İşte bu çok kötü oldu

Avrupa Parlamentosu, "AB'ye tam üyelik yolunda Türkiye tarafından atılan adımlar" konulu raporun ilişiğindeki karar tasarısını, Strasbourg'da Genel Kurul'da oylayarak kabul etti. Sözde soykırım iddialarını karara sokmayı hedefleyen bir değişiklik önergesi, 213 red oyuna karşı 234 oyla kabul edildi. 93 parlamenter çekimser kaldı.

AP kararına giren paragrafta şu ifadeler yer aldı: "Avrupa Parlamentosu, Türk hükümetini ve TBMM'yi, Türk toplumunun önemli bir kesimini oluşturan Ermeni azınlığa desteği artırmaya, bu çerçevede, modern Türk devletinin kurulmasından önce Ermeni azınlığın maruz kaldığı soykırımı resmen tanımaya davet eder." Türkiye raporu, 90'lı yılların başında BM'nin Bosna'daki barış gücünün komutanlığını yapmış eski bir general olan Hıristiyan Demokrat Fransız parlamenter Morillon tarafından hazırlandı.

Kopenhag kriterleri

Morillon, sözde soykırım iddialarını içeren değişiklik önergelerinin reddedilmesini istedi, ancak yeteri kadar etkili olamadı ve 21 oy farkıyla önerge kabul edildi. AP'nin toplam 626 üyesi bulunuyor. Bu durumda, 76 parlamenterin oylamaya katılmadığı görüldü. Morillon raporuna ilişik kararda, Türkiye'nin AB'ye tam üyelik müzakerelerinin, Kopenhag kıstaslarına tam uyum sağlanmadıkça başlayamayacağı belirtilerek, Türkiye'deki demokratikleşme reformlarına atıfta bulunuluyor ve "atılan adımlara rağmen", insan hakları ve azınlık haklarının geliştirilmesi gereği üzerinde duruluyor.

Türkiye ile AB arasında bir güven ortamı oluşturulmasının, bu çerçevede Türkiye'nin AB'yi "kapalı bir Hıristiyanlar kulübü" olarak değil, ortak değerlerin paylaşıldığı bir topluluk olarak görmesinin sağlanması gerektiği belirtilen kararda, bugüne kadar demokratikleşme yönünde atılan yasal reform adımları not ediliyor. Kararda, Türkiye'nin 15 Ağustos ve 8 Eylül 2000'de BM'nin siyasi, sivil, sosyal ve kültürel haklara ilişkin 4 sözleşmesini imzalamasından duyulan memnuniyet dile getirilerek, demokratikleşme, insan hakları ve azınlık hakları konusunda gelişmelerin mümkün olduğunca süratle devamı isteniyor.

Erbakan ve 312. madde

Eski başbakanlardan Necmettin Erbakan'ın aldığı cezaların onaylanmasının çoğulcu demokrasi kurallarına aykırı görüldüğü belirtilen ve devlet memurlarının ideolojik veya dini nedenlerle işten çıkarılmalarını öngören girişimlerin endişe verdiği ifade edilen kararda, Cumhurbaşkanı A. Necdet Sezer'in seçilmesinin, reformların iyi yönde ilerletilmesi açısından bir koz olduğu görüşü savunuluyor. Kararda, Ceza Kanunu'nun 312. maddesinin gözden geçirilmesinin, "mantıklı" olacağı da öne sürülüyor ve DGM'lerin kaldırılması isteniyor. Türkiye ile AB arasındaki ekonomik ilişkilerin boyut ve önemine de değinilen kararda, ülkenin jeostratejik ağırlığına dikkat çekiliyor. Türk uçaklarının Irak'taki operasyonlarının eleştirildiği kararda, idam cezasının kaldırılması isteniyor.

Kararda, "Türk hükümetinin, tüm vatandaşların insan haklarını geliştirmeye yönelik çabalarına destek" mesajı veriliyor. Türk hükümetine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin tüm kararlarına uyması çağrısının da yer aldığı kararda, Türkiye-AB ilişkilerinin değerlendirileceği bir "tartışma forumu" oluşturulması öneriliyor. AP, "Kürt meselesine siyasi, ekonomik ve sosyal içerikli, Türkiye'nin toprak bütünlüğüne saygılı özel bir çözüm" getirilmesini, OHAL'in kaldırılmasını istiyor.

Türk askeri 'Kıbrıs'taki işgal gücü' olarak tanımlandı

Türkiye'ye mali yardımın önemini de vurgulayan ve AB Konseyi'nden, tam üyelik stratejisinin gereği olan mali işbirliğine acilen içerik kazandırmasını öneren Parlamento, Türk hükümetinin Avrupa ortak dış politika ve savunma politikasına katılım talebinin de dikkate alınmasını istiyor. Türk hükümetine, "Kıbrıs'ın kuzeyindeki işgal güçlerini geri çekmesi" ve çözüm arayışlarına katkıda bulunması çağrısında bulunulan kararda, Ermenistan ima edilerek, "Kafkaslardaki komşularla ilişkilerin geliştirmesi" de talep ediliyor. Tasarıda, Türkiye'deki sivil topluma ve eğitime desteğin önemi de vurgulanarak, AB'nin mali fonlarından yararlanma olanaklarının genişletilmesi isteniyor. AP kararları tavsiye nitelikli ve bu kararların yaptırım gücü bulunmuyor. n STRASBOURG

Raportör Morillon görevi bırakıyor

AP'nin Türkiye Raportörü Philippe Morillon, sözde Ermeni soykırımı iddialarının rapora ilişkin karara sokulması üzerine, raportörlük görevini iade edeceğini açıkladı. Morillon, kendi hazırladığı raporun ve ilişiğindeki karar tasarısının oylamasında, sözde soykırım iddialarının sokulması üzerine çekimser oy kullandı. Bu, AP'de çok nadir karşılaşılan bir durum. Eski bir general olan Hıristiyan Demokrat Fransız parlamenter, oylamadan önce yaptığı konuşmada, soykırım iddialarını içeren önergelere karşı olduğunu açıklamıştı. Karardan sonra Türkiye'nin sağduyulu olmasını ve diyaloğun koparılmamasını isteyen Morillon, önceki gün düzenlediği basın toplantısında, "Avrupa Parlamentosu'nun ikiyüzlülüğe son vermesi gerektiğini" söylemişti. Sözde soykırım iddialarının tasarıya sokulması durumunda raporunun tüm anlamını yitireceğini belirten Morillon, Türkiye'ye demokratikleşme yolunda yardımcı olmanın önemi üzerinde durarak, "Ermeni soykırımı konusu bugün kulisleri çalkalıyor" diyerek dikkatli olunması gerektiğini anlatmış ve bu konunun karara sokulmasının Türkler tarafından çok olumsuz algılanacağına dikkat çekmişti. "Avrupa ikiyüzlü tavrını sürdüremez" diyen Morillon, Türkiye'nin, eski Varşova Paktı karşısında Avrupa'yı koruduğunu, 30 yıldır da AB'nin kapısında olduğunu da söylemişti.