Avrupa Birliği'nin genişleme sürecinin ele alındığı tarihi Kopenhag Zirvesi'nde Türkiye'nin AB üyeliği için verilecek karar hem Ankara'nın hem de AB'nin geleceği açısından büyük önem taşıyor. Zirve öncesinde tam üyelik müzakerelerine başlama tarihi verilmesi için Ankara'nın başlattığı diplomasi atağına rağmen, Almanya ve Fransa'nın önerdiği koşullu 2005 yılı tarihinin birlik üyeleri tarafından kabul gördüğü belirtiliyor. Türkiye ise Kopenhag'da daha yakın ve kesin müzakere tarihi alabilmek için son dakikaya kadar bastırıyor.

Almanya ve Fransa'nın önerisine göre, AB, 2004 Aralık ayına kadar Türkiye'nin Kopenhag kriterleriyle ilgili koşulları yerine getirmesini bekleyecek, Ankara bunu yaparsa 2005 Temmuz ayında Türkiye ile tam üyelik müzakerelerine başlayacak. İspanya, İngiltere, İtalya, Belçika ve Yunanistan Türkiye'ye 2004 yılının ilk yarısı veya en geç ikinci yarısında müzakereye başlama tarihi verilmesinden yana.

Kopenhag'ta olağanüstü güvenlik

Avrupa Birliği'nin tarihi zirvesine ev sahipliği yapan Danimarka'nın başkentinde, olağanüstü güvenlik önlemleri alındı. Zirvenin güvenliğini sağlamak için 6 bin polis görev yapıyor. Zirvedeki tarihi gelişmeleri dünyaya aktarmak üzere binlerce haberci de kente akın etti. AB'nin genişleme sürecinin ele alınacağı Kopenhag Zirvesi'nin yapıldığı Bella Center ve şehir merkezinde geniş güvenlik önlemleri alındı. Güvenlik birimleri, şehri sarı, mavi ve kırmızı olmak üzere üç bölgeye ayırdı. Sarı bölgeler, aynı rengi taşıyan kartlarıyla basın mensuplarına, mavi bölgeler heyet üyelerine ve kırmızı bölgeler de heyet başkanları ve liderlere açık olacak. Zirve boyunca küreselleşme, AB veya İsrail karşıtları gibi değişik gruptan kişilerin çeşitli gösteriler yapması bekleniyor. Gösterilerin en büyüğünün cuma günü düzenleneceği ve buna yaklaşık 3 bin kişinin katılacağı tahmin ediliyor. Zirveye, medyanın ilgisi çok büyük. 55 bin metrekarelik basın merkezi, 6 bin kişi ağırlama kapasitesine sahip. Zirveye yaklaşık 4 bin gazeteci akredite oldu. Zirveyi 250-300 televizyon kanalı izleyecek.

Schröder: Makul bir karar alınacak

Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, AB'nin Türkiye ile ilgili makul bir karar alacağından emin olduğunu söyledi. Alman Haber Ajansı'na (DPA) yaptığı açıklamada, Almanya ve Fransa'nın ortak önerileri doğrultusunda Kopenhag zirvesinde Türkiye ile ilgili makul bir karar alınacağından emin olduğunu belirten Schröder, Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ile ortak bir görüşü temsil edeceklerini kaydetti. Schröder, "AB'nin başarılı bir şekilde işlemesi için Alman-Fransız işbirliği büyük öneme sahip. Bu her zaman böyleydi, böyle kalacak" dedi.

Zirve sırasında AB liderleri 10 bin kurabiye yiyecek

Danimarka, zirve sırasında özellikle ikramın iyi olması ve tanıtım amacıyla günde 10 bin ton yemek tüketileceğini hesaplayarak mutfak hazırlıklarını tamamladı. Zirve sırasında liderler, ahtapot, kaz ciğeri ile elmalı tavuk, mantarlı dana eti mönünün ana yemeğini oluşturacak. Tatlı olarak da vanilyalı çilek sunulacak. Yemekler dışında karnını doyurmak isteyenler için 10 bin adet kurabiye siparişi verildi. Zirve sırasında 100 aşçıbaşı, 100 garson ve 50 bulaşıkçı görev yapacak. Yine zirve sırasında, 45 bin kahve fincanının yıkanması beklenirken, acil ihtiyaçlar için 24 bin rulo tuvalet kağıdı tedarik edildi. Zirve sırasında 80 televizyon ve 27 radyo kanalının doğrudan canlı bağlantı yapabilmesi için Danimarka televizyon kuruluşu seferber oldu.

