FADİME ÖZKAN
Ülkemiz insanı "Banka" çıkışlı sıkıntılarla ilk kez, "Her mahallede bir milyoner olacak" vaadlerinin yeri göğü tuttuğu 1980'li yıllarda karşılaştı. Her mahalleden bir milyoner çıktı mı bilinmez ama, o yıllarda neredeyse her sokakta pıtrak gibi bir banker bitivermiş, yaşananlara Türk sineması da uzak kalmamıştı. Hayali ihracatçıların, dolandırıcıların ve mağdurlarının hikayelerinin hâla taze olduğu günümüzde, banka kredilerinin yükselen faizleri dolayısıyla milyonlarca insanın hayatı kararıyor. Bankaların insanların ocağına incir ağacı diktiği böyle bir dönemde ülkemizde de gösterime giren bir film, perde olsa bile, canı yananların intikamını alıyor.

Bir dahinin intikamı

Robert Connoly'nin modern bir Don Kişot öyküsü anlattığı ilk uzun metrajlı filmi olan "Banka: Kelebek Etkisi", kendi çıkarlarını toplumun çıkarlarının önünde gören ve insanlara hayatlarına mal olacak denli bir "ekonomik zulüm sistemi" kuran Centa-Bank'a karşı savaşan bir avuç insanın öyküsünü izleyiciye gerilim formatında sunuyor. Sinemada pek alışık olmadığımız türden bir "ekonomik-gerilim" üreten filmde, banka mağdurlarının intikamını Yüzük Kardeşliği'nden hatırlayacağınız David Wenham alıyor. Banka'nın zalim sahibini Anthony LaPaglia'nın canlandırdığı filmde Sybilla Budd ve Steve Rodgers de rol alıyor.

Modern Don Kişot finans sistemine karşı

Jim Doyle, borsa haraketlerini ve olası çöküşlerini önceden haber verebilecek bir formül bulabilmek için fraktal teori üzerinde çalışan bir matematik dehasıdır. Onun potansiyeli, Centa-Bank'ın genel müdürü Simon O'Reilly'nin hırsını ateşler. Jim'in dehasını parasını büyütmek için kullanmak isteyen O'Reilly, onu Centa-Bank'ta çalışmaya ikna eder. İzleyici, Jim'in teorisini geliştirip, grafiğe dökmeyi başarışıyla birlikte Centa-Banka'nın kararttığı hayat öyküleriyle de karşılaşır. Bankaya olan borçları yüzünden malvarlıklarını ve tek çocuklarını kaybeden Davis ailesi, bankaya karşı savaşa hazırlanmaktadır. Jim bir sonraki ekonomik çöküşü tahmin etmiş, Centa-Bank'ın bir gün içinde piyasanın tek hakimi olması yaklaşmıştır.

Kelebeğin etkisi zayıflıyor- Finans dünyasına sert eleştiriler getiren ve bankaların bir numaralı "halk düşmanı" olduğunu savlayan Banka: Kelebek Etkisi'nde, rakamların, grafiklerin, fraktal geometrinin ve bilgisayar ekranının oluşturduğu soğukluk ve iticiliği, birbirine paralel yürüyen iki öykünün içiçe anlatılması ile giderilmeye çalışılıyor. Dramatik yapının zayıf kalması, insan öğesinin öykü içine yeterince iyi yedirilememesi ve Banka genel müdürünü oynayan LaPaglia dışında oyuncuların canlandırdıkları karakterlerle bütünleşememesi film dezavantajları.

BANKA: KELEBEK ETKİSİ

Senarist-Yönetmen: Robert Connoly Oyuncular: David Wenham, Anthony LaPaglia, Sybilla Budd, Steve Rodgers