İstanbul'da aletsel büyüklüğü 8 veya daha üzerinde bir depremin mümkün olmadığını belirten Prof. Dr. Ahmet Ercan, "Sivrialan bölgesinde 6.3 veya 6.5, Marmara Ereğlisi açıklarında ise 7 veya 7.2 büyüklüğünde deprem olabilir" dedi. Ercan, Müstakil Sanayici Ve İşadamları Derneği MÜSİAD'ın İnşaat ve Yapı Malzemeleri Meslek Komitesi tarafından düzenlenen "Deprem Riski Açısından İstanbul'un Yeniden Yapılanması Ve Ekonomiye Etkilerinin Değerlendirilmesi" konulu panele katıldı. MÜSİAD İnşaat ve Yapı Malzemeleri Meslek Komitesi Başkanı Nurdoğan Ural, paneli açış konuşmasında, 1987'de GSMH'da yüzde 13'lük payı bulunan inşaat sektörünün 2001 yılında pu payının yüzde 10'a düştüğünü söyledi.

Türkiye'de 4.5'luk deprem can alıyor

Konuşmasına insanların ekonomik durumunu düzeltmedikçe depremlerde can kayıplarının sürmeye devam edeceğini belirterek başlayan Prof. Dr. Ahmet Ercan, "Doğu Anadolu'da 4.5, Orta Anadolu'da 5 ve Batı Anadolu'da 5.5 şiddetindeki depremler can kaybına sebep oluyor. Bu bölgeler arasındaki tek fark gelir seviyeleri" dedi.

Türkiye'de halk değil bir zümre yönetimi olduğunu ifade eden Ercan, "Kişi başına düşen milli geliri 2 bin 71 dolar olan ülkemizde 4.5 büyüklüğündeki deprem can kaybı meydana getirirken, milli geliri 15 bin 500 dolar olan Yunanistan da can kaybı olması için en az 6.3 şiddetinde, milli geliri 32 bin dolar olan ABD'de ise 7.3 şiddetinde deprem olması gerekir" diye konuştu.

Muhtemel bir İstanbul depreminde 100 bin civarında insanın öleceğinin tahmin edildiğini kaydeden Ercan, konuşmasını şöyle sürdürdü: "Türkiye' de depremde bir kişinin ölümünün maliyeti 1 milyon dolardır. Bu rakam gelişmiş yabancı ülkelerde 80 bin dolar seviyesindedir. Gölcük depremi ise bize en az 20 milyar dolara mâl olmuştur. İstanbul depremi için çare ne ise, Türkiye için de o olacaktır. Muhtemel bir İstanbul depreminin Türkiye'ye maliyeti en az 100 milyar dolar olacaktır. Marmara Denizi'nin halen deprem üretme gücü 7.5'tir. Bu 58 atom bombasının gücüne eşit bir güçtür. Bu deprem muhtemelen 10 km kadar aşağıda yaşanır. Bu sığ ve tehlikeli bir depremdir. Bunun yüzeye etkisi Sivrialan bölgesinde 6.3 veya 6.5, Marmara Ereğlisi açıklarında ise 7 veya 7.2 şiddetinde olur. Kimilerinin söylediği gibi 8 veya 8.5 şiddetinde bir deprem yaşanmaz. Çünkü tarih boyunca böyle bir deprem görmedi İstanbul. Bu büyüklükteki bir deprem tüm binaları ayağa hoplatacak bir güç demektir. Ve maalesef İstanbul'daki binaların yüzde 99'u bu hesaplamalar yapılmadan inşa edilmiştir". Ercan, "Uygar bir devletin yapması gereken depremden sonra enkaz altından cesetleri çıkarmaya çalışmak değil, deprem esnasında insanlarının enkazın altında kalmasını önlemektir. Maalesef devletin depremle mücadele adına yaptığı en iyi şey ceset torbası stoklamak olmuştur" dedi.

"Ceset torbası stoklayarak deprem tedbiri alınmaz"

Depremin inşaat sektörünü kamçılaması gerekirken, daha da krize sokacak bir etki yaptığını belirterek sözlerine başlayan KİPTAŞ Genel Müdürü İsmet Yıldırım, yaşanan tüm deprem tecrübelerine rağmen İstanbul'un deprem riski yüksek bölgelerinde hâlâ çarpık yapılaşmanın sürdüğünü söyledi. Muhtemel bir İstanbul depreminden önce imar planlarının mutlaka bitirilmesi gerektiğine dikkat çeken Yıldırım, "Ruhsat alma işi kolaylaştırılmalıdır. Bürokrasiden bezen insanlar ruhsat almadan bina yapma yolunu seçmektedir. Bu da binaların çok daha kontrolsüz ve kalitesiz yapılmasına zemin hazırlıyor. Türkiye'de artık konutlar 10, 15 ve 20 yıl gibi vadelerle halka sunulabilmelidir. Kaliteli ve uzun vadeli konut satışının finansal çözümü mutlaka geliştirilmelidir" şeklinde konuştu.

Dizayn Grup Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Mirmahmutoğluları da, konuşmasında binalarda kullanılan boruların kalitesine değinerek, muhtemel bir İstanbul depreminde su ve kanalizasyon borularının tamamen kullanılamaz hale geleceğini belirtirken, alt yapı yapanların esnek ve dayanıklı boru kullanmaya özen göstermeleri gerektiğini söyledi.

'5 MİLYAR DOLARA İSTANBUL KURTULUR'

Prof. Dr. Ahmet Ercan, önerilerini şöyle sıraladı: "İstanbul'un yüzde 75'i gecekondu. Bu binaların tamamının yıkılıp yeniden yapılması gerekiyor. Yıkmadığımız alış veriş merkezleri, camiler, spor salonları gibi binaların altına deprem sönümleyicileri takmamız gerekiyor. Ekonomik anlamda yıkılmasında mahsurlu binalar ise dayanıklı hale getirilmelidir. Son aşamada da yer altı yapıları gelmektedir. İstanbul, buna müsaittir. Bu şehirde dayanıklı yeraltı yolları, otoparkları, alış-veriş merkezleri yapabiliriz. Bütün bunların maliyeti tahminen 5 milyar dolar civarındadır. Bir yanda; 100 milyar dolarlık deprem zararı ve kaybedilecek en az 100 bin insan. Diğer yanda; sadece 5 milyar dolar ve tüm alt yapısı ve yapılaşmasıyla adam gibi bir şehir".