'Almanya ve Fransa AB'yi yansıtmaz'

AB dönem başkanı Danimarka'nın Avrupa İşlerinden Sorumlu Bakanı Bertel Haarder, Fransa ve Almanya'nın Türkiye ile müzakere tarihi için yaptıkları önerinin AB'nin ortak görüşünü yansıtmadığını söyledi. AB doruğu sırasında sorularını yanıtlayan Bertel, "Almanya ve Fransa, AB`nin 15 ülkesinden ikisi, onların sunduğu plan, AB'nin ortak görüşü anlamına gelmez. (Danimarka Başbakanı Anders Fogh) Rasmussen, tüm AB başkentlerini gezdi ve liderlerin görüşlerini aldı. Bu görüşler çerçevesinde bu akşam dönem başkanı olarak ortak görüşümüzü sunacağız" şeklinde konuştu.

Kültürel nedenlerle karşı çıkış yaygınlaştı

Hollanda'da yayımlanan sosyal demokrat eğilimli Volkskrant gazetesi, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğine karşı çıkışın, giderek yaygın bir şekilde kültürel nedenlere bağlandığını yazdı. Gazetenin Eric Outshoorn imzasıyla yayımladığı yorumda, Türkiye'ye tam üyelik görüşmeleri için tarih verilmesine karşı çıkanların gerekçelerinin, yalnızca ekonomik, sosyal ve siyasi nedenler olmadığı, kültürel nedenlerin de önemli rol oynadığı belirtildi. Kültürel nedenlerin bugüne kadar çok sık dile getirilmediği, karşı çıkışın daha çok insan hakları, demokrasi, ekonomi gibi nedenlere bağlandığı ifade edilen yazıda, kültürel nedenlerle Türkiye'nin AB üyeliğine karşı çıkanların, "bugün nüfusu 67 milyon olan ülkenin yılda bir milyon büyümesinden ve 15 yıl sonra birliğin en büyük ülkesi olmasından korktukları" belirtildi.

Economist: Kopenhag Avrupa için tarihi fırsat

The Economist'te yayınlanan yorumda, Türkiye'nin büyüyen Avrupa Birliği 'kulübüne' dahil etmeye istekli davranması gerektiği belirntildi. "Avrupa tarih yazmaya hazırlanıyor" başlıklı yorumda, halen Nato üyesi olan 70 milyonluk müslüman ülke Türkiye'nin de ileride AB'ye kabul edilmesi halinde, AB'nin coğrafi sınırlarının Irak'a kadar dayanacağı kaydedildi. AB'nin, adaylarda sadece din, coğrafi sınır ve ırk esasına göre şartlar aramaması gerektiğinin vurgulandığı yorumda, adaylarda aranacak değerlerin, demokrasi ve özgürlük gibi asıl değerler olması gerektiği belirtildi. Yorumda, İslam dünyasına, her iki medeniyetin çatışmasının bir kader olmadığını göstermesi açısından, Avrupa için tarihi bir fırsat olacağı belirtildi.

Vatikan: Türkiye'ye 2005 denilecek

Vatikan devletinin resmi yayın organı Osservatore Romano gazetesi, AB Kopenhag Doruğu'nda Türkiye'ye üyelik müzakerelerine başlamak için 2005 tarihinin verileceğini iddia etti. Türkiye'ye verilecek tarihin belirlenmesini "dikenli bir mesele" olarak değerlendiren gazete, Almanya ve Fransa'nın üzerinde anlaştığı 2005 tarihinin AB içinde kabul gördüğünü savundu. Gazete, "Ankara siyasi kriterleri 2004 sonuna kadar yerine getirirse Temmuz 2005'te müzakereler başlayacak" ifadesini kullandı. Vatikan'ın yarı resmi yayın organlarından Avvenire gazetesi de, 12 AB ülkesinin, Türkiye'ye 2005 yılının şartlı müzakere tarihi olarak verilmesi konusunda anlaştığını ileri sürdü.

Türkiye konusu zirveyi uzatabilir

Avrupa Birliği dönem başkanı Danimarka, AB zirvesinin uzaması ihtimaline karşılık tüm tedbirleri aldığını bildirdi. Başkan Anders Fogh Rasmussen, üye ülke liderlerine gönderdiği mektupta, "Umarım zirve cuma günü sona erer. Ancak zirvenin uzaması ihtimaline karşı gerekli tedbirleri aldık" dedi. 1991 Nice zirvesi, AB liderleri arasındaki tartışmaların uzaması üzerine, iki gün yerine dört gün sürmüştü.