Hükümet krizin haneye faturasını bilmediğini itiraf ederken hane başına kriz faturasının 9 bin dolar olduğu ortaya çıktı. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli, krizin haneye etkilerinin hala bilinmediğini ve veriler ile sonuçların ancak gelecek yıl belirleneceğini açıkladı.

Göstergelerden hareket ederek yapılan araştırmaya göre sadece milli gelir düşüşleri ve borç stokundaki artış 2001 yılında Türkiye'ye 129 milyar dolarlık bir yük getirdi. Bu yükün 54 milyar doları milll gelir azalmalarından, 50 milyar doları iç borç ve 25 milyar doları da dış borç stokundaki artıştan ileri geldi. Bu toplam 129 milyar dolarlık yük, 14 milyon 347 bin aileye bölündüğünde de aile başına yükün yaklaşık 9 bin doları bulduğu görülüyor.

Türkiye küçülürken AB büyüdü

2000 yılında 202 milyar dolar olan gayrı safi milli hasılanın (GSMH) , IMF'nin varsaydığı yüzde 3ílük küçülmeyle kalmayıp yüzde 9,5 küçülmesi sonucu, 2001 milli geliri 148 milyar doları ancak buldu. Böyle bir çerçevede 2000íe göre 54 milyar dolarlık bir milli gelir kaybına uğrayan Türkiye'nin kişi başına geliri de 2000'de gerçekleşen 3095 dolardan 2160 dolara düştü.

2001'i Türkiye, yüzde 9.5 küçülmeyle kapatırken Türkiye dışında AB'ye üyelik sürecinde bulunan ülkeler grubu, bu yılı yüzde 3.5 büyüme ile kapattılar ve 2002 büyüme hedefleri de yüzde 4.2.

IMF, yüksek krediyi hiçbir ülkeye açmadıklarını söyleyip bunu bir lütuf, her Türk'e verilmiş 300 dolar olarak takdim etse de bu krediler Türkiye'nin dış borç stokuna yaklaşık 25 milyar dolarlık ek yük getirdi.

2001 için gerçekleşmesi beklenen borç servisi 78 katrilyon liradır. Bunun 37.5 katrilyon lirası ana para, 40,5 katrilyon lirası da faizlerden oluşuyor. Oysa Şubat krizi öncesi yapılan 2001 bütçesinde 34 katrilyon liralık yıl sonu borç stoku için, yıl içinde 13.4 katrilyon liralık faiz ödemesi öngörülüyordu.

Bankacılığın yükü 50 milyar dolar

Ancak bankacılık sektöründe yaşanan operasyonlar, kamu ve fon bankaları için yapılan borçlanmaların yanı sıra, faizlerin yükselişiyle bu yük arttı ve iç borç yükünden gelen ek yük, 50 milyar dolar oldu. Sonuç olarak, vebali ağırlıkla IMF'de olan bu krizlerin getirdiği ek mali yük toplam olarak 129 milyar doları buldu. Bu yükün : 54 milyar doları ulusal gelirde oluşan kayıptan 25 milyar doları ek dış borçlanmadan 50 milyar doları ek iç borçlanmadan kaynaklanıyor.

2001 yılı için GSMH 148 milyar dolar olarak gerçekleştiğine göre, bu toplam 129 milyar dolarlık hasar GSMHínın yüzde 88íine ulaşıyor ve ülkede yaşayan 14 milyon 347 bin ailenin her birine 8921 dolarlık bir yük anlamını taşıyor.

ÖZİLHAN: 200 MİLYAR DOLAR BORÇ HEBA EDİLDİ

Geçtiğimiz hafta Sakıp Sabancı'nın başlattığı üçün biri tartışmasına TÜSİAD Başkanı Tuncay Özilhan da katıldı. Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği Başkanı Tuncay Özilhan, "Ben Sakıp Bey'i haklı görüyorum. Türkiye 200 milyar dolar borca ulaşırken maalesef birtakım kaynaklarını da popülist politikalarla israf etti. Bu borcu biz daha iyi kullanabilirdik, üretime, teknolojiye, yatırıma, ihracata dönüştürebilirdik. Dolayısıyla da önemli bir gelir sağlanabilirdi. Türkiye dolayısıyla biraz çarçur etti. Temel fikir olarak haklı" dedi.

Türkiye'nin büyümesi lazım

Türkiye'nin büyümesi gerektiğini, devlet olarak ödeyeceği faizlerin düşmesi halinde borç oranının düşeceğini ifade eden Özilhan, yüzde 35 enflasyon, yüzde 3 büyüme hedeflendiğini hatırlatarak, "Enflasyon hedefi tutacak gibi gözüküyor" dedi.

Türkiyeínin Mastrich kriterlerini ne zaman yakalayacağının sorulması üzerine de Özilhan şöyle konuştu:

"Türkiye enflasyonu ve faizleri indirmek için uğraşıyor. Dalgalı kura geçti, bence çok önemli adım attı. Dolayısıyla bu çerçevede artık önümüzdeki dönemde Türkiye 4-5 senelik zaman süreci içinde ulaşır. Yeter ki popülist politikalar uygulamasınlar, yeter ki seçim zamanında olsun, yeter ki dış etken olmasın."