Yıllardan beri fikir, sanat, müzik ve edebiyat eserlerinin yayın hakkı, belirsizlik içinde sürüp gitti. Türk filmlerini onlarca kez gösteren Tv kanalları, oyuncular ve yapımcılara beş kuruş ödemeden yayınlarını sürdürdüler. Oyunculara telif ödenmemesinin gerekçesi de, yasada onların "yaratıcı sınıf" yani eser sahibi olarak görülmemesiydi. Kültür Bakanlığı'nca 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'nın düzenlenmesi, 'yaratıcı sınıf'ın yanına, 'komşu hakları'nın eklenmesi ve yönetmeliklerin hazırlanmaya başlamasıyla telif yeni boyut kazandı. MESAM, MÜYAP ve Müzik Yorumcuları Birliği MÜYORBİR, müzik kanallarından telif almaya başlayınca sıra, film yorumcularına yani oyunculara geldi.

'Komşu hakları' kurtardı

Sinema Oyuncuları Derneği (SODER), Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği (ÇASOD) ve Tiyatro Oyuncuları derneği (TODER)' den oluşan üç dernek, telif konusunda mücadele edebilmek için Oyuncular Meslek Birliği OYUNCUBİR'i kurdular. Derneğin Genel Başkanı Can Kolukısa, Tv'lerin yayınladıkları Türk filmlerinin jenerikte geçen oyuncuları adına telif alacaklarını ve toplanan paradan payına düşeni oyuncuya vereceklerini ifade ediyor. Telifle ilgili asıl anlaşmazlık, 'komşu hakları' etrafındaydı. Sinema Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (SESAM) Başkanı Kadri Yurdatap, bu konuda Avrupa'da yasa olmadığını, sadece film şirketleri ve oyuncular arasındaki anlaşmaların söz konusu olduğunu savunurken, Can Kolukısa, telif yasalarının 'komşu hakları' dahil Avrupa'da 40- 50 yıldır çalıştığını söylüyor.

Ekimde uygulanacak

Film şirketlerinin Türk filmlerini oyunculara beş kuruş ödemeden TV'lere sattıklarını belirten Kolukısa, onlarla oturup anlaşmanın mümkün olmadığını söylüyor. Kolukısa, şimdi tek muhataplarının Tv kanalları olduğunu, ilk protokolü TRT'yle yapacaklarını anlatıyor. Kolukısa, Bakanlık tarafından hazırlanan yönetmeliklerin Eylül sonunda tamamlanacağını kaydediyor.