ABD'nin, Orta Asya ve Hazar petrolünü kendi kontrolü altına almak için uzun zamandır çalışma yaptığı ve bunun için Afganistan'a yerleşmenin en iyi yol olduğunu daha önceden düşündüğü ortaya çıktı. 12 Şubat 1998 yılında Unocal Şirketi Uluslararası İlişkiler Başkanı John J. Maresca tarafından yapılan bir konuşmada, ABD'nin Afganistan ve Orta Asya petrollerine olan ilgisini ve bunun elde edilmesi için yapılması gereken planları anlatan bir yazı Beyaz Saray'ın internet sitesinde bulundu. Unocal şirketi, dünya'nın en tanınmış Enerji kaynakları ve projelerini geliştirme şirketlerinden biridir. Asya ve Latin Amerika petrolleri üzerinde çalışan Unocal, son bir kaç yıldır Orta Asya'daki petrol ve doğal gaz rezervleri üzerinde ABD'nin oynaması gereken rolü ve politikasını belirlemek için çalışıyordu. Maresca konuşmasında, Orta asya ve Hazar bölgesindeki, petrol ve doğal gaz kaynaklarının Avrupa ve Asya'nın enerji ihtiyacını kolaylıkla karşılayabilecek bir potansiyelde olduğu belirtikten sonra, petrolün ve doğal gazın ihracı için yapılması gerek boru hatları projelerinden uzun uzadıya bahsediyor. Maresca uluslararası ve bölgesel amaçlar için, Rusya'da, yeni Bağımsız Devletler'de ve Afganistan'da dengeli ve kalıcı siyasal uzlaşmanın başarısı için ABD'nin desteğine ihtiyacın olduğunu belirtiyor. Maresca daha sonra, ABD'nin Orta Asya'daki petrol ve doğal gaz olan ihtiyacından dolayı, ABD'ye Orta Asya'da izlemesi gereken bir çok boru hattı projesi sunuyor. Bunun için bir versiyonlara ortaya koyan Maresca, Çin ve Afganistan yolunu ABD için daha uygun olduğunu belirtiyor, ancak Çin hatının engellenecek bir şekilde uzun olduğunu, bunun için Afganistan hattının en uygun yol olduğu açıklıyor.

Afganistan'da, BM güdümünde barış

Maresca konuşmasında, Orta Asya ve Hazar doğal kaynakların ABD'nin dış politikası üzerinde çok önemli bir etkisi olduğu belirtiyor. Maresca, ABD yönetiminin ve Kongresinin, Afganistan'da Birleşmiş Milletler güdümünde başlayan barış sürecini desteklemesini ve gelişmekte olan bu yeni ekonomilere ABD desteğinin 'iş-ticaret'in başarıya ulaşılabilmesi için hayati önem taşıdığını da geniş bir şekilde yer veriyor. ABD'nin tüm bölgeye destek vermesini teşvik eden Maresca, Ayrıca, "Özgürlüğü Destekleme Kanunu"nun 907. bölümünün, ya yeniden düzenlenmesini ya da kaldırılmasını gerektiğini vurguluyor.

Maresca, bu bölümün, ABD hükümetinin Azerbeycan hükümetine yardım etmesini ve de bölgedeki etkinliğini adaletsiz bir şekilde sınırladığını belirtiyor. Orta Asya'nın tabii kaynaklarının ihraç edilmelerini sağlayacak ekonomik, karlı ve yeterli kanalların geliştirilmesi zor olduğunu söyleyen Maresca, bunun da imkansız olmadığını ve daha önce de başarıldığını söylüyor. Maresca, bir ticaret koridoru, yeni bir "İpek Yolu" Orta Asya'nın arzını (malları), Batı'nın talebiyle (bu mallara olan ihtiyacı) birbirine bağlayabilir ve Orta Asya'yı yeniden Avrupa ile Asya arasında, yolların çakıştıkları bir merkez haline getirebileceğini belirtiyor. Bu yazının kaynağına: (http://www.house.gov/international_relations/
105th/ap/wsap212982.htm) linkinden ulaşabilirsiniz.

Operasyon bahane

ABD'nin Afganistan'ya yapacağı olası bir askeri operasyonu, New York ve Washington'a yapılan saldırılardan çok önce kafasına koyduğu ileri sürüldü. İddiayı doğrulayan en önemli kanıt ise ABD'nin 19 Ocak 2001 tarihinde Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nden çıkarttığı Taliban'a yönelik yaptırımlar kararnamesi gösterildi. Başbakan Bülent Ecevit'in de 26 Mart 2001'de tüm kamu kurum ve kuruluşlarına Usame Bin Laden konusunda bir uyarı genelgesi gösterdiği ortaya çıktı. BM Güvenlik Konseyi'nin 19 Ocak 2001 tarihi itibariyle yürürlüğe koyduğu Taliban'a yönelik yaptırımların sıklaştırılmasına ilişkin kararının ABD'nin baskıları sonucu alındığı ve bu kararı Başbakan Bülent Ecevit'in de bir genelge ile tüm kamu kurum ve kuruluşlarına gönderdiği ortaya çıktı.

11 Eylül'de ABD'ye yapılan terörist saldırıdan çok önce Taliban ve Usame Bin Laden'e yönelik bir operasyon yapmayı kafasına koyan ABD'nin, 11 Eylül'de yapılan saldırıyı bahane ettiği bu genelgeye bağlandı.