Şişmanlık arttıkça şeker hastalığı görülme sıklığı da artıyor. Araştırmalar, şişmanların yüzde 80'inde şeker olduğunu ortaya koyuyor. Şişman çocuklar arasında şeker hastalığı da hızla yükseliyor.

Obezite, yani aşırı şişmanlık tüm dünyada önemli bir sağlık sorunu. Özellikle beslenme kültürlerinde yağlı besinlerin ve büyük porsiyonların varlığı obezitenin yayılma hızını arttırıyor. Obezitenin önemini bir kat daha arttıran bir başka durum ise, halk arasında şeker hastalığı olarak tanınan diyabet ile obezite arasındaki yakın ilişki. Öyle ki bu ilişki genlere kadar iniyor. Diyabete yatkınlık geni olarak tanımlanan genin etkinliği, kişi şişman olduğunda artıyor. Bilim adamları bu amaçla obeziteyi genler düzeyinde kontrol altına almaya çalışıyor. ABD'de obezite genetiği üzerinde çalışmalar yürüten Columbia Üniversitesi The Naomi Berrel Diyabet Merkezi'nden Prof. Dr. Rudolph L. Leibel, özellikle sonradan ortaya çıkan ve Tip 2 dediğimiz diyabet ile obezite arasındaki yakın ilişkiye dikkat çekerek, bu alanda yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi. Prof. Dr. Liebel, yapılan araştırmalar şişmanların, yüzde 80'ninin diyabetli olduğunu ortaya koydu. Amerika'da şişmanlık ve diyabet hastalığının özellikle Asya ve Afrikalılar arasında yoğun olduğunu söyleyen Prof. Dr. Liebel, "Çünkü Asya ve Afrikalılar genetik olarak diyabete daha yatkınlar" dedi. Prof. Dr. Liebel, 10-15 yıl öncesine kadar hiçbir şekilde bahsedilmeyen çocukluk çağındaki Tip 2 diyabette hekimlerin atladıkları bir başka önemli konunun da, göz, böbrek, kalp gibi organlarda ortaya çıkan komplikasyonlar olduğunu belirtti.

Şişmanlık genimizde saklı

Bugün obezitenin önlenemediği gibi tedavisinin de mümkün olmadığını söyleyen Prof. Dr. Liebel, şu an için çalışmaların obeziteyi önlemeye ve kontrol etmeye yönelik gen çalışmaları üzerine yoğunlaştığının belirtti. Prof. Dr. Liebel, yapılan araştırmaların, kilo kaybına paralel olarak diyabetin ortaya çıkışının da yüzde 60 oranında azaldığını gösterdiğine dikkat çekti. Bu sonuçlara dayanarak, diyabetin yaygınlığını önlemek için obezitenin kontrolünün şart olduğunu söyleyen Prof. Dr. Rudolph Liebel, sözlerine şöyle devam etti: "Obeziteyi kontrol eden gen mekanizması üzerine çalışmalarımız fareler üzerinde devam ediyor. Yapılan tüm çalışmalar sonunda obeziteyi kontrol eden 50-60 gen saptandı. Ancak bunlar arasındaki 5-6 tanesi asıl önemli rolü oynuyor. Bu genlerin hem kendi aralarında, hem de çevre ile arasında bir ilişki ve etkileşim bulunuyor. Yani oldukça kompleks bir yapıdan oluşuyor. Biz de bu sonuçlara dayanarak kişinin gerek çevre, gerekse genler arasındaki ilişkisiyle bağlantılı olarak bireysel obezite tedavisi uygulanabileceğini düşünüyoruz. Böylelikle obezite ile mücadelede daha efektif bir tedavi uygulanmış olacak. Ulaşılmaya çalışılan ikinci konu ise obeziteye erken müdahale edebilmek. Bu noktada da yine genler ve çevre ilişkisinden yararlanılarak kimlerin obeziteye daha yatkın olduğunun saptanıp, erken müdahale edilmesi amaçlanıyor. Araştırmalardan ulaşılmak istenen üçüncü nokta ise genlere bakılarak özelliklerini yönelik ilaç geliştirebilmek. Böylelikle obezitede hedefe yönelik bir tedavi uygulanabilecek." Prof. Dr. Liebel'in, verdiği bilgiye göre kişinin obez olup olmamasını kontrol eden üç çeşit gen bulunuyor. Bunlardan bir tanesi, ne kadar yediğimizi ve iştahın derecesini belirliyor. İkincisi ise, yediklerimizi ne kadar yaktığımızı, yani metabolizmamızı etkiliyor. Üçüncüsü ise fazladan alınan kalorilerin nasıl depolanacağını belirliyor. Bazı genler bu üç faktörden sadece birini taşırken, bazıları üçünü birden etkiliyor. Aslında tüm bu yapılan araştırmalar sonucunda bu genlerin hangileri olduğu ve etki mekanizması saptanmış durumda. Ancak bilinmeyen konu, bu etki mekanizmasının kişi üzerinde nasıl bir etki yaptığı. Prof. Dr. Liebel, bilinmezlerin 10 yıl içinde sonuçlanabileneceğini belirterek, ilaç endüstrisinin bu alanda çalıştığını söyledi.

Her üç kişiden biri hastalığından habersiz

Şeker, diğer adıyla diyabet hastalığının görülme sıklığı son yıllarda giderek artıyor. Diyabet hastalarının kanında çok miktarda bulunan glikoz (şeker) damar sertliğine ve kalbe giden kan miktarının azalmasına yol açarken bunun sonucunda kalp krizine veya ani kardiyak ölümlere neden oluyor. Yaklaşık her üç diyabetliden biri ise hastalığının ciddiyetini bilmeden yaşamına devam ediyor. Diyabet, pankreasın yeterli miktarda insülin üretememesi ya da insülinin vücut tarafından yeterli olarak kullanılamaması sonucu oluşuyor. Şeker hastalığının belirtilerini ve diyabet hastalarının dikkat etmeleri gereken noktaları Memorial Hastanesi'nden Uz. Dr. Fulya Akın anlattı.

Şeker hastalığının belirtileri

Diyabetle yaşamayı kabullenin. Sıkıntınız yoğunsa bir psikologdan yardım istemekten çekinmeyin.

« Geri Dön