Türkiye'nin, ABD ile Irak'a yönelik operasyonla ilgili yapılan görüşmelerde 3 noktada "yazılı garanti" istediği öğrenildi. Görüşmelerde, ABD ile birlikte hareket edilmesine karşılık siyasi, askeri ve ekonomik konularda istenen garantilerin ABD tarafından tatmin edici şekilde karşılanmadığı, görüşmelerin bu nedenle uzadığı belirtiliyor.

Edinilen bilgiye göre, Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış ve Devlet Bakanı Ali Babacan'ın ABD'deki temasları sırasında siyasi, askeri ve ekonomik konularda mutabakat arandı ancak başarılı olunamadı. Yakış ve Babacan'ın Ankara'ya dönüşünde yapılan Irak Zirvesi'nde bu konular ve ABD'nin tavrı masaya yatırıldı. Toplantıda, bu üç konuda Türkiye'nin kaygıları yeniden ortaya kondu ve bunlarla ilgili ABD'den ayrıntılı bilgi ve Türkiye'nin kaygılarını giderecek garantilerin "yazılı" olarak verilmesinin istenmesi kararlaştırıldı. Dışişleri Bakanı Yakış'ın da, konuyu dün ABD Büyükelçisi Robert Pearson'a yeniden ilettiği belirtildi. Yakış, bu nedenle öğle saatlerine kadar Ankara'da kaldı ve daha sonra Brüksel'e uçarak, Başbakan Gül'e katıldı.

Gül: Önce mutabakat

Başbakan Abdullah Gül de, AB'nin Irak ve Ortadoğu konusunda yapacağı toplantıya katılmak üzere Brüksel'e giderken, Esenboğa Havalimanı'nda yaptığı açıklamada, "Türkiye'nin önem verdiği siyasi, askeri ve ekonomik konularda mutabakata varmadan, asker bulundurma ve göndermeye ilişkin tezkereler hakkında TBMM'yi ikna etmenin zor olacağını" söyleyerek bu duruma işaret etti.

Önceki gün Ankara'da yapılan "Irak zirvesi"nde bu konuların değerlendirildiğini ve "üç konuda yazılı mutabakata varılmadan TBMM'nin ikna edilemeyeceği" kararının ABD'ye tekrar iletileceğini de açıklayan Başbakan Gül, "ABD Savunma Bakan Yardımcısı Wolfovitz, Türkiye'den bir karar çıkmaması durumunda, Akdeniz'de bekleyen gemilerin rotasını körfeze yönlendireceklerini söyledi. ABD ile ipler kopma noktasına mı geldi?" sorusunu da, "Zannetmiyorum. Zaten işbirliği içerisindeyiz. Ama herhalde demokratik bir ülkede hükümet meclise gittiğinde netice almak ister. Netice alması için de şüphesiz ki buna oy verecek milletvekillerinin kaygılarını giderecek bazı tedbirlerin alınmış olduğunu da görmek ister" diye cevap verdi.

Yakış: Top ABD'de

Dışişleri Bakanı Yakış da, ABD ile mutabakat zaptı konusundaki görüşmelerin askıya alınmadığını belirterek, askeri, ekonomik ve siyasi konularda müzakerenin devam ettiğini söyledi. Yakış, "Tezkerelerin gidip gitmeyeceği ancak müzakerelerden sonra gündeme gelir. Önce müzakerelerin tamamlanması lazım. ABD'nin acelesi varsa bu müzakerelerin bir an önce tamamlanması için ne kadar erken bir zamanda mutabakata varırsak, takvimin geri kalan kısmı da o kadar çabuk işler" dedi.

TÜRKİYE ABD'DEN HANGİ GARANTİLERİ İSTİYOR?

SİYASİ: Irak'ın toprak bütünlüğünün korunması Türkiye için hayati öneme sahiptir. Saddam sonrası Irak'ta nasıl bir siyasi yapının öngörüldüğü; Kuzey'deki Kürt ve Türkmen grupların yeni yapılanma içindeki konumu ve ağırlığının ne olacağı açıklığa kavuşturulmalıdır.

ASKERİ: Türk ve ABD askerinin Kuzey Irak'taki konumu ve sayısının ne olacağı net olarak ortaya konulmalıdır. Özellikle Kuzey Irak'ta bazı grupların ABD tarafından silahlandırıldığı belirtiliyor. Hangi gruplara, hangi cins ve miktarda silah ve mühimmat verildiği Türkiye'ye açıkça bildirilmelidir. Bu silahların PKK/KADEK'in eline geçmesi kesinlikle engellenmelidir.

EKONOMİK: Türkiye'nin, olası bir operasyon nedeniyle uğrayacağı zararın miktarı, savaşın süresi ve ağırlığına göre büyüyeceği de dikkate alınarak belirlenmelidir. Bunun ne ne kadarının hibe, ne kadarının kredi, ne kadarının ise ABD ile ticaretin arttırılması şeklinde olacağı açıklığa kavuşturulmalıdır. Ayrıca, Saddam sonrası Musul ve Kerkük petrollerinin kontrolü ve işletilmesi konusunda mutabakata varılmalıdır. Bu bölgenin kontrolünün, belli gruplara verilmesi kabul edilemez.