Daha az polisiye okumalıyım

 
Hayatını öğrenci yetiştirmeye, eğitim faaliyetlerine adamış, inançlarını fikrî düzeyde yayma çabasında bir vakıf başkanı, ne Hizbullah şablonuna uyuyor, ne de 'Hizbullah operasyonu'na...

İzzettin Yıldırım'ın cenazesi kaldırıldı. Hizbullah operasyonunun 'en farklı' yan-unsuruydu İzzettin Yıldırım; herkesin kendisini çoktan ölmüş sandığı operasyonun en sıcak demlerinde Kartal'da bir evde rehin tutuluyordu... Hastanede cesedini görenlerin verdiği ifadeden, eve baskın düzenlenmesinden sadece birkaç saat önce öldürülmüş olduğu anlaşılıyor...

Hizbullah olayını anlamamı kolaylaştıran bir tezim var benim ve hemen her olay, her değişik ayrıntı o şablona uyuyor. Ådeta bir 'yap-boz' gibi, uygun bir parçayı bulduğunuzda tablo tamamlanıyor. Şablona hiç uymayan tek unsur İzzettin Yıldırım... 'Hizbullah' liderinin ölü ele geçip yanındakilerin kurtulmasını, bazı tetikçilerin itirafçıya dönmesini, mezar-evleri, hatta Velioğlu'nun cenazesinin memleketi Batman'a neden geç götürüldüğünü... Hepsini, herşeyi anlayabiliyor, hemen her unsuru zihnimdeki tablonun bir köşesine yerleştirebiliyorum... Tek uymayan parça o...

İzzettin Yıldırım vaktiyle Hizbullah içinde yer almış biri olsa anlayacağım. Para, mal ve silâh trafiği içerisinde yeri olabilecek türden biri, bir işadamı sözgelimi, bir galerici olsa yine şablondaki yerini bulmak o kadar zor değil. Ancak, hayatını öğrenci yetiştirmeye, eğitim faaliyetlerine adamış, inançlarını fikrî düzeyde yayma çabasında bir vakıf başkanı, ne Hizbullah şablonuna uyuyor, ne de 'Hizbullah operasyonu'na...

Adını ilk duyduğumdan beri İzzettin Yıldırım'la ilgili her haberi dikkatle okuyorum, her bilgiyi bir köşeye not olarak düşüyorum. Bütün istediğim, o haberin ya da bilginin daha başka bir ayrıntıyla birleşerek olayı anlamama yardımcı olması...

Bütünüyle karanlıkta olduğum söylenemez. Hiç evlenmeyişi, içinden geldiği geleneği harfi harfine sürdürme niyetini ortaya koyuyor; Bediüzzaman Said Nursi'yi, sadece eserleriyle değil, hayatıyla da kendisine rehber biliyor besbelli... Bu yolla 'Yeni Zemin' dergisinin çıkışına destek vermiş olması daha kolay anlaşılıyor; 'kurtuluşu' aydınlara yönelik fikrî çalışmalarda gören biriymiş İzzettin Yıldırım.

Şimdi hayata geçirilen türden operasyonları planlayanlar, ortadan kaldırmayı düşündükleri kişileri bir 'süper-bilgisayar' yardımıyla genel bilgi-bankası içerisinden seçerler. Bir sonraki adımda başlarına dert olabilecek kişileri furya içerisinde yok etmek belli-başlı örgütlerin sıkça kullandığı bir yöntemdir. 1990'ların ilk yarısında bazı Kürt işadamları öldürülmüştü, herhalde hatırlayacaksınız... Behçet Cantürk'le başlayan ve epey adamın canını aldıktan sonra kesilen o tasfiye hareketinde de, tıpkı şimdi Hizbullah operasyonu sırasında hayatını kaybeden İzzettin Yıldırım gibi, şablona uymayan birkaç kişi vardı... Şimdi adını vermek istemiyorum; "Uyuşturucu kaçakçısı" desen değildi adam, PKK ile irtibatı da yoktu, ama o sırada o da öldürülmüştü... "Neden?" sorusunun cevabını bugün biliyorum: "İmralı sürecinin önüne engel olarak dikilebilecek biriydi de ondan..."

İzzettin Yıldırım'ın bu kargaşada neden öldürüldüğünü anlamak isteyen ailesi, cevabı, ülkede bundan sonra meydana gelecek gelişmelerde bulabilir sanıyorum. Sadece bir unsuru örnek olarak vereyim.

Yakınlarıyla yapılan mülâkatlardan öğrendiğime göre, İzzettin Yıldırım'ın hayattaki en büyük emeli Van'da bir büyük eğitim ocağı açabilmekmiş... 'Zehra Eğitim ve Kültür Vakfı' bu amaçla oluşturulmuş... Yine yanlış bilmiyorsam çalışmalar belli bir düzeye erişmiş de; Van'daki okul inşaatı süratli ilerliyormuş...

Eğitim kurumu? Hem de Van'da? Bu aslında, Risale-i Nur hareketini tanıyanların hiç de yadırgamayacağı bir hedef: Bediüzzaman Said Nursi de, Şark insanını câhillikten kurtaracak ve bütün medenî âlemi nuruyla aydınlatacak bir yüksek okul hülyası kurmuş, Kahire'deki el-Ezher Üniversitesi'nden nazire, bu eğitim kurumuna 'Medreset-üz Zehra' adını takmıştı. Peki bu iş için hangi ili uygun görmüştü dersiniz? Evet, bildiniz: Van... İzzettin Yıldırım, sadece fikirlerini değil hayatını da kendisine örnek edindiği Bediüzzaman'ın o projesini benimsemiş...

Hizbullah operasyonu etrafında gazetelerde yayımlanan bazı yazılarda, Bediüzzaman Said Nursi ile Cumhuriyet'ten sonraki ilk Kürt isyanını başlatan Şeyh Said'in karıştırıldığını gördüm. İki farklı kişiyi karıştırmayan yazılarda bile bir önemli yanlışlık göze çarpıyordu. Şiddeti ve ayaklanmayı hoş görmediği bilinen Bediüzzaman Said Nursi'nin Şeyh Said isyanına destek verdiği iddia ediliyordu... Oysa bu da doğru değildi.

Dedim ya, bu tür çalışmalarda bir 'süper bilgisayar' devrededir; isimler arasında ilintileri o bilgisayar kurar. Acaba, iki Said arasında olmayan irtibatı kurmaya yarayan ortak payda ne? Sadece iki Said arasında değil, İzzettin Yıldırım'ın hayatını kaybetmesine yol açacak biçimde üçlü bir irtibat noktası bulunabilir mi?

İstanbul'da Türkçe/Kürtçe yayımlanan üç aylık 'War' dergisinin son sayısında (Bihar-Hevîn 1999) Şeyh Said isyanının tanıklarından Hesen İşvar ile yapılmış eski bir mülâkat yer alıyor. Daha en başında şu bilgiyle karşılaştım: "Şeyh Said daha 1900'lerde Van'da 'CezmiyÍ Ezher' gibi büyük bir okul yapmayı istemişti..." (s. 23) Elbette konumuzla ilgisiz bir ayrıntı olabilir bu, ama yine de ilginç bir ilişki sözkonusu.

Galiba bu günlerde biraz fazla polisiye roman okuyorum.