Financial Times'ın dün yayımlanan Leyla Boulton-Metin Münir imzalı haberinde Dünya Bankası'nın Türkiye'deki kamu ihalelerini sert şekilde eleştiren bir rapor hazırladığı belirtiliyor.

Raporda, "kamu ihalelerinin iktidar ve partilerin kontrolünden çıkarılması Türkiye'de yolsuzlukla mücadelenin kilit halkası" olarak tanımlanıyor. Financial Times'ın "Türkiye yolsuzlukla suçlanıyor" başlığı ile verdiği haberde "Türkiye, yolsuzluklar nedeniyle yıpranan kamu ihale sistemi nedeniyle, uluslararası arenada sert eleştirilere maruz kalıyor" ifadesi kullanıldı. Haberde, Dünya Bankası tarafından hazırlanan bir rapora göre, Türkiye'deki açık ihale sistemiyle ilgili yasaların tamamının değiştirilmesinin istendiği kaydediliyor. Rapora göre kazanan firmalar, ihale tutarının yüzde 15'ine varan miktarda, siyasi partilere 'katkı' yapmak durumunda kalıyorlar. Rapor böylece Türkiye'deki ihale sisteminde ihale miktarının yüzde 15'i kadar bir rüşvetin standart hale geldiğini öne sürüyor. Raporunda, Türkiye'deki kamu ihale sisteminde acilen açıklık, şeffaflık ve rekabet konularında iyileştirmeye gidilmesi gerektiği kaydediliyor.

Türkiye yolsuzlukta 50. sırada

Dünya Bankası 1997 yılında yayınladığı başka bir raporda da aynı önerilere yer vermişti. Türkiye o tarihte bu önerileri resmen kabul etmiş, ancak gerekli yasal değişiklikleri yapmamıştı. Avrupa Komisyonu da daha önce ihale sisteminin değişmesi gerektiğini belirtmiş bu yüzden Bayındırlık Bakanlığı konuyla ilgili yasal düzenlemeler yapmak zorunda kalmıştı. Ancak Türkiye ihalesi sisteminde reformu AB üyelik sürecinde "orta vadeli hedefler" yani 5 yıl içinde yapılması gereken değişim programına almıştı. Kemal Derviş'in işbaşına gelmesi ile bu takvim değişti. Derviş, Dünya Bankası'nın da uzun süredir istediği bu ihale reformunu 15 acil yasa kapsamına aldı. Ancak son olarak hazırlanan ve henüz Meclis'e sevkedilmeyen bu yeni ihale yasası tasarısındaki değişiklikleri Dünya Bankası uzmanlarının yeterli görmediği belirtiliyor. Ankara'daki kaynaklar AB'nin bu konuda henüz devrede olmadığını ve ihaleye itirazın Dünya Bankası uzmanlarından geldiğini kaydediyorlar. FT'nin haberine göre AB Komisyonu'ndan bir üst düzey yönetici de, Ankara'dan 'işe temiz bir sayfayla başlamalarını istediklerini' ifade etti.

Dünya Bankası Raporunda ayrıca Uluslararası Yolsuzluk Endeksine göre Türkiye'nin notunun 2000 yılında 3.8 olduğu da vurgulanıyor. (En temiz ülkeler 10, en kötüler 0 notu alıyor.) Türkiye yolsuzluk bakımından 90 ülke arasında 50. sırada yeralıyor. Ancak 3.8 notu Dünya Bankası'na göre sınıfı geçmek için yetmiyor. Kemal Derviş'in ABD'de Dünya Bankası ile yürüteceği görüşmeler sırasında kamu ihale sistemindeki reform ve yasal değişikliklerin de önemli bir gündem maddasi olacağı anlaşılıyor.