Türkiye'yi borç ve faizle yönetmeyi 'milli politika' haline getiren hükümetler yüzünden Türkiye'nin iç ve dış borç yükü toplamının Gayri Safi Milli Hasıla'ya (GSMH) oranı yüzde 86.4'e ulaştı. Hazine Müsteşarlığı'na dayanarak yapılan araştırmaya göre, 2000 yılı sonunda dış borcun milli gelire oranı yüzde 57.5, iç borcun milli gelire oranı 28.9, toplam iç ve dış borcun milli gelire oranı ise yüzde 86.4 olarak gerçekleşti. Buna göre Türkiye 100 liralık üretimine karşılık 86 liralık iç ve dış borca sahip bulunuyor.

Hazine verilerine göre, 2000 yılında iç borç toplamı 58 milyar dolar olurken, dış borç toplamı 116 milyar 105 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu borç rakamını toplam nüfusa oranladığımızda, kişi başına borcun 2.764 dolar olarak ortaya çıktı.

Borcun 20 yıllık seyri

Türkiye'nin toplam borç yükünde 1984-1988 yılları arasında hızlı bir yükselme eğilimi ortaya çıktı. 1987'de bu oran yüzde 70'e ulaştı. 1989'dan başlayarak borçlanma açısından izlenen daha dikkatli programlar sonucunda toplam borç yükü, tehlike sınırlarının altına çekildi. Bu gelişmede uygulanan programın yanısıra Türkiye'nin, uluslararası kuruluşlardan dış borç sağlama konusunda düştüğü sıkıntının da etkisi bulunuyor. 1989 yılından sonra, Türkiye, daha önceki yıllarda uluslararası kuruluşlardan rahatlıkla aldığı kredilerde zorlanmaya başlayınca dış borçlanmasını azaltarak, piyasaları, uluslararası kuruluşlar yerine ikame etmeye başladı. Başlangıçta bu ikame, kaybedilen miktar kadar olmadığı halde, sonraki yıllarda daha fazla borçlanma imkan dahiline girdi ve borç stoku yeniden artış eğilimine girdi. 1990 yılından sonra hem iç hem de dış borç stokunda artışlar hızlandı. 1990 yılında milli gelirin yüzde 47'sine ulaşan toplam borç yükü aradan geçen 10 yıllık süre içinde 39 puanlık artış ile yüzde 86'ya yükseldi. 2001 yılındra ise borç yükünün yüzde 94'e ulaşacağı belirtiliyor.