Ekim döneminin başlamasıyla birlikte Kazakistan'a ve özellikle Özbekistan'a verdiği suyu iyice kısan Kırgızistan, Tacikistan'a verdiği suyu yüzde 80 oranında artıracak. Kırgızistan ile Tacikistan'daki komşu iki eyalet Batken ve Sogdu arasında dostluk anlaşması imzalandı. Anlaşmanın en önemli yönünü, Tacikistan'a verilecek su miktarının yüzde 80 oranında artırılması oluşturuyor. Anlaşmada ayrıca, iki eyalette serbest sınır ticaret bölgesi oluşturulması da yer alıyor.

Kırgızistan, geçen kış, borcunu ödemediği gerekçesiyle kendisine doğalgaz vermeyen Özbekistan'a, baharın gelişiyle birlikte, kış için enerji ihtiyacını karşılamak üzere Toktogul Barajı'nda su toplayacağını ve bu yüzden Özbekler'e verdiği su miktarını iyice kısacağını bildirmişti. Kazakistan ile Kırgızistan arasında su konusunda anlaşma imzalanmasına rağmen, suyun Özbekistan topraklarında geçmesi yüzünden kısıtlama Kazakistan'ı da etkiliyor. Bu yıl Orta Asya'da kurak bir yaz beklendiğini belirten uzmanlar iki ülkenin daha fazla kesinti uygulaması halinde tehlikeli bir maceraya sürükleneceklerina dikkat çekiyor.

Petrole karşı su

Kırgız ve Tacik hükümetleri, Özbekistan'ın stratejik öneme sahip Fergana Vadisi'ni denetim altına alma planlarına karşılık da su avantajını kullanıyor. Fergana Vadisi'ni kontrol eden ülkenin Orta Asya'nın süper gücü konumuna geleceğine dikkat çeken uzmanlar, Özbekistan'ın geçen Şubat'ta Kırgızistan'a yönelik gaz sevkiyatını kestiğini ve sevkiyata yeniden başlama karşılığında toprak talebinde bulunduğunu hatırlatıyor. Taşkent'in tehdidine karşı Kırgızistan ve Duşanbe'nin su kartını yeniden kullanması bekleniyor. Petrol ve gaz rezervi bulunmayan, tarım alanı zayıf konumdaki Kırgızistan ve Tacikistan, su gelirinden yoksun kalmaya uzun zaman dayanamayacaktır. Aynı zamanda Özbekistan ve Kazakistan'a yönelik su akışı kesildiğinde bu iki ülkenin gaz ve petrol sevkiyatını durdurarak karşılık vermesi bekleniyor.

Ekonomik tehditlerin yanısıra, su sevkiyatını kesmesi halinde Kırgızistan ve Tacikistan, zaten askeri gerginlik içinde bulunduğu komşularından askeri anlamda büyük bir tepki ile karşı karşıya kalabilir. Fergana Vadisi'ndeki sınır ihtilaflarına ilaveten, Özbekistan Kırgızistan'ın güneyindeki bir barajın inşasını üstlenmişti. Kırgız yönetimi su vermeyi reddederse, Taşkent'in bölgeye saldırarak barajı topraklarına katmasından endişe ediliyor.