"Tarafımıza ana hatlarıyla aktarmış olduğunuz Türkiye'deki başörtüsü yasağı uygulaması, hem şahsıma çok ilginç geldi, hem de büro olarak konuyu insan hakları açısından aşırı derece önemli bulduk. Bindman and Partners adına davayı kabul ettiğimizi bildirmek isterim. Bu davada sizinle birlikte çalışabilmek ve temsilciniz olmak için can atmaktayım. Saygılarımla." Belki de yakın bir gelecekte Avrupa'nın hukuk tarihine bir "dönüm noktası" olarak geçecek olan bu satırlar, dünyanın en ünlü hukukçularından birine, İngiliz avukat Stephen Grosz'a ait. Grosz, 28 Mart 2002 tarihinde, başörtüsü yasağı mağduru Leyla Şahin ile onu Türkiye'de temsil eden avukatına, içinde yukarıdaki cümlelerin de yer aldığı ayrıntılı bir mektup gönderiyordu.

1 milyon sterlin yalanı

Mektubunda Türkiye'deki başörtüsü yasağına ilişkin şaşkınlığını dile getirip Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne götürülen bu tür davalarla ilgili teknik bilgiler veren ünlü avukat, ek olarak bir de "bütçe teklifi" sunmuştu. Bu teklif, hem Türkiye'deki kimi hukuk çevrelerine, hem de Grosz'un bu davadan 1 milyon sterlin (2 trilyon 410 milyar lira) alacağını duyurarak kamuoyunda "AİHM'deki başörtüsü davasının ardında kimler duruyor" sorusunu gündeme getirmeye çabalayan Vatan gazetesine esaslı bir ders verebilecek nitelikte bilgilerle dolu. Önceki günkü ön sayfa manşetini, Strasbourg'taki AİHM'de karar aşamasına gelmiş olan "başörtüsü yasağı" davasına ayıran Vatan gazetesi, haberi "en pahalı avukat Türkiye'ye karşı" başlığıyla duyurdu. Başlığını "Türkiye'yi dava eden türbanlı tıp öğrencisi Leyla Şahin'i, astronomik ücretler alan ünlü bir İngiliz avukat savunuyor" şeklinde bir alt spotla destekleyen Vatan yazı işleri, konuya yaklaşımında kullandığı dil ile de kamuoyunu bu davaya ilişkin olarak manipüle etmeyi amaçlıyordu. 19 Kasım'da Strasbourg'taki AİHM'de görülen başörtüsü duruşmasında Şahin'in avukatlığını yapan kişi, İngiltere'nin en ünlü hukuk bürosu "Bindman and Partners"in efsanevi avukatlarından biri olan Grosz'du. Gazetenin özel haberine göre Grosz, böyle bir davaya 500 bin ila 1 milyon sterlin arası bir ücret almadan asla girmezdi. Ayrıca, yine aynı gazetenin iddiasına göre şirket böyle bir başvuruyu AİHM'ye götürmek için en az 100 bin sterlin (241 milyar lira) tutarında depozito almaktaydı. Öyle ki dava kaybedilse bile bu tutar "Bindman ve Partners"e masraf olarak kalıyor ve asla davacıya geri ödeme yapılmıyordu.

Baş döndürücü kıvırma

Bu arada, gazete dünkü nüshasında konuya bir kez daha geniş yer ayırmakla birlikte, Grosz'a ödenecek rakamla ilgili olarak olayı takip eden muhabirlerin "başdöndürücü bir kıvırma" gerçekleştirdiği görüldü. Önceki gün milyonlarca sterlinden söz eden gazete, dünkü 5'inci sayfa haberinde ise Viyana muhabirinin ağzından bir anda 30 bin sterline kadar iniveriyordu. Olayın aslına bakıldığında ise Grosz, mağdur ile yaptığı görüşmede, Şahin'e belki de 27 yıllık "Bindman and Partners" tarihinin en ekonomik bütçesiyle hizmet vereceğini müjdeliyordu. Toplam 31 bin 500 İngiliz Sterlini (yaklaşık 76 milyar lira) olarak önerilen bu rakam, hem Türkiye hem de İngiltere standartlarında bakıldığında, en fazla iyi kalitede bir yabancı otomobilin satış fiyatına denk düşmekte. Öte yandan, Leyla Şahin davayı kazandığı takdirde, böyle bir davaya göre hayli cüz'i sayılan vekalet miktarını tek başına ödemek zorunda kalmayacak. AİHM fonundan kendisine bir miktar maddi destek verileceği gibi, davalı Türk hükümeti de mahkeme masraflarına ortak olacak.

"İnsan hakları'na farklı muamele"

Dünyanın en pahalı avukatlarından biri olduğu kuşku götürmez olan Stephen Grosz, bu davadan ilk kez 25 Mart 2002 günü haberdar oldu. Kendisini -o sırada Viyana Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde okuyan Leyla Şahin adına Londra'daki "Bindman and Partners" bürosunda ziyarete giden iki Türk hukukçu, dava açmak isteyen genç kızın yoğun bir ders müfredatıyla boğuştuğunu bildirerek, onun izni ve bilgisi dahilinde bazı hukuki bilgiler almak istediklerini belirttiler. Şahin'in vekillerinden Türkiye'deki başörtüsü sorununu dinleyen Grosz, üniversiteli kızların yaşadığı trajik olaylardan çok etkilendiğini belirterek, kısa bir süre sonra da davayı "memnuniyetle kabul ettiğini" yazılı olarak bildirdi.

ALİ MURAT GÜVEN