Yeraltı Araştırmacılık Kuruluşu'nun laboratuvar imkanlarını 8 ay süresince İstanbul içinde kullanarak, hangi semtlerin depremi nasıl hissedeceğinin haritasını çıkaran Prof. Dr. Ahmet Ercan, "Hangi semt ve belediye alanlarında kötü yapıların ayıklanacağı aşağı yukarı bellidir. Bu gibi yerlerde genellikle Türk insanının yoksulları, derme çatma birkaç ya da çok katlı konutlarda oturmaktadır" dedi. Son jeofizik verilerin Gölcük depreminde kırılmanın Hersek'te kalmadığını, Yalova, Çınarcık, Esenköy'e dayandığını gösterdiğini anlatan Ercan, buraların yeniden kırılmasının beklenmediğini ifaderek, şunları söyledi: "Ayrıca, kırılma Yalova'da çatallaşarak, Kınalı'ya dek kuzeye doğru, Adalar kolundan İstanbul Avcılar'a doğru sapmıştır. O nedenle, Marmara'da, beklenen deprem, önceden beklenen 7.4 büyüklüğünden daha da küçüktür. Gravite, manyetik ve sismolojik verilerden oluşan jeofizik bilgiler tek parçalı kırılma olasılığını çok çok azaltmış olup, kırılmanın ard arda en az iki depremle olacağı olasılığını güçlü kılmıştır. "

Beklenen depremler ve etkileri

Yakında beklenen kırılmanın denizde, Zeytinburnu önlerinde 6.3-6.4, daha sonraki kırılmanın da Marmara Ereğlisi önlerinde 7-7.2 büyüklüğünde olacağını tahmin ettiklerini bildiren Ercan, "Marmara Denizi'nde olacak depremler odaktan 100-150 kilometre uzakta olan yerleri 10 ila 5 şiddetinde etkileyecektir" dedi. Ercan, muhtemel depremlerin etkileri konusunda şu değerlendirmeyi yaptı: "Daha önce doğu-batı yönünde etkilenmiş olan güneydeki Gölcük, Karamürsel, Değirmendere, Altınova, Çiftlikköy, Yalova, Çınarcık ve Esenköy; Marmara depremi ile 35-40 km uzaktan, ancak bu kez özellikle kuzey-güney yönü ile etkilenecektir. Kuzeydeki Avcılar, Büyük ve Küçükçekmece, Silivri, Marmara Ereğlisi, Tekirdağ, Bakırköy, Ataköy, Zeytinburnu, Eminönü, Kadıköy, Kartal, Maltepe, Pendik, Tuzla ve Darıca bu kez 15-20 km uzaktan doğu-batı yönlü vuruşla etkileneceklerdir".

İstanbul'da deprem riski sıralaması

İstanbul yerleşim alanları içinde alüvyonlu, dolgu malzemeli yerlerle, çukurlarda yer alan binaların, birinci derece deprem riski taşıdığını anlatan Prof. Dr. Ahmet Ercan, Zeytinburnu Ayamama Deresi, Ataköy'ün bulunduğu kesimler, Florya batısında bulunan heyelan alanları ile Küçükçekmece Gölü'nün kuzeydoğusunda bulunan Nakkaşdere alüvyonlarının bulunduğu kesimler ve Kanarya'nın bu riskli alanların başında geldiğine dikkat çekti.

" Büyük deprem gelinceye değin, arada bir 4, 4.5, 5, 5.5 büyüklüğünde depremlerin vurması şaşırtıcı olmaz" diyen Ercan, sözlerini şöyle bitirdi: "Kandilli Gözlemevi jeofizik bilgilerine göre, 1970'ten beri Marmara'da depremcik sayımları yılda 2000 iken, 1999 Gölcük depreminden sonra 2000 yılında 3500'ü aşmıştır. Bu, Marmara'da kırıcı gerilimin birikmekte olduğunun önemli bir jeofizik göstergesidir".

YERİNİZ SAĞLAM MI?

