Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye müzakere tarihi vermemesinin önündeki en büyük engellerin başında işkece ve kötü muamele geliyor. Yeni kurulan AK Parti Hükümeti bu sorunların üzerine kararlılıkla gideceğini her fırsatta bildirirken, geçtiğimiz gün bir televizyon kanalında açıklama yapan Başbakan Yardımcısı Ertuğrul Yalçınbayır, başta "Süleyman Yeter Davası" olmak üzere işkence davalarının bir an önce sonuçlandırılmasını istedi. Türkiye İnsan Hakları Vakfı'nın araştırmasına göre, 11 yıllık süre içinde 14 bin 5 yüz işkence vakası saptanırken, 518 kişinin gözaltında öldüğü belirtiliyor. Yeter'in müşteki olduğu iki dava ise zaman aşımı tehlikesi içinde hala sürüyor.

Zaman aşımı tehlikesi

Davaların ilki 21 Şubat 1997 yılında birlikte gözaltına alındığı arkadaşlarıyla İstanbul Terörle Mücadele Şube'sinde işkence gördükleri iddiasıyla açtıkları dava. Yeter'in avukatlarından Keleş Öztürk, İstanbul 7. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın son duruşmasında sanık avukatlarının duruşmadan çekildiklerini belirterek, "2 Aralık günü duruşma yapılacak. 16 Aralık itibariyle dava sonuçlanmaması durumunda zaman aşımına uğrayacak" diye konuştu.

Bir polis firarda

İstanbul 6 No'lu Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen ve "Ölüme sebebiyet vermek" ididasıyla biri firari 3 polisin yargılandığı dava ise savcının mütaalasını bekliyor. Son duruşmada söz alan müşteki avukatı Ercan Kanar, Türkiye'de işkencenin egemen politikanın sistemli bir uygulaması olduğunu ifade ederek, "Son dönemin önemli davalarından biri. Burada mahkemenizin vereceği karar hukukun üstünlüğü mücadelesine katkıda bulunacak. Aynı zamanda uluslararası insan hakları hukuku süs olmaktan çıkıp bu davada yaptırım sağlayabilecektır" dedi.

İmdatlarına af yetiştirildi

Geçtiğimiz yıl 32 işkence davası görüldü. Bu davalarda yargılanan görevlinin 122'si polis, 29'u asker, 5'i gardiyan, ve 2'si doktor olarak belirlendi. Sonuçlanan 9 davada 2 asker ve 2 polis "Şartla Salıverme Yasası"ndan yargılanırken ceza alan 6 polis'in hapis cezaları ertelendi. Beraat alan 2 astsubay ve 5 polisin davaları Yargıtay'da beklerken, sadece bir polise 3 ay hapis cezası verildi. Ocak-Haziran 2002 dönemi itibariyle 4'ü bu yıl içinde olmak üzere toplam 18 işkence davası sürüyor. 89'u polis, 6 askerin yargılandığı davaların 6'sı sonuçlanmış. Davalarda ceza alan 9 polisin yasa uyarınca cezalar ertelenirken işkence iddiasıyla yargılanan 31 polis beraat etti.

'Susma hakkı' zaman kaybı

Polis Akademisi, İngiltere'nin Westminster Üniversitesi, British Council ve Marmara Üniversitesi tarafından yapılan "Yakalama ve Gözaltına Alma Sırasında Sanık Haklarının Kullandırılması" konulu anketin sonuçlarına göre polisler, "zanlıların suçluysa susma hakkını kullandığına" inanıyor. Anket, 679 polis arasında yapılmış. Ankette "Susma hakkının hatırlatılması, suçun araştırılmasını engeller mi?" sorusuna 260 polis "Zaman kaybına neden olur" gibi gerekçelerle "Evet" dedi. "Hayır" diyen 414 polis ise gerekçe olarak "Susarsa suçlu sayılır, susma hakkını kullanmanın soruşturmayı aleyhine döndüreceğinin farkındadır" görüşünü dile getirdi.