İnsanın yaratılış güzelliği kendi elinde değildir. Ancak yüzüne akseden duyguları kazanmak, iç dünyasını güzelleştirerek bunu dışa aksettirmek ve gönüllerde taht kurmak büyük bir oranda kendi elindedir.

İbret gözüyle bakan için, milyonlarca güzelliği kâinatta bir arada bulmanın mümkün olduğu inkar edilmez bir gerçektir. Gök kubbenin saatlerce bakmaya değer güzelliği, bir gülün, bir karanfilin kıvrım kıvrım yaprakları, görünümü, canlılığı, kokusu, her hücresinin akıllara durgunluk veren yapısı... hayranlığın ufkunu zorlayan duygulara yelken açan bir dünya...

Ama insanın yaratılışı, hepsinden başka. Zikr-i Hakîm'de;

"Biz insanı en güzel şekilde yarattık" (Tin-95/4) buyuruluyor.

Yaratıcı'nın, insan yüzündeki kudret tecellisi ise hepsinden başka... Yaratılış inceliği, duyu organlarının yer alışı, konuşurken, gülerken, ağlarken, sevinçli, hüzünlü anlaradki tavrı, gözlerin görmekten öte ifâde ettiği mânâlar...

Hepsi, hepsi ibret gözüyle bakanı ifâdeden aciz bırakacak derecede. Ancak bizim asıl üzerinde durmak istediğimiz mânâ şu hadîsi şerifteki mânâdır:

"Allah bir kimsenin içinde sakladığı duyguların örtüsünü yüzüne giydirir. Bu duygular hayırlı ise, yüzüne giydirilen örtü de hayırlı, şerli ise o da şerlidir."

Osman (r.a.), Rasûlullah'tan (s.a.v.) aldığı terbiye ile aynı inceliği biraz değişik olarak ifade ediyor:

"Allah, bir kimsenin içinde sakladığı duyguları, mutlaka yüz hatlarına, yüz ifadelerine, konuşurken kullandığı kelimelere ve kelimelerin teleffuz ediliş şekline aksettirir."

Ömer (r.a.)'in aynı inceliği ifade eden bir başka güzel sözü:

"Kim kendi iç dünyasını, gönlündeki duyguları güzelleştirirse Allah da onun dış dünyasını güzelleştirir." İç dünyanın simâya aksedişini belki tarif zor. Ancak hepimiz bunun her gün değişik örneklerine tanık oluyoruz. Bir insanın, acılarını, üzüntülerini, sıkıntılarını, sevincini, öfkesini... yüzünden anlamak mümkündür.

Bunların birçoğu gelip geçici duygular; dolayısıyla yüzdeki geçici ifadelerdir. Kalıcı olanlar ise daha derindir. Devamlı öfkeli ve saldırgan insanın alın kırışıklıkları, kaşları ve gözleri, yüz hatları ne kadar belirgindir. Devamlı ve derin hüzün, bir yüze nasıl da çöker?.. Bu hüzün yıllar yılı sürmüşse geçen zaman kendisini herhangi bir şekilde nasıl da hissettirir!? Bencillik nasıl da kendini belli eder.

'İnsanın iç dünyasını yüzünden okuyabilirsiniz'

İç dünyası kan ağlayan birinin dış dünyasının günlük güneşlik olması, yüzünün gülmesi ne kadar zordur? Gülse, acısı gülüşünde bile bellidir. Biz; "acı acı gülme" ifadesini kimler için ve niçin kullanırız? Hilekâr gülüş, içten gülmeden, sırıtma tebessümden ne kadar farklıdır?

Birçok insanın iç dünyasını yüzünden okursunuz. Hele de zaman geçmiş, geçen yıllar yüzlerde iz bırakmaya başlamışsa, bu yılların kökleştirdiği duygular, daha rahat okunabilen izler bırakırlar.

Güzel hasletler de yüzlerde iz bırakır. Yüzdeki nûr, elbette ki çok şeyler ifade eder. Detaylara bakınca görünümü o kadar da güzel olmayan insanlar görürsünüz; ancak onların yüz bütünlüğü, jest ve mimikleriyle, tebessümleri, edâ ve tavırlarıyla... bütünleşince gönlünüzü fethedebilir. Size, ilk bakışta daha güzel görünen birinden daha sevimli ve sıcak gelebilir. Bütün bunların ayrı bir dili vardır ve bu dil insana çok şeyler anlatır.

