Bilişim teknolojisindeki akıl almaz gelişmeler, yeni bir edebi sahanın doğmasında önemli bir rol üstlendi. Internette her geçen gün bir yenisi çıkan edebiyat siteleri, yakın bir gelecekte edebi eserler için büyük rekabetlerin yaşanacağı yeni bir mecra alanının ortaya çıkacağının sinyallerini veriyor. Kuşkusuz, otobüste yolculuk yaparken veya güzel bir bahar havasında doğanın tüm nimetlerini sunduğu bir zamanda, henüz matbaadan taze çıkmış bir kitabı keyifle karıştırmanın ya da özel anlamlar yüklediğimiz bir derginin önemli bulduğumuz bir sayısını saklayıp yıllar sonra da tekrar tekrar okuyabilmenin keyfi bambaşkadır. Ancak bilişim teknolojisindeki başdöndürücü gelişmeler, yakın bir gelecekte basılı edebiyatın papucunun dama atılacağını işaret ediyor. Edebiyat dergilerinin internette de sesini duyurması, akıllara matbu yayınların akıbetinin ne olacağı sorusunu getiriyor.

Daktilonun yerini klavye aldı

Internetteki edebiyat siteleri hakkında ufak bir arama yaptığımızda karşımıza yüzlerce edebiyat sitesi dökülüveriyor. Internetin diğer mecralara oranla hem kitlesel hem de yüzyüze iletişim olanağı sağlayan yaygın bir iletişim aracı olması, edebi yeteneklerini kanıtlamak isteyen birçok kişi için karşı konulmaz bir edebi zemin olarak algılanıyor. Internetin bu özelliği, sadece belli kişilerin yazılarına yer veren ve 'kapalı kutu' özelliğini taşıyan klasik edebiyat dergilerinde yer edinemeyen genç kalemlere özgür bir platform olanağı sunarken, eli kalem tutan herkesin kendi imzasını görmek için birer site inşa etmesi nedeniyle de sanal bir kirliliğe neden olmakta. Ancak sanal dünyada gezinirken 'www.spesifik.com', 'www.edebistan.com', 'www.dergibi.gen.tr', 'www.siirdünyası.com', 'www.turkıshpoetry.com', 'www.superonlinewolrd/edebiyat', 'www.yitikülke.com', 'www.kirkikindi.com' gibi kalite açısından çıtayı biraz daha yüksek tutan edebiyat portallarına rastlamak mümkün. Kişisel ve birkaç kişinin biraraya gelerek oluşturduğu edebiyat sitelerinin yanısıra, kendini kanıtlamış edebiyat dergilerinin internette de sesini duyurabilme çabası her geçen gün artıyor.

Sanal kitaplara yavaş yavaş alışmalıyız

Roger Chartier, 'Superonlineworld'da yayınlanan eloktronik kitaplar hakkındaki yazısında, konu hakkında kayde değer bir analiz yapmakta: "Bugün, elektronik kitabın, kitap, dergi, gazete gibi, değişik formlar altında tanıdığımız basılı kodeksin yerini alacağı ya da almakta olduğu, benzer bir değişimin arefesinde olduğumuzu düşünebilir miyiz? Belki. Robert Darnton'un ifade ettiği gibi 'Elektronik kitap hiçbir zaman Gutenberg'in baskı makinasının yerini alamaz, sadece tamamlayabilir' şeklindeki kehanetlerden daha makul görünmektedir." Elektronik kitapların yaygınlaşmasıyla Amerika'da üniversite kütüphanelerinde bir daralma görüldüğünü, Avrupa'da ise kitap satışlarında gözle görülür bir azalma yaşandığını ifade eden Chartier, yazarların elektronik ortamı, daha zengin ve biçim olarak daha gelişmiş metinler yaratmaya teşvik eden bir yazı alanı olarak algılaması gerektiğini kaydediyor.

Bir zamanlar Osmanlı topraklarında maatbaayla basılan eserlerin edebi değeri nasıl tartışıldıysa, en iyi tahminle günümüzden on sene sonra, yazarlar arasında 'dijital platformda edebiyat yapılabilir mi?' sorusu tartışılacak. Eserlerini basılı kitaplar yerine sanal tabletlerde görmeye alışamayan birçok yazarla, değişime ayak uyduran sanal yazarlar arasında, tıpkı geçmişte matbaacılarla geçimini el emeğiyle sağlayan yazıcılar arasında olduğu gibi kıyasıya tartışmalar olacak belki de. Kütüphanesindeki kitapların sayısına bakarak bilgiye sahip olduğunu en somut şekilde hissetmeye alışmış pekçok insan, sahip olabileceği bütün kitapların kapasitesini ezip geçen devasa bir bilgi dağının, küçücük bir kutunun içinde saklanmasını kabullenemeyecek kolay kolay. Şimdilik kimsenin gündeminde yer almasa da sanal edebiyatın geleceği, internetteki edebiyat sitelerinde şimdiden tartışılmaya başlandı bile. Bir şiir portalı olan 'www.yitikülke.com'da bu konu hakkındaki görüşlerini aktaran Kadir Aydemir, konuya karamsar yaklaşanlardan: "Kağıt ve kalem unutuldu." www.dergibi.gen.tr'nin editörlüğünü yapan Melih Bayram Dede ise, internet yayıncılığının küçümsenmesini eleştiriyor: "Internet bir sanal dünya. İşte bu sanal ve de büyülü dünyada yayıncılık yapmak, popülariteye prim vermeden 'edebiyat'ı merkeze almak, zorlukları baştan kabul etmeyi gerektiriyor."