NEVZAT DEMİRKOL
Kamu İhale Yasası, TBMM Genel Kurulu'nda önceki gece görüşülerek kabul edildi. Uzun süredir Dünya Bankası ile yapılan görüşmeler sonrasında hazırlanan yasa, ivedi bir şekilde Meclis'ten çıkarılarak inşaat sezonuna yetiştirildi.

İhale Yasası'nda bürokratik işlemlerin minimum seviyeye indirilmesi esas alındı. Bunun için sözleşmelerin noterde onaylatılması esası kaldırıldı. Sözleşme ücretleri de düşürüldü.

Yeni düzenlemeye göre bedeli 100 milyar liraya kadar olan sözleşmelerden kurum payı alınmayacak. Bu miktarı aşan sözleşmelerde ise on binde 5 oranında pay kesilecek. İhalelerdeki geçici teminat oranları değiştirildi. Teminat oranı yüzde 3'ten az olamayacak.

Gözler uygulamada

Kamu İhale Kanunu'nda değişiklik öngören yasa tasarısının bazı değişikliklerle kabul edilmesi inşaat sektörünü sevindirdi. Müteahhitler, yeni yasanın hem devleti hem de ihale alan müteahhitleri rahatlatacağını söylediler.

Kamu İhale Yasası'nda yapılan değişikliklerden sonra gözler, yasanın nasıl uygulanacağına çevrildi. Yeni yasa ile devlete ait işlerin yürümesi daha da hızlanacak.

Müteahhitler memnun

Emtaş İnşaat'ın kurucusu ve sahibi olan Ali Rıza Arslan, yasanın müteahhitler açısından olumlu olduğunu belirterek Özel Finans kurumları'nın teminatlarının kabul edilecek olmasının özellikle yurtdışında iş yapan firmaları rahatlatacağını söyledi.

İnşaat sektörünün yeni yasa ile genişleyeceğini ve yeni firmalara imkan açılacağını belirten Arslan, taşeronlara verilen imkanın da piyasada rekabeti artıracağını söyledi. Arslan, yasanın en önemli kazancının piyasaya yeni firmalar kazandırmlası olacağını sözlerine ekledi.

Biat Şirketler Grubu Genel Müdürü Ertan Coşkun da yasa ile piyasaya kalite geleceğini bundan sonra ihalelerde belirsizliğin olmayacağını bundan da hem devletin hem de ihaleye giren firmaların kazanacağını söyledi. Coşkun, iş yapım süresinin de kısalacağını ileri sürdü.

Müteahhitler Birliği Başkanı Nihat Özdemir, bu yasanın da TBMM Yolsuzluk Komisyonu'na kadar gelen olayların benzerlerine sebep olabileceği endişesini dile getirdi. Birçok kurumun yasa kapsamı dışında bırakılması ile projelerin bölünmesi konusunda, siyasetçi-bürokrat-müteahhit üçgeninde yolsuzluk kapısının açık bırakıldığını ifade eden Özdemir, "Biz bu kapıların tamamen kapanmasını istemiştik" dedi.

Yeni yasa neler getiriyor?

İhaleye girecek müteahhit veya taşeronlar, ihale konusu iş veya benzer işlerde mal ve hizmet alımları için son 5 yıl; yapım işleri için ise son 15 yılda kendilerini kanıtlamış olmaları gerekiyor.

İhaleye katılacaklar, bu alanlarda gösterecekleri belgelerle, belirtilen süre içinde iş yaptıklarını kanıtlayacaklar. Yasaya göre, ihaleye katılacak olanların, "kamu veya özel sektörde o işe ait sözleşme bedelinin en az yüzde 70 oranında gerçekleştirdiği veya yüzde 50'si oranında denetlediği veyahut yönettiği, idarece kusursuz kabul edilen benzeri işlerle ilgili deneyimini gösteren belge getirmesi" gerekiyor.

İhalenin, onay süresi 20 günden 5 iş gününe indirildi.

Gazetelere verilecek ilan süresi de kısaltıldı. Ön yeterlilik ilan süresi 25 günden 14 güne indirildi.

Davet mektubunun gönderilmesi süresi ise 40 güne indirildi.

Doğal afetlere bağlı olarak acilen ihale edilecek yapım işlerinde ÇED raporu aranmayacak.

İhale ilanlarının yerel basında yayımına ilişkin maliyet rakamları da yükseltildi. Buna göre, yaklaşık maliyeti 30 milyar liraya kadar olan mal ve hizmet alımları ile 60 milyar liraya kadar olan yapım işleri ihalesi, ihale tarihinden en az 7 gün önce ihalenin ve işin yapılacağı yerde çıkan gazetelerin en az ikisinde yayımlanacak.

Maliyeti 30-60 milyar arasında olan alımlar ile 60 milyar-500 milyar lira olan yapım işleri ihalesinin yayımının Resmi Gazete'nin yanı sıra işin yapılacağı yerde çıkan gazeteden birinde yapılması hükme bağlandı.

İdarelerin yaklaşık maliyeti 50 milyar liraya kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları pazarlık usulüyle yapılabilecek. Bu işler için ilan yapılması zorunlu olmayacak.

Büyükşehir belediyesi sınırları içindeki idarelerin 15 milyar lira, diğer idarelerin 5 milyar lirayı aşmayan ihtiyaçları ile temsil, ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeler, ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin edilebilecek.

Sözleşme kapsamında olmayan ek işler de, aynı yüklenici firmaya yaptırılacak.

İhale Yasası kapsamı dışında olan işler:

Enerji, su, ulaştırma, telekominikasyon sektörlerinde faaliyet gösteren KİT'ler ile vakıf üniversitelerinin mal ve hizmet alımları, yapım işleri yasa kapsamı dışında kalacak.

Savunma, güvenlik ve istihbaratla ilgili işler kapsam dışında

Merkez Bankası'nın banknot ve kıymetli evrak üretim ve basımıyla ilgili mal ve hizmet alımları.

Yurtdışındaki nakil vasıtalarının o yerden sağlanması zorunlu mal ve hizmet alımları.

Cezaevlerinin iş yurtları, huzurevleri, okullar, üretme istasyonları

Devlet Demir Yolları'ndan yapılacak yük, yolcu ve liman hizmeti alımları.

Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmesi'nden yapılacak akaryakıt ve taşıt alımları.

Ulusal araştırma-geliştirme kurumlarının yürüttüğü ve desteklediği araştırma-geliştirme projeleri için gerekli mal ve hizmet alımları.

Yasa kapsamındaki idarelerin kendi özel mevzuatı uyarınca hak sahiplerine sağlayacağı teşhis ve tedaviye yönelik hizmet alımları ile tedavisi kurumlarınca üstlenilen kişilerin ayakta tedavisi dışında reçeteye bağlı ilaç ve tıbbi malzemelerin kişilerce alımı.

KİT'lerin ticari ve sınai faaliyetleri çerçevesinde doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyacın temini için yapacakları Hazine garantisi veya doğrudan genel bütçeden aktarma yoluyla finanse edilenler dışındaki yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli 2 trilyon 300 milyar lirayı aşmayan mal ve hizmet alımları.

Orman Kanunu gereğince orman köylüleri kalkınma kooperatiflerinden yapılacak alımların yanı sıra harp malzemesi alımları ile bunlarla ilgili bakım ve işletmeye yönelik mal ya da hizmet alımları.