Tıp dalında Nobel ödülüne lâyık görülen, birçok dillere çevrilen ve okunmasında fayda gördüğümüz "İnsan Denen Meçhul" adlı eserde yer alan şu cümlelere dikkat ediniz: "Yüzün, gözün, yanakların, göz kapaklarının ve diğer bütün hatların şeklini, deri altında ve yağ içinde hareket eden düz kaslar tesbit eder. Ve bu kasların durumu da düşüncemize göredir. Şüphesiz herkes yüzüne arzu ettiği ifadeyi verebilir. Fakat bu maskeyi devamlı şekilde muhafaza edemez." Yüzümüz, bizim haberimiz olmadan, yavaş yavaş şuur hallerimizin modeli olur. Ve yaşın ilerlemesi ile de, duyguların, iştihaların, insanın bütün tutkularının en doğru imajı haline gelir. Bir gencin güzelliği, yüz hatlarındaki tabiî bir ahengin sonucudur. Bir ihtiyarın pek nadir görünen güzelliği ise, onun ruh halinin bir tezâhürüdür.

Yüz şuur faaliyetlerinden çok daha derin şeyleri de ifade eder. İnsanın yüzünden yalnız kusurlarını, meziyetlerini, zekâsını, aptallığını, duygularını, en gizli itiyadlarını (alışkanlıklarını) değil, vücut yapısını, organik ve akıl hastalıklarına istidatlarını (uygunluklarını) da okumak mümkündür.

Müşahede etmesini, görmesini/bilen için, her insanın yüzünden onun beden ve ruh tarifini de okumak mümkündür.

Şimdi İlâhi hitaba kulak verelim: Zâriyât suresinin 20 ve 21. ayetinde şöyle buyuruluyor:

"Sarsılmaz iman sahipleri için yeryüzünde nice alâmetler; Allah'ın varlığına, güç ve kudretine delâlet eden, akla yol gösteren ibretler vardır. Kendi vücutlarınızda da... Görmüyor, dikkat etmiyor musunuz?"

Fetih sûresinde Rasûlullah'a (s.a.v.) yoldaş olan, onun yolundan yürüyenlerin vasıfları zikredilirken bakınız bu inceliğe nasıl dikkat çekiliyor: "Onları başkalarından ayıran nişanları, yüzlerinde Allah için yapılan secdenin bıraktığı izlerdir." (Feth, 48/29)

Bu âyeti tefsir ederken âlimlerin söylediği cümlelerden biri şöyledir:

"Yapılan bir iyilik, güzel bir davranış, işlenen hayır, kalbe nur, yüze aydınlık, rızka bolluk verir. İnsanların gönlünde ona karşı sevgi yeşertir."

Utanmazlığın, meymenetsizliğin, hilekarlığın, yağcılığın, dalkavukluğun, ahlaksızlığın, donukluğun, robotluğun, sadistliğin, işlenen zulüm,/ yenilen haramların, hıyanet, dalalet, Allah'a isyan ve günahların... çöktüğü yüzlerden söz açarak kimsenin içini karartmak istemiyorum. Merhum Akif'in:

"Kızımın iffeti batmakta rezilin gözüne
Acırım tükrüğe billâhi tükürsem yüzüne"

mısrasıyla dile getirdiği tükürüğe değmeyecek yüzleri de ne anlatmak, ne de görmek istiyoruz.

Eğer böyle bir yüz görmüşseniz, onu unutmak, huzur duymak ve gözlerinizi dinlendirmek istiyorsanız nurlu, safiyet ve tevazu taşıyan bir simaya bakınız veya yumuk ellerini size uzatan bir çocuğun o temiz, günahsız ve berrak yüzüne, ışıldayan gözlerine bakıp sevgiyle bağrına basınız. Rabbiniz'e yönelip hidâyet yolunda Hakk'a doğru yürümenin, iman nuru taşımanın ne büyük nimet olduğunu düşünerek şükrediniz. Bazı yüzlerin aydığınlığa ğark olup parladığı, bazı yüzlerin de karardığı hesap gününde yüzü ak olanlardan Allah için yapılan secdelerin izlerini taşıyanlardan olmak için duâ ediniz.

Hayat boyunca hayır düşünen, gönlünü güzel haslet duygularıyla dolduran, davranışlardan asâlet, samimiyet fışkıran, biraraya geldiği mü'min kardeşlerine daima hakka giden yolu gösterenlerden olunuz.

Bu hayatı geride bıraktığınızda, peşinizden gözyaşları dökülürken, hayırlı bir ömürle Rabb'ine kavuşma sevinciyle kendisi gülenlerden olunuz. Bu güzellikleri söndürmek isteyenlerin güzel sîmaları yok etmeye çalışanların hüsrâna uğrayacaklarını, pişmanlıkla kıvranacaklarını biliniz.

Künye

Temsilcilikler

AboneFormu

MesajFormu