Bu adam beni satmaz

 
Bir insan öbeğini oluşturan kişiler beraberliklerini korudukları, her birinin bir diğerine ait olduğu fikri korunduğu ölçüde sanatta ve siyasette yenilgi yoktur.

Sanat ve siyaset alanında elde edilen başarıların gayri şahsi kılınamayacağını akıldan çıkarmamak gerekir. Bu iki alandaki akışın olumlu niteliğinden söz edebilmemiz ancak birilerinin birileriyle beraberliğini onayladığımız derecede mümkün olur. Başarı beraberliğin başarısıdır. Oysa felsefe ve bilim kişinin ötesinde ve üstünde bir gerçek bulma iddiasını taşıdıkları ölçüde gayri şahsi bir düzlemin sağlamlığına katkıda bulunacaktır. Bilginler ve filozoflar eserleriyle ne kadar üstün, ne kadar kapsayıcı bir konum kazandılarsa o kadar büyüktürler. Sanatçıların ve siyasetçilerin büyüklüğü tamamen münasebet kurdukları kişilere kazandırdıkları değer miktarındadır. Bilginleri ve filozofları herkesin, bütün insanlığın benimseme, kendinden sayma imkânı, ihtimali vardır. Sanatçıları ve siyasetçileri ise sadece o sanat ve siyaset dolayımıyla hayatiyet kazananlar sahiplenebilir. Bir kesim insan bazı sanatçıları ve siyasetçileri kendi varlıklarının bir parçası haline getirdiği için diğer bir kesim insan onlara cephe alarak kendi güvencesine kavuşur.

Felsefede ve bilimde başarısızlık ve bozgun bir yetersizliğin sonucudur. Başarısızlığına karar verilen filozofun veya bilginin ya aklı veya enerjisi yetmemiştir, yahut şartlar elvermemiş, bazen de değişmiştir. Oysa sanatta ve siyasette başarısızlık telâkkisi tamamen ahlâk alanına inhisar eder. Başarısız sanatçı, başarısız siyasetçi demek hain sanatçı, hain siyasetçi demektir. İster bir takipçi, isterse bir rehber olsun insanlar sanat ve siyaset alanına bir doğruyu, bir gerçeği veya en isabetli şeyi ika edebilmek için girmezler. Daha doğrusu, sanat ve siyasette doğru, gerçek ve sebat insanların insanlara sadakati sebebiyle aydınlık kazanır. Sanat ve siyaset alanına "Bu adam beni satmaz" fikrine ulaşıldığı için, ulaşıldığı zaman girilir. Her iki tarafta birden, hiç olmazsa taraflardan birinde ağırlıklı olarak "Bu adam beni satmaz" fikri egemen değilse sahte bir meşguliyet söz konusudur; uğraşanlar sahtekârdır.

Bir insan öbeğini oluşturan kişiler beraberliklerini korudukları, her birinin bir diğerine ait olduğu fikri korunduğu ölçüde sanatta ve siyasette yenilgi yoktur. O insan öbeği sıkıntılara, baskılara maruz kalabilir. O insanlar işkenceye, hakarete uğrayabilir. Bu durumda iken bile onlar "biz" vasfına değer veriyorlar ve "biz" duygusuna sadakat gösteriyorlarsa yenilmiş olmazlar. Sırf bu yüzden millet hayatının serpilip canlanması bakımından bu ikisinin (millî karaktere sahip sanatın ve millî siyasetin) yerine başka bir şey konulamaz. Bir milletin çözüldüğünün, çürüdüğünün, esaret altında kaldığının göstergesi aşağıdakilerin yukarıdakilere, yukarıdakilerin aşağıdakilere, yukarıdakilerin ve aşağıdakilerin kendi hizalarında bulunanlara "Bu adam beni satar" demesidir.