Siyasi partiler tüzel kişiliği sahip kuruluş olmalarının yanısıra "sivil toplum" kuruluşu olarak niteleniyor.

Vatandaşlar, siyasi partilere ilçe seçim kurulu aracılığıyla üye olabilecek veya çekilebilecek.

Birden fazla siyasi partiye üye olunması durumunda sadece eski üyelikler sona erecek.

Üyelik kaydı kanunda ve tüzükte gösterilen nedenlerle siyasi partinin il ve ilçe yönetim kurullarınca silinebilecek. Ancak, üye parti içi itiraz yolları kullandıktan sonra mahkemeye başvurabilecek.

Önseçim zorunluluğu

Milletvekilliği genel ve ara seçimlerinde siyasi partiler adaylarını, o seçim çevresinde siyasi parti seçmen listesinde yer alan bütün üyelerin ilçe seçim kurullarının yönetiminde serbest, eşit, gizli oy açık tasnif esaslarına göre oy kullanacakları ön seçim ile aday adaylığın koymuş olanların arasından tespit edilecek.

Siyasi partiler, bir kişiden bir yıl içinde en çok 10 milyar lira bağış alabilecek.

Siyasi partiler ticari faaliyette bulunamayacaklar, kredi ve borç alamayacaklar.

Siyasa parti yöneticileri devlet ve diğer kamu tüzel kişilerinde ve bağlı kuruluşlarda doğrudan ya da dolayı olarak katıldığı teşebbüs ve ortaklıklarında, kamu yararını çalışan derneklerin ve devletten yardım alan ve vergi muafiyeti olana vakıfları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikaların yönetim ve denetim kurullarında görev alamayacaklar.

Hesapların kontrolü

Siyasi partilerin mali faaliyetleri ile ilgili olarak herhangi bir parti mensubu hakkında hukuk ve ceza davasının açılabilmesi Anayasa Mahkemesi'nin ilgili parti hesaplarını incelemesi sonucunda o konuda tespit ve talepte bulunmasına bağlı olacak.

Siyasi partiler Anayasa Mahkemesi'ne sunacakları kesin hesaplarının bir örneğini aynı yıl Türkiye genelinde yayınlanan gazetelerin birinde ilan edecek.

Siyasi partiler, kesin hesaplarını Anayasa Mahkemesi'ne sunmadan önce serbest muhasebeci veya mali müşavire tasdik ettirecek.

Devlet yardımının hukuku aykırı kullanıldığının tespiti halinde miktar kadar değil, iki katı kadar parti mal varlığı Hazine'ye irad kaydedilecek.

Kaldırılan hükümler

Öneride, SPY'den kaldırılması istenen hükümlerin bazılarının başlıkları da şöyle:

Komünist, anarşist, faşist, teokratik, nasyonal sosyalist gibi adlarla siyasi parti kurulamayacağı hükmü,

Azınlık yaratılmasının önlenmesi,

Bölgecilik ve ırkçılık yasağı,

Eşitlik ilkesinin korunması,

Diyanet İşleri Başkanlığı'nın yerinin korunması,

Siyasi partilerin tüzük, program ve faaliyetlerinin, Anayasa ve bu kanun hükümlerine aykırı olamayacağı,

Ön seçime katılan aday adaylarının Türkçe'den başka dil ve yazı kullanamayacakları hükmü,

Siyasi partiler, Türkiye Cumhuriyeti'nin dayandığı devletin tekliği ilkesini değiştirmek amacını güdemezler, bu amaca yönelik faaliyette bulunamazlar.

EBEDİ KOLTUK YOK

Siyasi partiler köy ve mahalle teşkilatı da kurabilecek.

Siyasi parti sicil kayıtları elektronik ortamda tutulabilecek.

Siyasi partiler tüzüklerinde, etik kurulların kurulmasına yer verebilecekler.

Siyasi parti genel başkanı, merkez karar yönetim ve icra organı üyeleri ile il başkanları 3 yıl ve en çok birbirini takip eden 3 olağan dönem için seçilebilecek.

TÜZÜK TÜRKÇE OLACAK

Siyasi partilerin, sosyal bir sınıfın diğer bir sosyal sınıf üzerinde egemenliği veya zümre egemenliğine yönelik faaliyette bulunamayacaklarına ilişkin hüküm "sınıf veya zümre diktatörlüğü" olarak değiştirildi.

Siyasi partiler, Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsızlığı, ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünün ortadan kaldırılmasına yönelik faaliyette bulunamayacaklar. Ayrıca, tüzük ve programlarının yazımı ve yayım ile her türlü yazışmalarında Türkçe kullanacaklar.