AİHM uzmanı avukat Hacı Ali Özhan, "Türkiye, AİHM kararları doğrultusunda iç hukukunu değiştirmek yerine, davacıya tazminat ödemeyi kabul ediyor" dedi.

RP'nin 16 Ocak 1998 tarihinde kapatılması ile Necmettin Erbakan'ın siyasi yasaklı gelmesi üzerine, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne 22 Mayıs 1998 günü yapılan başvurunun ilk duruşması 16 Ocak 2001 günü Strasbourg'ta başlayacak.

Fransız avukat Laurent Hinker'in savunmasını yapacağı davanın ilk duruşmasına Necmettin Erbakan'ın yanısıra Şevket Kazan da katılacak. Dışişleri Bakanlığı'nca tayin edilecek bir hukukçu da Türkiye adına savunma yapacak.

Türkiye, AİHM kararları doğrultusunda iç hukuk hükümlerini değiştirmemekte direnirken, TBMM Anayasa Komisyonu'nca yürütülen Anayasa değişikliği çalışmalarında, siyasi partilerin kapatılmasına karşı yapılması gereken "köklü" çözümler yerine, geçici tedbirler getirilmeye çalışılıyor. AİHM'nin kararlarında belirtilen "Bir siyasi parti program ve tüzüğündeki görüşleri ile isminden dolayı kapatılamaz" görüşü gözardı ediliyor.

AİHM, davayı kabul eder

Ankara Barosu'nun AİHM konusunda uzman avukatlarından olan Hacı Ali Özhan, RP davasında AİHM'nin "kabul edilebilirlik" kararı vereceğini savundu. Özhan, "Ancak, AİHM, 'kabul edilebilirlik' kararı verse dahi değişen bir şey olmayacak. Çünkü Türkiye, AİHM kararlarının gereğini yerine getirmiyor. Sadece tazminat ödüyor. Oysa asıl yerine getirmesi gereken şey, iç hukuk hükümlerini AİHM kararları ve sözleşmeye uydurmaktır" dedi.

Özhan, Yeni Şafak'ın sorularını yanıtladı:

- AİHM'den nasıl bir karar bekliyorsunuz?

Özhan: AİHM'nin, Türkiye ile ilgili bundan önceki parti kapatma davaları konusunda verdiği kararlara bakınca, bu davada da 'kabul edilebilirlik' kararı vereceğini düşünüyorum. Bu, sözleşme ihlali olma ihtimalinin var olduğunu anlamına gelir. Kuşkusuz, kabul edilebilirlik kararından sonra mahkeme davayı kabul ya da reddedebilir. Ancak mahkemenin konuya yaklaşımını göstermesi açısından ciddi bir karardır. Bu karardan sonra AİHM, nihai karar verdiği noktaya kadar tarafların kendi aralarında görüşerek anlaşma sağlamalarını arzu eder. Bu nedenle hükümete ve başvurucu tarafa bu konuda yazılar yazar, görüşme yapılmasını önerir. Bu süreç gizlidir.

- Hükümet nasıl bir anlaşma sağlar?

Özhan: Konusu para olan davalarda, hükümet başvurucuya para teklif eder. 'Kabul edilebilirlik' kararından sonra mahkeme hükümeti bu yöne iter. Sonuçta hükümet ile başvurucu anlaşırsa AİHM başvuruyu düşürür. Hükümet RP'ye şunu söyleyebilir: "Davanızdan vazgeçin, milletvekillikleri düşenlere maddi tazminat verelim, RP'nin kapatılmasına neden olan kanun maddelerini kaldıralım." Bunun dışında başka bir anlaşma şekli sağlanabilir mi, bu konu her iki tarafın anlaşmasından sonra ortaya çıkabilir. Bu süreç yaklaşık bir yıl kadar sürebilir.

Türkiye'yi şikayet ettim

- Sizin bu konuda bir de şikayetiniz olmuştu.

Özhan: AİHM, RP davasında ne karar verecek göreceğiz. AİHM'nin kararlarına uyulmadığı takdirde, bu kararların bir anlamı kalmayacaktır. Böyle bir hukuk anlayışı olmaz. Bu olayın tekrarını önleyici tedbir almalıdır. Nitekim diğer Avrupa ülkelerinde böyle olmaktadır. Gerekli tedbiri alıp ve değişiklikleri yapıp Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'ne bildiriyorlar. Bu ayrıca sözleşmeden kaynaklanan bir görevdir. Yani bir kararın gereğinin yerine getirilip getirilmediğini takip etmek Bakanlar Komitesi'nin görevidir. Bakanlar Komitesi'ne hükümetler rapor veriyor. Ben TBKP hakkında hükümetin görevini yapmadığını ileri sürerek Bakanlar Komitesi'ne ve AİHM'ye şikayetçi oldum.