Tahran
İran, AB'nin nükleer programın askıya alınması karşılığında ekonomik ayrıcalık tanıyan önerilerini yeterli bulmadı. İranlı yetkililer, İngiltere, Fransa ve Almanya'nın dün sabah sunduğu teklifle ilgili ilk açıklamalarında, önerinin, kendi ihtiyaçlarını karşılamadığını söylediler.
İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hamid Rıza Asefi, teklifi, İran'ın uranyum zenginleştirme hakkı belirtilmediği sürece kabul etmeyeceklerini belirtti. Teklifin içeriğine ilişkin bilgi vermeyen Asefi, AB'nin teklifine yarına kadar cevap vereceklerini belirtti ve "Avrupalıların teklifini incelemek için kendimize bir iki gün tanıyoruz. Sonra bir karar vereceğiz'' dedi.
AB ile İran arasındaki görüşmelere yakın İranlı bir yetkili, AB üyesi üç ülkenin, Batılı şirketlerin İran'da nükleer enerji santrali inşa etmesine ve yakıt sağlanmasına izin vermeyi teklif ettiğini belirti. Başka bir yetkili ise "teklifte, Tahran'ın, 'Orta Asya'dan Avrupa'ya enerji ihracında ana transit hattın İran olması' fikrine destek önerildi'' dedi. AB üyesi üç ülkenin İran'a sunduğu teklifin siyasi ve ekonomik açılımlar içerdiği belirtiliyor. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, nükleer çalışmalara geri dönen Tahran'ı uyarmak amacıyla önümüzdeki hafta salı günü toplanacak.
ABD ise AB'nin İran'a sunduğu önerileri desteklediğini açıkladı.

AB'nin İran'a önerileri

İran, AB'nin önerisine pazara kadar cevap vereceğini bildirdi. AB'li müzakerecilerin, İran'a yaptığı önerilerin ana hatları şöyle:

AB, İran'ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) şartları altındaki yükümlülüklerine uygunluk içinde nükleer enerji üretme ve araştırma hakkını tanıyacak. AB, İran ile Rusya arasındaki sivil nükleer alandaki uzun dönem işbirliğine destek verecek.

İran, yakıt faaliyetlerini, hafif su ve araştırma reaktörlerinin çalıştırılması ve yapımından başka işlerde kullanmayacağına dair bağlayıcı taahhütte bulunacak. İran, tüm kullanılmış yakıtı ilk sağlayıcıya gönderecek.

İran, NPT'den çekilmeyeceğine ve tüm nükleer tesislerini her şart altında Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) güvenlik önlemleri altında tutacağına dair yasal yönden bağlayıcı taahhütte bulunacak.

İran, Arak'taki araştırma reaktörünün yapımını durduracak.