T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

Y A Z A R L A R
Sen bir ödevsin. Ortalıkta tâlib yok! (II)

"Sen bir matlûbsun. Ortalıkta tâlib yok" denmedi de 'ödev' olduğu halde sadece ortalıkta tâlibin bulunmadığına işaret edildi. Ortalıkta tâlib olaydı, matlûb da olurdu. Kezâ matlûb olaydı, bu sefer tâlib de olurdu, muhakkak olmak gerekirdi.

Arayan varsa aranan'ın, aranan varsa arayan'ın olması muktezâ-yı akliyedendir; lâzım-melzûm ilişkisi gibi... Çünkü bu izafet'in, izafet kategorisinin gereğidir; tıpkı oğul olmaksızın baba'yı, baba olmaksızın oğul'u tasavvur edemeyeceğimiz gibi... Baba oğul'a mukaddemdir, oğul'dan öncedir, oğul'un sebebidir; zira oğul'un olması için muhakkak baba'nın olması gerekir. Fakat bir kere oğul olunca, 'babalık', 'oğulluk' tasavvur edilmedikçe tasavvur edilemez hâle gelir. 'Baba' kavramı her defasında zorunlu olarak "Kimin babası?" suâlini sordurur; aynen 'oğul' kavramının "Kimin oğlu?" suâlini sordurduğu gibi... İkisi birbirinden ayrı tasavvur edilemez. Baba varsa oğul, oğul varsa baba vardır. Sıfat mevsufsuz, mevsuf sıfatsız olmaz da ondan. Hâsılı, niteleyeni düşünmeden nitelenen'i, nitelenen'i düşünmeksizin niteleyen'i düşünemeyiz.

Matlûb da öyle... Tâlibi olmayan matlûb, mâtlûbu olmayan tâlib olmaz. Her ne zaman 'matlûb'tan söz açılsa, tâlibinin kim olduğu, yine ne zaman 'tâlib'ten söz açılsa bu sefer bu tâlibin matlûbunun ne olduğu soruya gelir.

Ortada bir ödev var yapılması gereken ve fakat bu ödevi yapmaya istekli bir tâlib yok... Yani ortada taleb yok! Taleb olmayınca, tabiatıyla tâlib de matlûb da olmaz. Tâlibi tâlib kılan talep sahibi olması iken, matlûbu matlûb kılan da aynı şekilde bir talebin konusu olması değil mi?!

Ödevi yapmak, yerine getirmek için ortada şöyle veya böyle bir talep olsaydı, tâlibi bulmuş olurduk; tabii ki aynı zamanda matlûbu da... Çünkü o ödev, taleb ve tâlib sayesinde taleb edilen bir matlûba dönüşmüş olurdu. Oysa bir ödev var ve fakat henüz ortalıkta tâlib yok; zira herhangibir talep yok!

Ne diyordu Molla Câmî?!

— Ben bilmez idim gizli ayân hep sen imişsin.

Hem gizliydi, hem ayân-beyan... Gizliydi, kendini âşikâr kıldı âşikâr olmayı istemeksizin; âşikâr olmak zorundaydı çünkü. Şikârlığı zâtının gereğiydi. Bu yüzden "eşkere kıldı bizi". Aşikâr oldu bizi kendinden eylemekle ve fakat bu sefer "kendin pinhân eyledi."

Ben bilmez idim, yoksa o hep ayân-beyan idi. O kadar yakındı, o kadar yakında idi ki görmez idim, göremez bir halde idim. Ne var ki sonunda "kafes kuşu aramaya gitti." Aranan, aranması gereken aramaya başladı. Arayan ise aranan oldu.

İllet ma'lûlunun ma'lûlu olur mu?

Olur! Ressam resmin illeti olduğu kadar, resim de ressamının illetidir. Ressam ressamlığını resmine borçludur; resim olmasaydı, resim ressamından kendine vücûd vermesini istemeseydi, ressam'ın ressamlığı nasıl vücûd bulabilirdi?!? Ressamı ressam kılan resmidir! Resmi resim kılan da ressam!

Acele etme de a dostum, biraz etrafını seyreyle! Geçme... geçip gitme de biraz bekle! Beklemeyi bilmezsen seyredemezsin! Seyredemezsen seyredildiğini farkedemezsin!

— Sen bir ödevsin. Ortalıkta tâlib yok!

Şöyle demeyi ne kadar da isterdim:

— Sen hem mâtlûb, hem tâlibsin!

Oysa sen sadece bir ödevsin... Bu ödevin üzerine düşecek olan kim peki? Yine sen! Senden başka kim seni taleb eder/edebilir sanıyorsun?!? Seni ancak sen taleb edebilir, seni yine ancak sen matlûb haline getirebilirsin.

Ödevini bilmelisin; zira kendini bilmelisin! Bilmek için önce bulmalı, bulmak içinse aramalısın. "Niçin ve nasıl arayayım?" dediğini duymaz değilim. Kaybını bilsen... bilmediğini bilsen... hayrete düşerdin... Düşeydin bir kere -evet sadece bir kere- bilirdin, bilebilirdin.

"Bu nasıl'ın cevabı, bana niçin'in cevabı gerek?" diyorsun. Ben de soruyorum o halde: Kendini niçin özlemiyorsun?!?

Özlemiyorsun; zira sen hep senden gayrısıyla oyalanıyorsun!


28 Temmuz 2002
Pazar
 
DÜCANE CÜNDİOĞLU


Künye
Temsilcilikler
ReklamTarifesi
AboneFormu
MesajFormu

Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon | Hayat | Arşiv
Bilişim
| Aktüel | Dizi | Röportaj | Karikatür
Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED