İran Sineması son yıllarda üst üste sıkı çıkışlar yaptı. İran sinemasının parlak simalarından Mohsen Makhmalbaf'ın kızı Samira Makbalmaf, 1999 Cannes Film Festivali'nde dünya prömiyerini yapan 'Elma'dan sonra, 2000 Cannes Film Festivali'nde 'Jüri Özel Ödülü'nü kazanan 'Karatahta' adlı filmiyle Türk sinemaseverlerin karşısında.

Karatahta, Bahman Ghobadi'nin 'Sarhoş Atlar Zamanı' filminden sonra ülkemizde gösterime giren ikinci Kürtçe film. Halepçe katliamından sonra İran'a sığınan Kürtlerin dramını dile getiren filmin vizyona Kürtçe girmesi için Kültür Bakanlığı Film Değerlendirme Kurulu'ndan izin alındı.

Çekimlerde zorlandım

İran'da Kürtçe ve Farsça konuşulduğu için dil sıkıntısı çekmediğini söyleyen kadın yönetmen, Kürtçe'yi çekim sırasında öğrenmiş. Yüzden fazla oyuncu kullanan genç yönetmen, Karatahta'da oynayacak oyuncuların tümünü, Haleleh adlı kadını oynayan Behnaz Jafari adlı tiyatro ve sinema oyuncusu hariç yerli halktan seçmiş. Sinemayla çok küçük yaşlarda tanışan Samira Makhmalbaf, filmin çekimi sırasında karşılaştığı engelleri şöyle anlatıyor:

"Yapılacak çok iş vardı. Her sabah, profesyonel olmayan oyuncuları bulmak amacıyla çeşitli köylere sekiz araba gönderiyorduk. Onları boğaz tokluğuna bulmakta güçlük çekiyorduk. Ayrıca geçilmesi çok zor olan dağların arasındaydık. Ancak yaşlı erkeklerin bize çok yardımcı olduklarını söylemeliyim."

Buruk bir hikaye

Film, 1980-87 yıllarında İran- Irak Savaşı esnasında Irak'ın Halepçe'deki Kürt nüfusa yaptığı kimyasal silah saldırısının, savaştan yıllar sonra bile bölge halkını nasıl etkilediğini anlatıyor. Sırtlarına yüklendikleri karatahtalarıyla ders verecek öğrenci arayan bir grup genç-azimli öğretmen, İran'ın sarp dağlarında uçak saldırılarıyla karşılaşınca bir kısmı dağılır.

Gruptan ayrılan öğretmenlerden Rabuvar, İran-Irak sınırında karın tokluğuna kaçak mal taşıyan çocuklara rastlar ve onlara ders vermek ister. Tehlikelerle dolu sınırdan bedenlerinden büyük malları kaçırmak zorunda olan çocuk işçiler, Rabuvar'a kulak asmazlar bile.

Gruptan ayrılan Said ise yüzlerce yaşlı adamdan oluşan bir grupla karşılaşır yolda. Haleleh adında dul bir kadın ve çocuğu, gruptan farklı olarak göze çarpmaktadır. Aç-susuz ve sefil bir halde yola çıkan bu grubun tek isteği, anavatanları olan Halepçe'ye dönmek ve orada ölmektir. Haleleh'e aşık olan ve karatahtası karşılığında onunla evlenen Said ise, yolculuk sonlandığında korkunç katliamın insanlar üzerindeki psikolojik ve sosyal travmanın aşkı çoktan öldürdüğünü görecektir.

Kısa tutulmuş olmasına rağmen, hüzünlü müziği, kurgusu ve anlatımıyla Halepçe'de yaşanan dramı tüm gerçekliğiyle aktaran başarılı bir film Karatahta.