2004 yılı Bütçe Tasarısı, Maliye Bakanı Kemal UNAKITAN'ın 21.10.2003 tarihli Yeni Şafak'ta yer alan açıklamasına göre, ìen kötü şartlarî dikkate alınarak 2004 yılı Bütçesi, yüzde 6,5'lik faiz dışı fazla sağlanması kriterine göre hazırlanmış ve 2004 yılı büyümesi, 2003 yılı büyümesi gibi, %5 olarak öngörülmüş bulunuyor.

Bütçe belgelerinde yer alan rakamlara göre, dünya ekonomisinde, son 10 yılın en düşük büyüme oranı, % 2.3 olarak 2001 yılında gerçekleşmiş; 2002'de bu oran % 3.0 olmuş; 2003 yılında büyüme oranı % 3.2 olacağı tahmin edilmiştir. Dünya ekonomisinde böyle bir tablo yaşanırken, Türkiye ekonomisinde 2001 yılında GSYİH %7.5, GSMH ise %9.5 oranında küçülmüş, 2002 yılında ise, GSYİH ve GSMH büyüme oranı %7.8 olmuştur. 2002 yılında ekonominin sürükleyici sektörü sanayi sektörü olmuş ve sanayi sektörü katma değeri %9.4 oranında artış göstermiştir. 2002 yılında kişi başına düşen GSMH, %6.0 oranında artmıştır. 2001 yılında GSYİH, %7.5 oranında küçülürken, 2002 yılında %7.8'lik büyüme sağlanmış ve 2001 yılındaki kayıplar, bir oranda telafi edilmiştir. Bu gelişmede özellikle mal üreten sektörlerden tarım ve sanayi sektörlerindeki büyümenin etkisi vardır.

Dünya ticaret hacminde ise, 2001 yılında %0.1, 2002'de %2.9 oranında artış görülmüştür. Dünya ticaret hacminin oldukça yavaş geliştiği bir yılda, Türkiye'nin ihracatı %12.0, ithalatı %22.8 oranında artış göstermiştir. İhracat rakamlarını biraz açarsak, 2002 yılında ihracatta dolar bazında %12.0'lık bir artış gerçekleşmiştir. Aynı dönemde ihracatın miktar olarak artışı %15.5'tir. Miktar olarak artışın daha yüksek olması, 2002 yılında ihracatçı sanayicilerin büyük bir özveri ile çalıştıklarını göstermiştir.

2003 yılı ekonomik programı rakamlarına göre, 2002'de yatırım ve tüketime tahsis edilen toplam kaynaklarda sabit fiyatlarla %9.7'lik artış vardır. Toplam yatırımlarda, 2002 yılında sabit fiyatlarla %38.1'lik artış öngörülmüştür. Bu artışta, stok değişimindeki büyüme etkili olmuştur. 2003 programı tahmininde, 2002 yılında kamu harcamalarının GSMH içindeki payı, 5.4 puan azalarak, %44.2 civarında gerçekleşmesi öngörülmüştür. Transfer harcamalarının, GSMH içindeki payı 4.6 puan azalıp %24.8 olması beklenmektedir. Transfer harcamalarındaki düşüşte, bu kesimde en büyük paya sahip olan faiz ödemelerinin 4.2 puanlık bir gerileme gösterip, GSMH içindeki payının %19.1 seviyesine gerilemesi oldukça etkili olmuştur. 2001 yılı sonunda iç borçların GSMH'ya oranı %69.2 iken, 2002 sonunda bu oran %55.2'ye gerilemiştir.

Sürdürülebilir büyümenin sağlanması için yatırımların canlandırılması büyük önem taşımaktadır. Fiyat istikrarına ulaşmak ve işsizlik sorununa çözüm bulabilmek için yatırım ve üretim artışı gerçekleştirmek gerekmektedir. Krizle geçirdiğimiz yıllarda kapasite kullanım oranı büyük boyutta küçülmüş, takip eden yıllarda ise kapasite kullanım oranlarında, gerçekte yeni yatırımlara dayanmayan matematiksel artışlar sağlanarak, büyüme elde edilmiştir. 2003 yılında programlanan %5'lik büyümede, mevcut atıl kapasitenin kullanılması yanında yatırımlardaki canlanmanın da etkisi olmuştur. Sürdürülebilir büyümenin devamı için, sabit sermaye yatırım harcamalarının mutlaka arttırılması gerekmektedir. 2003 yılı büyümesinde ihracatın yardımcı olması beklentisi, büyük ölçüde olumlu sonuçlanmıştır. Bu yılın olumlu ihracat performansı, hedeflenen %5.0'lik büyümenin gerçekleşmesi yönünde ümit vericidir.

Sonuç olarak, 2002 yılında ekonomi, ihracat ağırlıklı olarak, hedef alınan büyümenin üzerinde bir büyüme göstermiştir. 2003 yılında GSMH'da büyüme hedefi, sabit fiyatlarla %5.0'dır. Bu büyümenin gerçekleşebilmesi için, tarım sektöründe yaratılacak katma değerin %0.5, sanayi sektöründe yaratılacak katma değerin %5.6 ve hizmetler sektöründe yaratılacak katma değerin ise %5.9 oranında büyümesi ve bu eğilimin 2004'te de sürmesi gerekmektedir.

TAHSİN SINAV

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu