İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch), ABD'nin, yakalandıktan sonra Saddam Hüseyin'in görüntüsünü yayınlamakla "savaş suçu" işlediği belirlendi.

HRW, Iraklı esirlerin görüntülenmesine izin veren ABD'nin sözleşmeyi ihlal ettiğini kaydetti. HRW'nin New York'ta yayınladığı bildiride, "Cenevre Sözleşmesi'nin esirlerin kamuoyundan gizlenmesi ilkesine ilişkin maddesi, hem ABD hem de Irak tarafından ihlal edilmiştir" ifadesi kullanıldı. Bildiride, "Irak hükümeti, esirleri filme alıp kameralar önünde sorgulamıştır. ABD hükümeti de Iraklı esirlerin ABD ordusuna eşlik eden gazeteciler tarafından filme alınmasını engellemek için önlem almamıştır" denildi.

Kimlerin savaş esiri sayılacağı 1949 Cenevre Sözleşmesi'nin 4. maddesinde belirtiliyor. Buna göre, "silahlı kuvvetler mensupları, bu silahlı kuvvetlere mensup milis ve gönüllü birliklerin mensupları, teşkilatlı mukavemet hareketlerine katılanlar, askeri uçakların sivil mürettebatı, harp muhabirleri, askeri müteahhitler, askerin istirahat ve eğlencelerini sağlayacak birliklerin mensupları, ticaret filolarının mürettebatı, kitle halinde ayaklanmış ve silaha sarılmış ülke ahalisi" esir sayılıyor.

Esirlerin hakları neler?

Sözleşmenin 15. maddesine göre, harp esirlerini elinde tutan devlet bunların bakım ve tedavisi ele mükellef. 16. maddeye göre, bunlara ırk, milliyet, din, siyasi vesair kanaatler yüzünden fark gözetici muamele yapılamaz.

Sözleşme'nin 86 ve 96. maddelerine göre de, harp esirleri, esirleri elinde tutan devletin askeri makamları ve mahkemelerince, bu devletin silahlı kuvvetleri mensupları hakkında derpiş olunan cezalardan başkalarına çarptırılamazlar.

Ayrıca, esirlere her türlü bedeni ceza, karanlık yerlerde hapis, işkence ve eziyet de yasaklanıyor.

Sözleşmeye göre, esirler savunmalarını yapmadan ve ehliyetli bir müdafinin yardımından istifade etmeden mahkum edilemez. Esirlerin kaçması halinde, kendi devletin veya tarafsız bir devletin bayrağını taşıyan bir gemiye sığınırsa esirlik sona ermiş olur.

EVİN GÖKTAŞ

« Geri Dön