YeniSafak.com “ Türkiye'nin birikimi... ” Kültür

 
Ana Sayfa...
Gündem'den...
Politika'dan...
Ekonomiden...
Dünya'dan...
Kültür'den...
Yazarlar'dan

  Arşivden Arama

 


Kirpi'yi 'kuşa' çevirmişler

Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren her alanda yapılan müdahelelerden, şifahi ve yazılı edebiyatın da payına düşeni aldığı bilinen bir gerçek. Özellikle halkın sevdiği popüler eserler, bu anlamda birçok müdahaleye tabi tutulmuş ve o dönemde geçerli olan doğrular çizgisine çekilmişti. Türk edebiyatı tarihi ve tahrifata uğrayan edebiyat eserleri üzerine çalışmalar yapan Ahmet Özalp son olarak, Refik Halid Karay'ın ünlü eserlerinden olan "Kirpinin Dedikleri"ne uygulanan sansürü açığa çıkardı. Kaşgar dergisi'nin son sayısında yer alan "Kirpinin Dedikleri Demedikleri" başlıklı çalışmasında Özalp, Refik Halid'in muhalif ruhundan doğan 'Kirpi'nin oklarının kırılıp hedeflerin ya tümden ortadan kaldırıldığını ya da yönünün değiştirildiğini ortaya koyuyor.

20. yüzyıl Türkiye Türkçesini büyük bir ustalıkla kullanarak kendine özgü bir yazı dili oluşturan Refik Halid Karay'ın kişiliğinin en belirgin özelliklerinden biri, onun muhalifliğidir. Karay, Kalem, Cem ve Şehrah gibi dergi ve gazetelerde 'Kirpi' imzasıyla yazılar yazmış, bu yazıları 'Kirpinin Dedikleri' adıyla kitaplaştırmıştı. Kirpi, oklarını en çok İttihat ve Terakki yönetimine, bu partinin ileri gelenlerine atmış, bu nedenle de Refik Halid, İttihatçılar tarafından sürgün cezasına çarptırılmıştı. Sürgün, yazarın Anadolu'yu yakından tanınmasına ve hikayeciliğimizde bir dönüm noktası olarak kabul edilen 'Memleket Hikâyeleri'ni yazmasına vesile olmuştu.

Kirpinin Dedikleri'ne uygulanan sansür, kitabın eski yazıyla 1910 ve 1920'de yapılan ilk iki baskısıyla 1940'da Semih Lütfi Kitabevi tarafından yeni harflerle yapılan üçüncü baskısı karşılaştırıldığında apaçık ortaya çıkıyor. İki kitap arasında ilk bakışta hemen görülüveren fark, birinci ve ikinci baskıda yer alan onbir yazının üçüncü baskıda bulunmayışı. Çıkarılan yazıların tümü de; temelde İttihatçılığın hicvine, İttihat ve Terakki yönetiminin uygulamalarının eleştirisine yönelik yazılar. Kitabın üçüncü baskısından tamamen çıkartılan onbir bölümün dışında, birçok yazıda iğdiş edilmiş. Görümez bir el, daha ince, daha duyarlı bir operasyonla metinlerden pasajlar, cümleler çıkartmış, kimi sözcüklerin yerine başka sözcükler yerleştirmiş. Yapılan müdaheleyi görünür kılan pek çok örnek var, bunlardan birkaçı şöyle: İkinci baskı da yer alan "Hemen bütün bu fenalıklara rağmen İttihat ve Terakki'dekiler, vatanın öz evlatları sayıldı" bölümü üçüncü baskıda (s. 44) şöyle yer almış; "Hemen bütün bu fenalıklara rağmen fırkadakiler, vatanın öz evlatları sayıldı." Başka bir örnek; "Rusya, Trabzon sahiline mi el attı?", "Bir başka devlet Trabzon sahiline mi el attı?" (s. 162-163)

 


Kağıda basmak için tıklayın.

 

 

 


Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya | Kültür | Yazarlar
İnteraktif: Mesaj Formu | ABONE FORMU | İNTERNET TARAMA FORMU | KÜNYE | ARŞİV


Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED

Bu sitenin tasarım ve inşası, İNTERNET yayını ve tanıtımı, TALLANDTHIN Web tarafından yapılmaktadır. İçerik ve güncelleme Yeni Şafak Gazetesi İnternet Servisi tarafından gerçekleştirilmektir. Lütfen siteyle ilgili problemleri webmaster@tallandthin.com adresine bildiriniz...