Sosyal patlama olarak nitelendirilen 3 Kasım seçimlerinin üzerinden bir yıl geçti. Bir yıllık dönemde, Irak savaşına rağmen olumlu bir noktaya gelindi. Bugün enflasyon, faizler başta olmak üzere birçok ekonomik gösterge çok daha iyi seviyelere geldi.

Seçimden tek başına iktidar olarak çıkan AK Parti, bir yıllık dönemde iki hükümet kurdu. Bu iki hükümet ile geçen bir yıllık süreçte, rakamlar karşılaştırıldığında, sonuçta hasta olarak nitelendirilen bir ekonominin ayağa kalktığı görülüyor. Bu dönemde en büyük darbe, rant ekonomisine vuruldu.

Diğer yandan, hükümetin uygulamaya koyduğu vergi barışı, sanayiciye ucuz enerji gibi projeleri de, reel sektöre can suyu verdi. Reel sektör tekrar ayakları üzerinde durmaya başladı.

Ekonomi dibe vurmuştu

3 Kasım 2002 tarihine gelindiğinde ekonomide, belirsizlik hakimdi. ANASOL-M hükümeti, IMF destekli istikrar programı ile ülkeyi cumhuriyet tarihinin en büyük krizine sürüklemiş ardından da ekonominin başına Kemal Derviş getirilmişti.

Şubat krizinin ardından ekonominin patronluğuna getirilen Derviş, IMF'den aldığı yaklaşık 30 milyar dolarlık kredi ile, ekonomiyi düzlüğe çıkarmaya çalıştı. Ancak bu kez de koalisyon hükümeti olmanın getirdiği zorluklar krize giren ekonomide beklenen canlanmayı sağlamadı.

Enflasyon dize geldi

AK Parti'nin iktidarı gelişinden sonra ise göstergelerde hızlı bir düzelme yaşanmaya başladı. Ekonomik göstergelerdeki olumlu seyrin, fiyatlara yansımaya devam etmesi ile Eylül 2003'te yıllık toptan eşya fiyat artışında, son 27 yılın en düşük rakamlarına ulaşılarak rekor kırıldı. Yılın dokuz aylık döneminde enflasyon oranı, toptan eşyada yüzde 10.7, tüketici fiyatlarında ise yüzde 13.8 oldu.

Enerjide fiyatlar geriledi

Bir yıllık dönemin sonunda, doğalgaz ve elektrik fiyatlarında önemli bir düşüş olması hem sanayiciye hem de vatandaşı rahat nefes aldırdı. Örneğin 3 Kasım seçimleri öncesinde 317 bin liradan satılan doğalgazın metreküpü, bugün 275 bin liraya düştü. Yine, geçen yıl 162 bin liradan satılan elektriğin kilovatı da 127 bin liraya geriledi. 3 Kasım 2002'de litresi 1 milyon 643 bin lira olan süper benzinin fiyatı da, adeta yerinde sayarak bugün 1 milyon 755 bin liradan satılıyor.

Açılan şirketler artıyor

AK Partili iktidar döneminde yeni açılan firma sayısında da büyük bir artış kaydedildi. Yılın 9 ayında açılan şirket sayısında, yüzde 17.35'lik bir artış, kapanan şirket sayısında ise yüzde 0.83'lük bir azalış meydana geldi.

Faizler yarıya indi

3 Kasım seçimlerinden önce yüzde 61-66 seviyelerinde olan faizler, tek parti iktidarının verdiği güvenle daha iki gün sonra düzenlenen 133 gün vadeli bono ihalesinde yüzde 54'e gerilemişti. 20 Ekim 2003'te yapılan referans bono ihalesinde ortaya çıkan basit faiz ise 1985 yılı mayıs ayından bu yana kaydedilen en düşük faiz oldu. 91 gün vadeli referans bono ihalesinde basit faiz yüzde 23,8, bileşik faiz ise yüzde 26,1 oldu.

Borsa yüzde 50 yükseldi

3 Kasım seçimlerinden sonraki ilk günde borsa yüzde 6.14'lük bir yükseliş yaşamış, döviz ve faiz piyasaları tedirgin açılsalarda daha sonra sakinleşmişlerdi. Tek başına iktidara gelen AK Parti'nin, IMF ve AB'ye yönelik açıklamaları piyasa tarafından olumlu algılanmıştı. Seçim sonuçlarıyla 1 milyon 730 bin liraya fırlayan dolar, daha sonra hızla geriledi. Bir yıllık sürede borsa, yaklaşık yüzde 50'lik bir artışla 15 bin seviyelerine çıkarken, dolar 1 milyon 500 bin liranın altına geriledi.

Milli gelir 3 bin 374 dolara çıkacak

2002 yılında kişi başına milli gelir yüzde 21.7 oranında artarak 2584 dolara yükselmişti. DİE ve Merkez Bankası'nın verilerinin yıla yapılmasıyla yapılan bir hesapamaya göre ekonomik gelişmelerin bugünkü şekliyle devam etmesi durumunda milli gelir 239,1 milyar dolara, kişi başına milli gelir 3 bin 374 dolara, ihracat 45,7, ithalat 66,7 milyar dolara çıkacak, yıl sonu tüketici fiyatları endeksi artışı yüzde 19,7, toptan eşya fiyatları endeksi artışı yüzde 17,2'ye düşecek.

HÜSEYİN ÖZAY / YILMAZ YILDIZ

« Geri Dön