Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın (UNDP) raporuna göre, ekonomik eşitsizlik ve yolsuzluk, ülkeleri otoriter rejimlere kaydırıyor. Rapora göre, son 10 yıl gözönüne alındığında 140 ülkenin, çok partili seçimler yapıldığı için demokratik olarak sınıflandırıldığı, ancak pratikte bunların sadece 81'inin tam demokratik kurumlara sahip olduğu belirtildi. UNDP Başkanı Mark Malloch Brown, demokratik bazı kazanımların tehdit altında olduğunu söyleyerek, çok sayıda ülkede gerçek demokrasi bulunmadığını, yönetimlerin halkın güvenini kaybettiğini ve az sayıda ülkede vatandaşın refah, sağlık ve okul isteklerinin karşılanabildiğini belirtti.

Norveç birinci sırada

2000 yılı İnsani Kalkınma Raporu'nda 173 ulus, sadece gelirine değil, yaşam şekline göre incelendi. Rapora göre, ortalama ömür, eğitim ve kişi başına düşen gelir göz önüne alındığında ilk sırayı Norveç aldı. Norveç'i İsveç, Kanada ve Belçika izlerken, son 24 ülke Afrika kıtasından oldu ve Sierra Leone ülkeler sıralamasında en sonda yer aldı.

BM Kalkınma Programı, İnsani Kalkınma Raporu'nu hazırlarken, demokrasinin ne derece gelişmiş olduğunu da hesaba kattı. Raporu hazırlayanlar, demokratik rejimle yönetilen uluslarda, hükümetlerin halkın isteklerine daha açık olması nedeniyle, savaşa girme ya da açlık gibi durumların daha az görüldüğünü belirtiyorlar.

Demokrasiye güven azaldı

Sahra Afrikası'nda 29, Doğu Avrupa'da 23, Latin Amerika'da 14, Asya'da 10 ve Arap ülkeleri arasında da 5 ülke, son 20 yıl içinde demokrasi yönünde adımlar attı. Kırgızistan ve Zimbabve'de, seçilmiş hükümetler, kendilerinden önceki otoriter yönetimlerden farklı değil. Afrika'da demokrasiye yönelen uluslar dahi yoksullaştı. Sahara Afrikası'nda 20 ülke, 1990'a oranla fakirleşti.

Latin Amerika'da ise, halkın yüzde 70'inden fazlası, yoksulluk, suç, yolsuzluk ve uyuşturucu kısır döngüsünden şikayetçi. UNDP Başkanı Mark Malloch Brown'a göre, Latin Amerika'da, demokratik kurumlara olan inanç azalmış. Güç, halkın değil, gerillaların, uyuşturucu tacirlerinin, büyük toprak sahiplerinin, elitlerin elinde.

Türkiye'ye verilen notlar...

1- Hükümetin notu: -10 ve +10'luk ölçek üzerinden +7
2- Sivil özgürlükler: 7 üzerinden 5
3- Siyasi haklar: 7 üzerinden 4
4- Basın özgürlüğü: 100 üzerinden 58
5- Siyasi istikrar: -2,5 ve +2,5'luk ölçek üzerinden, -0,75
6- Kanun ve düzen: 6 üzerinden 4
7- Hukukun üstünlüğü: -2,5 ve +2,5'luk ölçek üzerinden -0,16
8- Hükümetin etkinliği: -2,5 ve +2,5'luk ölçek üzerinden -0,15
9- Yolsuzluk endeksi: 10 üzerinden 3,6

Türkiye 85. olabildi

BM raporunda Türkiye insani kalkınma sıralamasında 'orta ölçekte insani gelişim gösteren' ülkeler arasında yer aldı. Raporda, Türkiye, demokrasi göstergelerinin değerlendirildiği insani gelişim sıralamasında 173 ülke arasında 85. sırada yer aldı. Raporda Türkiye'nin ardından gelen ülkelerin pek çoğu Afrika ve Güney Amerika ülkeleri. UNDP Başkanı Mark Malloch Brown, demokratik bazı kazanımların tehdit altında olduğunu söyleyerek, çok sayıda ülkede gerçek demokrasi bulunmadığını ve yönetimlerin vatandaşlarının güvenini kaybettiğini belirtti.