Çıktığı günden beri derginin genel yayın yönetmenliğini sürdüren Ali Haydar Haksal, Yedi İklim'in adeta motoru. Hasköy doğumlu olan Haksal, Elazığ İmam-Hatip Lisesi'nden ve Erzurum Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nden mezun. Hanedan geleneğinden gelen okumuş bir aileye mensup olan Haksal, Yedi İklim'i Kadıköy'de ticaret yaptığı mağazanın üst katına kurduğu bölümde yeni kuşaklara taşımaya gayret ediyor. Tozlu raflarında adeta bir hazine gibi duran binlerce kitabı taşıyan Yedi İklim'in merkezinde Ali Haydar Haksal'la sanat, edebiyat ve Yedi İklim üzerine konuştuk.

Mavera'dan Yedi İklim'e

Aylık yayınlanan Yedi İklim dergisinin kökleri çok eskilere dayanıyor. Aralarında Ali Haydar Haksal'ın da bulunduğu bir grup, 1987 yılında yeni bir dergi kurmak için zamanın önemli kültür-edebiyat dergisi olan Mavera'dan ayrılıyor. Bu ilk girişim iki yıl sürüyor. 1988'de yayına ara veren Yedi İklim, yayın hayatına 1992'de yeniden atılıyor. Derginin oluşum sürecini anlatan yayın yönetmeni, ilk dönemlerde bile iyi bir süreç yakaladıklarını söylüyor. "Rahmetli Cahit Zarifoğlu bize, 'Siz bir beş altı sayı çıkarın. Sonra ben de size katılırım' dedi. Ancak daha ikinci sayıda Zarifoğlu şiirleriyle bize katılmıştı'' diyor.

Bir hareketin devamıyız

Daha ilk günden bu güne yaptıkları işin dergicilikle birlikte bir düşünce hareketi olduğunu kaydeden Haksal, şöyle devam ediyor: "Üstat Necip Fazıl'la başlayan ve temellerini Büyük Doğu'dan alan, Sezai Karakoç ve Diriliş Hareketi ile, Edebiyat ve Mavera Dergisi, Yöneliş Hareketi, Cahit Zarifoğlu ve Rasim Özdenören'le beslenen bir hareketin ürünü Yedi İklim.''

Derginin mutfağının oldukça geniş olduğunu söyleyen Ali Haydar Haksal, Yedi İklim'de yazılarını yayımlayan, dergi çatısı altında yetişen birçok ismin bugün Hece, Kırklar ve Kaşgar gibi birçok dergide yazı ve şiirlerini yayımladıklarını belirtiyor. Haksal, bu durumu şöyle değerlendiriyor: "Bir dönemler bizimle omuz omuza çalışmış arkadaşlarımızın, bugün birçok dergide yazması, şiirlerini yayımlaması bizi hem sevindiriyor, hem üzüyor. Sevincimizin nedeni arkadaşlarımızı oralarda görebilmek. Üzüntümüz ise birincisi onlara yeni alanlar açamamaktan, örneğin bir dönemler kitaplarını yayınlayamamaktan kaynaklanıyor. İkincisi üzerine konuşmak istemiyorum."

Türkiye'nin yaklaşık son onbeş yılına şahitlik eden bir derginin yöneticisi olan Ali Haydar Haksal, şu an Türkiye'nin üst kademelerinde bulunan ve İslami duyarlılık taşıyan birçok edebiyatçı, yazar ve gazetecinin, mensubu oldukları hareketten doğrudan ya da dolaylı olarak etkilendiklerini söylüyor. Haksal, asıl göz önünde bulundurulması gerekenin bu olduğunu kaydediyor.

Çorba sürekli kaynıyor

Dergicilik serüvenlerinin sürdüğü uzun dönemde birçok gelişmeye şahit olduklarını kaydeden Haksal, "Her ne kadar kültür-edebiyat dergiciliği yapsak da, biz de, siyasayla içiçe olduk" diyor. Yedi İklim'i 1987'den beri kaynayan bir çorba kazanına benzeten Ali Haydar Haksal, Suavi Kemal Yazgıç, Münire Daniş, Murat Menteş, Sedat Sayın, Hasan Aycin, Alim Kahraman, İhsan Deniz, Ali Günvar, Rasim Özdenören, Mustafa Özçelik başta olmak üzere birçok kişinin dergiye, yazı ve şiirleriyle omuz verdiğini söylüyor.

Okur, hepimizi okur

Ülkemizde edebiyat dergisi okurunun oldukça az sayıda olduğunu kaydeden Haksal sözlerine şöyle devam ediyor: "Türkiye'de en büyük edebiyat dergisi, çok çok 1500 satabilir. O okur da tüm dergileri takip eder ve bir dolaşım halindedir. Yani Türkiye'ye ait, biraz da yadırganabilecek bir okur sayısından sözedebiliriz. Hiçbir edebiyat dergisinin çok ciddi bir şekilde 5000 satıyorum demesi ülkemizde zor. Yani Yedi İklim de bu grubun içinde."

Öykülerim dairelerimdir

"Yitik Yaşamın Güncesi" adlı romanı geçtiğimiz aylarda yayımlanan, şimdiye kadar 11 öykü kitabı çıkaran ve birkaçının da yolda olduğunu söyleyen Ali Haydar Haksal, öykülerini birer daireye benzetiyor: "Öyküyü ben kendi içimde daireler kurarak yazıyorum. Benim öykü kitaplarımın hepsi kendine ait birer dairedir. Seksek oynayan bir çocuğu düşünün. Her atladığı daire bir diğerine doğru bir yoldur. Ben bu daireler arasındaki bağı çok iyi kuruyorum. Bu dairelerin herbiri benim öykü atmosferim."

Bu dergi gençler için çıkıyor!

Yitik Yaşamın Güncesi'nde bir bayanın yitirdiklerini anlatan Haksal, "Bunca yıldan ve gayretten sonra sizin yitirdikleriniz neler?" sorusunu biraz gerilere giderek cevaplıyor: "Bu hayatta her insan neleri yitirmişse Ali Haydar Haksal da onları yitirdi. Büyüklerimiz ve elinden tuttuklarımız hakkında hep iyi şeyler düşündüm. Aslına bakarsanız önemli birşey yitirdiğimi hatırlamıyorum. Asıl benim yitirdiğimden ziyade bizim yitirdiklerimiz önemli. Şuradan çıkın, Kadıköy-Moda sahiline doğru yürüyün. Bakın, gençliği yitiriyoruz. Bizim tüm derdimiz Büyük Doğu ruhuyla, Diriliş'le ve nihayet Yedi İklim'le onların elinden tutmak. Bu yüzden Yedi İklim yoluna devam ediyor."

ÖMER ÇAKKAL