Via Dolorosa

 
Kudüs'ün Müslüman, Hıristiyan ve Yahudi kesimlerinde dolaşırken, Mısır, Babil ve Yunan medeniyetlerinin ana kaynağının kutsal kitaplar olduğu açıkça görülür.

Eski Kudüs'e Zeytin dağından bakıldığında, Kubbetüs Sahra'nın hemen arkasında ikiz kurşun kubbesiyle Hıristiyanlar'ın kutsal merkezi "Kıyamet Kilisesi" görülür.

Mescid-i Aksa'nın eski şehrin merkezine açılan kapısından çıkılınca, inişli çıkışlı dar sokaklardan geçilerek "Acı Yolu" ya da "Via Dolorosa"ya çıkılır.

Bu dar sokak kıvrıla kıvrıla Kıyamet Kilisesi'ne ulaşır. Hıristiyanlar'a göre Hz. İsa sırtında çarmıhıyla bu sokaktan geçerek, Romalılar'ın kendisine verdiği cezayı çekmeye gider. Yolun iki tarafı değişik Hıristiyan mezheplerinin kiliseleriyle doludur.

Hz. Meryem oğlu İsa'yı babasız olarak Hz. Süleyman'ın inşa ettiği Mukaddes Beyt'te doğurur. Hz. İsa bütün mucizelerini burada gösterir. Beşikte bir çocukken konuşur ve annesini ölümden kurtarır. Ölüleri bu eski şehirde diriltir. Doğuştan görmeyenlerin gözlerini burada açar.

Yahudiler Hz. Âdem'in anasız ve babasız topraktan yaratıldığına inanırlar. Ancak Hz. İsa'nın babasız olarak doğmasına inanmazlar.

Otuz yaşında peygamber olan Hz. İsa ile birlikte İslam milletinin bayrağı, Hz. Musa ümmetinden Hz. İsa ümmetine geçer. Onun üç yıl süren peygamberlik döneminde kendisine yalnızca 12 kişi inanmış. Onlardan biri de ihanet etmiş.

Hz. İsa Zeytin dağında havarileriyle yaptığı son görüşmesinde "Horoz ötmeden, yani sabah olmadan sizden biriniz beni inkar edecek ve pek az bir paraya satacak" der.

Yuda onun yerini bir miktar para karşılığı Yahudiler'e haber verir. Roma valisi Pontus Pilatus'un askerleri Hz. İsa yerine yanılıp, Yuda'yı çarmıha gererler. Kur'an'a göre öldürülen Hz. İsa değil, onu ele verendir. Hz. İsa ise göğe çekilir.

Havariler Hz. İsa'nın vasiyeti üzerine Hıristiyanlığı yaymak üzere bütün dünyaya dağılırlar. Havariler ve onların öğrencilerinin naklettiği İncil'lerde Hz. İsa'nın sözleriyle Vahiy birbirine karışır.

İncil'lerde çoğunlukla Hz. İsa'nın acı dolu hayatı anlatılır.

Hıristiyanlar'ın çoğunluğu peygamber olarak, Tevrat'ta adı geçenlerle havarileri görürler. Tevrat'ta peygamberler hafife alınırken, İncil'de Hz. İsa ilahlaştırılır.

Mevlânâ Hz. İsa'yı ilahlaştıranların düştüğü çelişkiyi anlatmak için "Hıristiyanlar'ın işine bak ki, çarmıha gerilen bir Tanrı'dan medet ummaktadırlar" der. Ardından "Peki o kimden medet umsun?" diye sormaktan da kendini alamaz.

Müslümanlar "Biz Allah'a ve bize indirilene, İbrahim, İsmail, İshak, Yakub'a ve onların soyundan gelenlere indirilene, Rableri katından Musa'ya, İsa'ya ve diğer nebilere verilenlere iman ettik. Aralarında hiçbir ayrım gözetmeyiz. Biz Ona teslim olmuşuz" derler.

Kudüs'ün Müslüman, Hıristiyan ve Yahudi kesimlerinde dolaşırken, Mısır, Babil ve Yunan medeniyetlerinin ana kaynağının kutsal kitaplar olduğu açıkça görülür.

Tarih içinde bozularak "Tek Tanrılı" dinlerden "Çok Tanrılı" dinlere dönüşmenin yolunu kesmek için Kudüs'te "Ehli Kitab"ın elele vermesi gerekir.

Yeni binyılda medeniyetler arasındaki çatışma, "Ehli Kitap" dinleriyle, "Çok Tanrılı" Asya dinleri arasındaki savaşa dönüşecek gibi görünüyor.