WASHINGTON- Son aylarda Orta Asya'da ardı ardına mevzu kaybeden ABD, Dışişleri Bakanı Madeleine Albright'ı, enerji konularında görüşmeler yapmak ve demokratikleşme çağrısında bulunmak amacıyla bu haftasonu Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan'a gönderiyor. Orta Asya'ya giderken, bugün bir kaç saatliğine Ukrayna'ya uğrayacak olan Albright'ın, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan'da, bu ülkelerin devlet başkanları ile görüşeceği belirtildi. ABD Dışişleri yetkilileri, Albright'ın özellikle Kazakistan'daki görüşmelerinde, petrol konusunun ağırlıklı ele alınacak konulardan biri olacağını belirttiler. Ancak yetkililer, Albright'ın Kazakistan'dan Bakü-Ceyhan boru hattına petrol katkısı yapmasını isteyip istemeyeceği hakkında bilgi vermediler. Gözlemciler, Albright'ın gezisinin, ABD'nin, eski Sovyetler'den ayrılan Orta Asya cumhuriyetlerinin egemenliklerine verdiği önemi ortaya koyacağını kaydettiler. Ancak ABD Dışişleri Bakanı'nın, ziyaretleri sırasında, üç ülke liderinden demokrasi ve insan haklarını ilerletmelerini isteyeceği ifade edildi. ABD, bu üç ülkede son aylarda gerçekleştirilen seçimlerde, demokratik ilkelere uyulmadığını savunuyor.

CIA ve FBI başkanlarından sonra

Albright, ziyareti sırasında bir yandan bölgedeki Amerikan çıkarlarını savunurken öte yandan da, insan hakları konusunda baskı yaparak bir çeşit dengeleme politikası güdecek. Petrol zengini üç ülke olan Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan hem iç sorunlarla uğraşırlarken, hem de ABD'nin 1999 insan hakları raporunda yer alan adil seçim, yolsuzluk ve insan hakları ihlalleri konusunda ateş altında bulunuyorlar. Albright'ın ziyaretini ABD'nin bölgeye verdiği önemin yeniden teyit edilmesi olarak değerlendiren diplomatik kaynaklar, ziyaretin CIA Başkanı George Tenet ile FBI başkanı Louis Freeh'in temaslarının ardından gelmesine de dikkat çekiyorlar. Orta Asya'da güçlenen İslami hareketlerin bastırılması için bölge yönetimleriyle işbirliği yapan ABD, bu amaçla CIA ve FBI başkanlarını bölgeye göndermişti. Albright'ın Kırgızistan temasları sırasında Şubat ayında gerçekleştirilen milletvekili seçimleri konusunda da sert mesajlar vermesi bekleniyor. Bölge ülkelerine bir yandan eleştiriler gönderen ABD'nin öte yandan da 3 milyon dolarlık yardım yapması dikkat çekiyor.