Depremin yolaçtığı hasarın bileşenleri, yerin türü ile birlikte yerin deprem yükü altında davranışı, yerin depremi büyütme özelliği, yerin ivme ve salınım değişikliği, kent yerleşiminin durumu ve yapı niteliği olarak sıralanabilir. Bunlar içerisinde 'yer türü ile yapı' ilişkisi büyük önem taşımaktadır. İstanbul'un halihazır 'yer türü-yapı' ilişkisini yansıtan "Yapılaşma Sınıflandırma Haritası", İstanbullular'a, bulundukları pozisyonu belirlemede ortalama bir fikir verebilir. İyi yerde kötü yapılaşmayı ifade eden sarı renkli kesimlerde eski binaların yıkılıp yeniden yapılması önerilirken, iyi yerde iyi yapılaşma anlamına gelen yeşile boyalı yerlerde sorun olmadığı, ya da çok az olduğu kaydediliyor. Asıl, kötü yerde kötü yapılaşmayı resmeden kırmızının temsil ettiği bölgelerin durumuna dikkat çekiliyor. Buralarda yapıların yıkılması, yenilerinin de yapılmaması gerekiyor. Kötü yerde iyi yapılaşmanın olduğu mavi renkli bölgelerde ise yerin durumunun arsalar bazında test edilmesinin gerekebileceği ifade ediliyor.

Deprem nerede, nasıl hissedilecek

1. DERECE RİSKLİ YERLER

Zeytinburnu Ayamama Deresi, Ataköy'ün bulunduğu kesimler, Florya (batısında bulunan heyelan alanları), Küçükçekmece (Küçükçekmece Gölü'nün kuzey doğusunda bulunan Nakkaşdere alüvyonlarının bulunduğu kesimler ve Kanarya), Azaplı yöresi (Altınşehir'in düşük yükseltili yerleri ve delta), Ispartakule (Alibey Yarımadası'nın batı kısımları), Firuzköy (göl kenarları), Esenkent, Avcılar (Küçükçekmece yönüne bakan kıyıları ve Marmara Denizi'ne bakan kıyıları), Ambarlı, Haramidere (sağlı sollu olmak üzere "Bir tarafı Avcılar, bir tarafı ise Yakuplu"), Kavaklı (Dereiçi )

2. DERECE RİSKLİ YERLER

Beşiktaş (Ihlamur çukuru), Ortaköy (Dereboyu), İstinye (çukuru), Tarabya (çukuru), Üsküdar (çukuru), Beylerbeyi (çukuru), Küçüksu (çukuru), Paşabahçe-Beykoz (çukuru), Çayırbaşı (çukuru), Karaköy, Tophane, Salıpazarı, Beşiktaş, Ortaköy (dolgu olan kesimleri), Eyüp, Alibeyköy, Sütlüce, Balat, Kasımpaşa ve Güngören bölgelerinin (kıyı kuşakları), Kadıköy (Kurbağalıdere), Moda (denize bakan kısımları ve Küçükyalı'nın bulunduğu kesimler), Kartal (Rahmanlar bölümü), Tuzla (Dere kısmı) ve Dilovası. Eminönü (Cankurtaran, Şehzadebaşı, Fatih, Vatan Caddesi, Çarşamba, Edirnekapı'nın güneyinde kalan kesim), Topkapı, Bakırköy, Bahçelievler, Merter, Şirinevler (bir kısmı), Halkalı, Nakkaşdere, Esenkent, Ömerli, Büyükçekmece, Tepecik (Tepecik, Akören ve Pomak'ın güney kısmı), Selimpaşa, Silivri, Çanta, Gümüşyaka, Gürpınar, Kavaklı, Yakuplu, Esenyurt, Avcılar, Ambarlı, Firuzköy, Beylikdüzü, Küçükçekmece, Florya, Yeşilköy, Ataköy ve Zeytinburnu.

3. DERECE RİSKLİ YERLER

Darıca, Dolayoba, Pendik, Kartal, Kadıköy, Üsküdar, Ümraniye, Beykoz, Çengelköy, Polonezköy, Şile, Haydarpaşa, Altıyol, Bahariye, Kızıltoprak, Erenköy, Suadiye, Bostancı, Kozyatağı, Altunizade, İçerenköy, Bağdat Caddesi, Fenerbahçe, Söğütlüçeşme (Kurbağalıdere dışı), Moda (denize bakmayan kısımları), Acıbadem, Koşuyolu, Adalar, Eminönü, Rumelihisarı, Arnavutköy, Etiler, Emirgan, Bebek, Tarabya, Yıldız, Serencebey, Dikilitaş, Beyoğlu, Beşiktaş, Maçka, Teşvikiye, Nişantaşı, Şişli, Gayrettepe, Mecidiyeköy, Esentepe, Balmumcu, Kurtuluş, Feriköy, Taksim, Kağıthane, Gaziosmanpaşa, Levent, Maslak, İstinye, Tarabya, Sarıyer, Karaköy (rıhtım dışında kalan kısım), Gültepe, Bağcılar, Haraçcı, Taşocağı.