oysa Anayasa'nın 153'üncü maddesi "Anayasa Mahkemesi'nin kanun koyucu gibi hareketle, yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemeyeceğini" söylüyor.

TBMM, Yüksek Öğretim Kanunu'na 17'nci maddeyi, sırf genç kızlar inançları doğrultusunda giyinip üniversitelere gitsinler, başörtüsü sorunu din ve vicdan hürriyetine yaraşır bir biçimde hal edilsin diye ilâve etmişti. Anayasa Mahkemesi ise aksine bir hüküm ihdasıyla, TBMM'nin iradesini ortadan kaldırmaya çalıştı.

Madde 153

Fazilet davasında da, Anayasa Mahkemesi ters bir mantık yürütüyor.

"Madem Refah Partisi başörtüsüne ilişkin kararları dolayısıyla kapatıldı, madem Anayasa'nın 153'üncü maddesine göre Anayasa Mahkemesi kararları siyasi partiler de dahil herkesi bağlar, o zaman Faziletli milletvekillerinin başörtüsü özgürlüğünü savunması yanlıştır. Sadece yanlış değil, aynı zamanda laikliğe aykırı bir tutumdur."

Anayasa Mahkemesi'nin bu tezine karşı, Fazilet Partisi savunmasında, haklı bir iddia ile ortaya çıkmıştı: "Seçenekleri attıran, özgürlükleri genişleten talepler laikliğe aykırı olamaz."

Yukarıda da belirttiğimiz gibi, laiklik ilkesi, ancak başörtüsünü herkes için zorunlu hale getirdiğiniz takdirde çiğnenir.

Ne biçim mantık?

Mahkeme'nin Resmi Gazete'de yayınlanan kararında ilginç bir cümle gözüme çarptı: "Dinsel nedenlere dayanılarak başörtüsü ve türbanla boyun ve saçların örtülmesine resmi daire ve üniversitelerde serbestlik tanınması, bir tür yönlendirme ve zorlamadır. Kişileri şu ya da bu yönde giyinip başını örtmeye zorlamak, ayrı, hatta aynı dinden olanlar arasında bile ayrılıklar yaratacaktır. Bu durumun laiklik ilkesine aykırı düşeceği kuşkusuzdur."

Bu ne biçim bir mantık? Başörtüsüne serbestlik tanınması, nasıl "bir anlamda yönlendirme ve zorlama" olabiliyor?

* * *

Anayasa'nın 153'üncü maddesi, Anayasa Mahkemesi kararlarını, siyasi partiler açısından bağlayacı kılıyor. Ama ya Anayasa Mahkemesi'nin kendisi, 153'üncü maddeye aykırı davranmak suretiyle, Meclis iradesine ters düşecek şekilde bir hüküm tesis etmişse?

Zaten tartışmanın temelinde hep o mahkeme kararı var.

Bir yandan, Yüksek Öğretim Kanunu'nun ek 17'nci maddesi aynen muhafaza edilecek: "Üniversitelerde, kanunların yasaklamadığı her türlü kılık kıyafet serbest" denilecek; bir yandan da Anayasa Mahkemesi, "Biz bu kıyafet özgürlüğünü, başörtüsü serbestisi olarak anlamıyoruz" diye karar verecek.

Bu çelişki yüzünden, o gün bugün tartışma sona ermedi.

Kavakçı meselesi

Gelelim Merve Kavakçı meselesine: Kavakçı'nın Meclis'e girmesiyle, başörtüsüne ilişkin düşünceler eyleme (!) dönüşmüş. Bu eylemin planlayıcısı ben olduğum için siyasi yasak kapsamına giriyorum ve milletvekilliğim düşüyor. Fazilet Partili milletvekilleri, Kavakçı'yı ayakta alkışlıyor; onlar da Anayasa Mahkemesi'ne göre suç işliyor ama, cezalandırılmalarına gerek duyulmuyor.

Peki, acaba Merve Kavakçı'yı kim milletvekilliğine aday yaptı? Listede seçilecek bir yere kim koydu? Merve Kavakçı'ya milletvekili mazbatasını kim verdi? Merve Kavakçı'nın ismi Meclis'te, Başkan Alirıza Septioğlu tarafından yemin etsin diye defalarca okundu mu? Acaba, Fazilet Partisi yönetimi, Kavakçı Genel Kurul'a girip yemin etmeyecek diye bir karar mı almıştı? Yoksa Kavakçı'nın başörtüsünü çıkarıp yemin etmesi isteniyordu da, ben buna karşı gelip Kavakçı'yı Genel Kurul salonuna soktum?

* * *

Maalesef Anayasa Mahkemesi, hem "adil yargılama" ilkesine uymayarak, savunmamızı almadan bizi mahkûm etmiştir, hem de kanunsuz ceza olmaz ilkesini hiçe saymıştır.

Kavakçı'nın milletvekili seçilmesini ve Genel Kurul'a tesettürlü girmesini engelleyen hiçbir kural yoktur.

Meclis iç tüzüğü de buna mâni değildir.

"Böyle bir gelenek yok" derseniz, daha önce zaten benzer bir tecrübe yaşanmadığından, bu tez de geçersizdir. Bir gelenek herhalükârda, uzlaşma olduğu takdirde ancak oluşabilir.

Eğer, memurların kılık kıyafetlerini düzenleyen yönetmeliği milletvekillerine uygularsanız, bu da olmaz. Çünkü milletvekili memur değildir.

Anayasa Mahkemesi'nin başörtülü öğrencilere ilişkin kararları da, hiçbir şekilde, milletin seçtiği Merve Kavakçı'yı kapsamız.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Refah davasında açıkça, "Bir partinin başörtüsünü savunması, tek başına ele alındığında, bu partiyi laiklik karşıtı bir odak olarak tarif etmeye yetmez" dedi.

Dolayısıyla, Fazilet davasını Refah davasına dayandırarak, başörtüsü serbestisini bir suç gibi kabullenmek, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne de, hukukun genel prensiplerine de aykırıdır.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde, Türkiye zor duruma düşecek.

Çünkü, sözde laikliğin nasıl hür düşünceyi ve inanç hürriyetini ezen bir silâh gibi kullanıldığı gözler önüne serilecek.


9 Ocak 2002
Çarşamba
 
NAZLI ILICAK


Künye
Temsilcilikler
ReklamTarifesi
AboneFormu
MesajFormu

Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon | Hayat | Arşiv
Bilişim
| Aktüel | Dizi | Röportaj | Karikatür
Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED