T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

E K O N O M İ
Türkiye denizde yok

Deniz yoluyla taşınan malların yüzde 70'ine yakınının yabancı bayraklı gemilerle taşındığını söyleyen Halim Mete, bu şirketlere her yıl 3 milyar dolar taşıma ücreti ödendiğini söyledi.

Deniz taşımacılığımızda sektörde yapılacak düzenlemelerle ilk aşama olarak iki yılda 20 milyar dolarlık bir potansiyel sağlanabileceğini anlatan Deniz Ticaret Odası Başkan Vekili Halim Mete, deniz ticaret filomuzun dünyada ilk 10'un arasına, gemi inşa sanayiinin yüzde 45 kapasiteden yüzde 100 kapasiteye taşınabileceğini belirtiyor. Mete, öngördüğü düzenlemeleri şöyle sıralıyor: "Denizde spor, turizm, dalış, ticaret, balıkçılık yapılır, yük taşınır. Denizcilik bir derya. Deniz turizmimizi kısa zamanda üçe katlarız. Limanlarımızı fevkalade çalışır hale getiririz. Denizciler olarak 6 bakanlığa, tüzük ve yönetmeliklerle 27 bakanlığa bağlıyız. Bunlar tek bakanlığa indirilir. Böylece Türkiye marina cenneti olur." Deniz Ticaret Odası Başkan Vekili Halim Mete ile yaptığımız röportajın ayrıntıları ise şöyle:

Denizcilik sektörünün Türk ekonomisine katkısı konusunda bilgi verebilir misiniz?

Denizcilik sektörü, ülke ekonomisine büyük kaynaklar sağlayacak potansiyeli bünyesinde barındırmaktadır. Türk denizcilik sektörü ekonomik olarak katma değeri çok yüksek bir sektör olup yan kollarıyla beraber istihdam yaratma kapasitesi gemi inşa sektöründe 1'e 6, deniz taşımacılığında ise 1'e 15'e kadar çıkabilmektedir. Denizcilik sektörü, deniz ulaştırması, deniz turizm ve deniz kaynaklarını işlemeye yönelik 3 ana alanda onlarca alt dalı ile faaliyet göstermektedir. Ayrıca, bu faaliyet konularına otuzun üzerinde de kıyı işletmesi (acentelik, brokerlik, sigortacılık, kumanyacılık vb.) hizmet vermektedir.

2002 yılında deniz yoluyla yapılan ihracatımız ne kadardır?

Deniz yoluyla yapılan ihracatımız 23.6 milyon ton, değer olarak 10.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Denizyoluyla yapılan ithalat taşımaları ise miktar olarak 51.4 milyon ton, değer olarak 16.2 milyar dolara ulaştı. Ancak bu taşımaların yüzde 30'u Türk bayraklı gemilerle yapılıyor. Dışarıya ödenen navlun miktarı ise 2.5 milyar doları buluyor. Dünya deniz taşımacıIığındaki payımız yüzde 1,2. Yunanistan'ın ise yüzde 17. Türk deniz ticaret filosu, geçen seneye göre yaklaşık yüzde 10'luk bir kayıpla yerini korumaktadır ve dünya sıralamasında 19'uncu. Türkiye ithat ve ihracatının yüzde 85'ini deniz yolu ile yapıyor. Yabancı gemilere yılda 3 milyar dolar veriyor. Dünyada deniz yoluyla taşınan yüklerle ilgili pasta 300 milyar doları buluyor. Türkiye bu pastadan ancak 3 milyon dolar alabiliyor. Türkiye'nin 300 grosston üzerinde yalnızca 850 gemisi var. Bu rakam Yunanistan'da 5 bin 100'ü, Kıbrıs Rum Kesimi'nde ise 2 bin 550'yi buluyor.

Yıllardır kutlanan bir Kabatoj Bayramımız var, bunun faydası var mı?

Yabancıların denizlerdeki ticari hakimiyetini ortadan kaldırmak için 1 Temmuz 1926'da çıkartılan Kabotaj Kanunu ve kutlanan Kabotaj Bayramları maalesef şu anda sembolik bir kavram. Çünkü dahili taşımacılıkta denizyolunun aldığı pay; yük taşımacılığında yüzde 5, yolcu taşımacılığında ise binde 3.

Türkiye'nin AB'ye girmesi denizcilik sektörünü nasıl etkiler?

Türkiye'nin AB'ye girmesi Türk denizcilik sektörünü olumlu olarak etkileyecektir. Ancak daha önce de belirttiğimiz üzere kabotaj taşımacılığı, kıyı işletmeleri gibi bazı konuların müzakere edilmesi şarttır.

Yunan filosunu 41 banka finanse ediyor

  • Yunanistan'da denizcilik sektörünü finansman açısından destekleyen 41 adet banka var. Bunların on altı tanesi kendi bankaları, diğerleri yabancı bankalar. Fakat Türkiye'de denizcilik sektörünün bankası gemi inşa sanayiinde Eximbank'tır, fakat diğer yönde bir banka yoktur, dışarıdan temin ettiği finansmanla toplam 3-4 tane bankası var.

  • Deniz yoluyla taşımacılığın da en büyük sorunlardan birinin yakıt maliyeti Yunanistan transit yakıt dediğimiz uluslararası vergileri düşürülmüş yakıt kullanıyor. Hizmet girdi maliyetlerini düşürerek bu yolla taşımaların artması sağlanabilir. Yunanistan'da yakıtın tonu 230 dolar, bizde 700 dolar.

  • Dünyanın bütün tersaneleri 2006 senesine kadar dolu. Ama Tuzla, Karadeniz Ereğlisi, Marmara'daki Yarımca bölgesindeki tersanelerimiz, maalesef 500 milyon deadweight ton çelik işleme kapasitesi olmasına rağmen, yüzde 10'unu ancak işleyebiliyoruz.

  • Gemi inşa sanayii en çok istihdam yaratan sektör. 500 bin ton deadweight iş yapıldığı zaman 100 bin işçi çalışacak ve 400 bin aile buradan geçinecek.

  • Bugün dünya konteyner trafiğinin yüzde 25'i Akdeniz koridorunu kullanmakta. Uzakdoğu ülkeleri ile Avrupa ülkeleri arasındaki uzun mesafe konteyner taşımacılığı, Doğu Akdeniz, Süveyş Kanalı, Kızıldeniz üzerinden geçmekte ve Doğu Akdeniz'de ana liman olarak Malta başta olmak üzere 13 limandan hizmet alıyor. Türkiye'nin konteyner yükü genellikle aktarma gemileri ile ana aktarma limanlarına gelerek buradan büyük konteyner gemilerine taşınarak nihai hedeflerine gönderiliyor. İki aşamada gerçekleşen bu taşımacılık zaman kaybına ve maliyetlerin artmasına neden oluyor.

    Deniz taşımacılığının birçok artısı var

    Deniz taşımacılığının daha çok kullanılması ne gibi avantajlar sağlayacaktır?

    Deniz taşımacılığının daha çok kullanılması ile kamu maliyesi büyük ölçüde tasarruf sağlayacaktır. Öncelikle karayolları yenileme bakım-onarım masrafları düşecek, tarayollarında tüketilen akaryakıt miktarı azalacak, karayollarında kullanılan araç temininde, kaynak israfı önlenecektir. Ayrıca trafik kazalarının azalmasıyla maddi, manevi ve iş gücü kayıplarının azaltılması sağlanacağı gibi, kent içi ulaşımın rahatlamasıyla elde edilecek kazançlar, istiap haddinin aşılarak denetimsizlik sonucu oluşacak vergi kayıplarının önlenmesi ve çevre kirliliğinin önlenmesi mümkün olacaktır.

    HALİM METE
    Devletin denizcilik politikası olmalı

    Hükümetten acil beklentileriniz nelerdir?

    Hükümetten sektör olarak öncelikli beklentimiz denizciliğin devlet politikası olarak benimsenmesi, kara taşımacılığına göre birçok avantajı olan deniz taşımacılığının teşvik edilmesidir. Ayrıca dahili deniz taşımacılığında kullanılan akaryakıtın, gümrük vergilerinden muaf tutulması, böylece deniz taşımacılığının rekabet edebilir düzeye gelmesi de ilk sırada yer alan isteklerimizdendir.

    İncelenirse, deniz yoluyla taşınan dış ticaret (ithalat-ihracat) yüklerimizin yüzde 70'ine yakınının yabancı bayraklı gemilerle taşınmakta olduğu görülür. Bu yüklerin en az yüzde 50'sinin Türk bayraklı gemilerle taşınmasının teşvik edilmesi ve özellikle deniz turizmi için önemli bir gelir kaynağı olan kruvaziyer turizmin azalmasına sebep olan ve limanlardan alınan yüksek ücretlerin düşürülmesi de hükümetimizden bekliyoruz.

  • RÖPORTAJ: FAHRİ SARRAFOĞLU

  •  
    En ucuz gıda bakliyat
    Sera ürünü sebzelerde fiyatlar füze gibi çıkarken, kuru gıdada bir yıldır yerinde sayıyor.
    Bütçede jet görüşme
    Savaş pazarlığı ve IMF incemeleri nedeniyle, bir türlü bağlanamayan 2003 yılı bütçe tasarısı, hükümeti köşeye sıkıştırdı.
    Piyasalar Çin malı istilasına yenildi
    Bir yandan krizle başetmeye çalışan sanayici diğer yandan da kalitesiz ürünlerini oldukça ucuz fiyatlarla piyasaya sunan Çin tehditi ile karşı karşıya kaldı.
    'Kamuda etkin hizmet sağlanmalı'
    Çalışma Bakanı Muraz Başesgioğlu, kamu hizmetleri için ilave personel alımının azaltılması ve hizmet etkinliğinin artırılması gerektiğini söyledi.
    Vatandaş ne kural tanıyor ne de cezasını yatırıyor
    Devlet son 10 yılda vatandaşına 10 milyar 998 milyon dolar ceza kesti. Ancak, bunun 5 milyar 550 milyon dolarlık bölümü ödendi.
    Turizmin ilk sınavı Berlin'de
    ABD'nin olası Irak operasyonunun olumsuz etkisini azaltmak amacıyla Berlin ve Moskova fuarlarına daha güçlü hazırlanan turizmciler için Berlin Fuarı'nda 2 bin metrekarelik stand kiralandı.
    Opel 2003'ten umutlu
    Otomotiv pazarının iyileşme yolunda gittiğini söyleyen Opel Türkiye Genel Müdürü Peter Fahrni, Türkiye pazarındaki performansla gurur duyduklarını söyledi.
    Yunanistan'a gaz satışı başlıyor
    Mercedes araştırmasına tüketicilerden destek
    Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, AK Parti ile CHP'nin Mercedes otobüsleriyle ilgili araştırma komisyonu kurulması önerisini desteklediklerini bildirirken, TBMM'nin olaya el koyarak gerçekleri ortaya çıkarmasını beklediklerini ve dilediklerini söyledi. Çakar, "0 403 Mercedes Otobüsleri" için bir araştırma komisyonu kurulmasına ilişkin öneri hakkında, Mülkiyeliler Birliği'nde basın toplantısı düzenledi. Çakar, toplantıda yaptığı açıklamada, Mercedes Benz Türk A.Ş'ye "imalat ve tasarım hatası olduğu" iddiasıyla açtıkları davaların devam ettiğini, 3 yıldır açılan davalar ve yapılan çalışmalarla mücadele verdiklerini belirterek, ancak ilgili otobüs şirketinin de kendilerine, 100'er milyar liralık tazminat davası açtığını söyledi. Çakar şunları kaydetti: "Bu konunun Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından araştırılarak, gerçeklerin gün yüzüne çıkarılması ve sorumluların ortaya konulmak şarttır."
    Petrol Yasası Meclis yolunda
    Petrol Kanunu tasarısını yeniden ele alan Enerji Bakanlığı önümüzdeki günlerde TBMM'ye sunacak. Petrol Kanunu'nda değişiklikleri içeren ve yeniden gözden geçirilen taslakla, Türkiye kara ve deniz olmak üzere iki petrol bölgesine ayrılıyor, kara ve deniz bölgelerinin sınırı kıyı çizgisi olarak belirleniyor. Ruhsat sınırlamasını kaldıran taslak, bölgesel sondaj mükellefiyetini de kaldırırken, arama ruhsatlarının yüzölçümleri artırılıyor ve her ruhsat için ayrı mükellefiyet getiriyor. Ruhsat müracaatları, Avrupa Birliği (AB) direktifleri doğrultusunda yeniden düzenlenirken, her ruhsat için verilen programla ilgili olarak yerine getirilmeyen kısım için parasal yaptırım uygulaması getiriliyor.
    24 Şubat 2003
    Pazartesi
     
    Künye
    Temsilcilikler
    Reklam Tarifesi
    Abone Formu
    Mesaj Formu
    Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya
    Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon | Hayat | Arşiv
    Bilişim
    | Dizi | Röportaj | Karikatür

    Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
    © ALL RIGHTS RESERVED