Medeniyetler "yükselir ve düşer"ler. İbn Haldun'dan Adam Smith'e kadar, bütün önemli toplum bilimciler yükselişin anahtarının toplumsal dinamizm ve verimlilik olduğunu belirtmişlerdir. Verimliliğin anahtarıysa "uzmanlaşma"dır. Toplum hayatında yetkinlik (kalite), büyük ölçüde uzmanlaşmanın eseridir. Ahmed Midhat Efendi yüz yıl önce bu hakikatı şöyle dile getiriyordu: "Kompetans yani selahiyet öyle nazik bir şeydir ki, onun haricine çıkanlar her yerde düçar-ı istiğrab olurlarsa da bilhassa Avrupa'da adeta istihkâra bile düçar olurlar. Mesela bizim buralarda askerliğe dair bir söz açılsa hepimiz asker kesiliriz. Tababete, her neye dair bir bahis açılsa hepimiz o bahsin ehli imişiz gibi söze girişiriz. Herkesin herşeyi bilmesi kabil midir? Herkes kendi selahiyeti dairesindeki işlerle iştigal ederse asıl terakki dahi o zaman hasıl olur."

Uzmanlaşma, ticareti zorunlu kılar. Medenî hayat ticaretsiz tasavvur edilemez. Piyasasız ticaret olabilir, ama ticaretsiz medeniyet mümkün değildir. Anadolu'nun büyük bir bölümünü, Mezopotamya ve Doğu Akdeniz'i içine alan Bereketli Hilal, muhtemelen ilk medeniyet merkezidir.

Çok eski çağları bir yana bırakırsak, milattan önce 800 ila MS 200 arası binyılda bu bölgenin ve topyekün Akdeniz dünyasının ulaştığı ekonomik gelişme düzeyi, Avrupa'da ancak onikinci yüzyıldan sonra aşılabildi. Bu başarının kaynağı, son derece gelişmiş bir ticaret ve piyasalar ağının mümkün kıldığı yaygın işbölümüydü.

Aradan neredeyse iki binyıl geçti, hakikat değişmedi. Bugün de başarının kaynağı uzmanlaşmadır. Uzmanlık ve planlama! Sadece tepe yöneticileri değil, her kademedeki yönetici plan yapmalıdır.

Bazı yöneticiler planlamadan yan çizer, hatta gıcık kaparlar. Bunlar, ortaya çıkan veya aciliyet kazanan sorunlara tepkici davrananlardır. Sonuçta, iş takvimleri (terminler) kontrolden çıkar. İşgörenler ortalıkta gözükmez. Kalite hataları alır başını gider. Departmanlar arası işbirliği zedelenir.

Ekipmanlar çalışmaz olur. İş kazaları artar. Teslimatlar gecikir. Müşteri şikâyetleri ayyuka çıkar. Maliyetler tutulmaz olur. Kriz atmosferi doğar. Yöneticiler, önleyici planlamanın işe yarayabileceğini düşünseler de, ya iş işten geçmiştir, veya o kadar meşguldürler ki plan yapmaya mecalleri olmadığını hissederler.

Tepkici yöneticiler aynı meydan okumalarla ve aynı sorunlarla defalarca yüzyüze kalırlar. Üretken bir çalışma ortamı yerine, huzursuz bir atmosfer yaratırlar. Performansları bu yüzden negatif olur.

Kademe yöneticileri nasıl plan yapmalı

İşte size 10 adımlık bir planlama rehberi:

1- SORUMLULUK alanınızın başlıca kuvvetli ve zayıf yönlerini sıralayın. Örneğin, uluslararası markaya sahip şirketler için imalat yapan bir konfeksiyon şirketinde çalışmakta olan bir yönetici, beş kuvvet ve beş zaafını şöyle sıralayabilir: Kuvvetli Yanlar: a. İstikrarlı ve genişleyen bir iş hacmi/müşterilerin gün geçtikçe artan ilgisi; b. Üst yönetimin kararlı ve planlı tutumu; c. Şirketin tedarikçiler (kumaşçılar/fason atölyeler) nezdindeki yüksek itibarı; d. Kaynaşmış ve görece yüksek vasıflı bir çalışanlar kadrosu; e. Yüksek finans gücü. Zayıf Yanlar: a. Bölümler arası iletişimin zayıflığı; b. Tepede yapılan planların uygulamada içine girdiği zaaf; c. Üst yönetimin başarı ve başarısızlığı ölçülü değerlendirmemesi; d. Şirkette net bir hiyerarşinin olmaması; e. Genel Müdürün ayrıntılarla fazla meşgul olması.

2- TEK-CÜMLELİK bir strateji taslağı çıkarın. Strateji, bir amaca ulaşmanın en önemli yöntemidir. Strateji sayesinde, kuvvetli yanlarınızdan faydalanır, zaaflarınızdan uzak durursunuz.

3- YILLIK bir parasal kazanç hedefi tasarlayın. Bölüm olarak şirkete katkınız ne, maliyetiniz ne?

4- BELLİ başlı eylemlerinizi tasarlayın. Olmazsa olmaz işlere ne kadar vakit ve kaynak ayırmalısınız; yenilik yapmaya nasıl fırsat bulmalısınız?

5- AYLIK belirleyin.

6- ACİL durum planlaması yapın. En garanti gördüğünüz işlerde bile, en olumsuz şartların gerçekleşmesi halinde hangi adımları atacaksınız?

7- BİR bütçe hazırlayın.
8- YILLIK planınızı sonuçlandırın.
9- PLANINIZI bir çizelge halinde gösterin.
10- Onay alıp planınızı uygulayın.

Unutmayın: Elde edebileceklerinizin çoğunu, yaptığınız işlerin bir ikisinden elde edebilirsiniz (80'e 20 kuralı!). Yine unutmayın: Planlamanın amacı; işleri doğru yapmakla yetinmeyip, doğru işleri yapar hale gelmektir. Plansızlar işleri doğru yapmaya yetişemezler ki, doğru işleri düşünebilsinler!

MUSTAFA ÖZEL

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu