Biden ve Cinping neler konuştu? | Abdullah Muradoğlu

Çin Devlet Başkanı

Şi Cinping

ile ABD Başkanı

Joe Biden

San Francisco’da düzenlenen “

Asya- Pasifik Ekonomik İşbirliği Zirvesi”

nde(

APEC

) nihayet bir araya geldiler. İki lider en son, geçen yıl yine Kasım ayında Bali’de gerçekleştirilen “

G-20 Zirvesi”

nde görüşmüştü. Bu süre zarfında ABD ve Çin arasında bir dizi gerilim yaşanmış, böylece hem iki lider arasındaki doğrudan temas, hem de ilk ülke savunma bakanları arasındaki doğrudan iletişim kopmuş idi.

Biden Yönetimi, Trump’ın “

Ticaret savaşları”

yla çerçevelendirilmiş Çin politikasını büyük ölçüde devam ettiriyor. Biden Yönetimi Trump’tan farklı olarak “

küreselci

” bir gündem takip ediyor. Küresel ekonominin en önemli bileşenlerinden biri olan Çin’in ekonomisi ABD ekonomisiyle de iç içe geçmiş bulunuyor. Çin karşıtı şahinler iki ülke ekonomilerinin radikal şekilde ayrışmasından yanalar. Biden Yönetimiyse ayrışmayı bir süreç olarak yönetmek istiyor. Bu politika ABD ekonomisinin ‘riskten arındırılması’ gibi bir kılıf içerisinde sunuluyor.

Çin’in ekonomik, siyasî, diplomatik ve askerî yükselişinin yavaşlatılması ABD için “

varoluşsal

” önemde. Dolayısıyla Biden Yönetimi’nin söylemleriyle eylemleri sıklıkla çelişen bir seyir izliyor. Daha önce defalarca değindiğim için detaylara girmeyeceğim. ABD, Çin Savunma Bakanı

Li Shangfu

hakkında bir yaptırım kararı almıştı. Pekin, bu kararın askıya alınmaması halinde iki ülke Savunma Bakanları arasında doğrudan iletişim kanallarının işletilmeyeceğini beyan etmişti. Biden Yönetimiyse iki ülke arasında “

Başkan’dan Başkan’a

” ve “

Asker’den Asker’e”

iletişim kanallarının yeniden açılması için Pekin nezdinde girişimlerde bulunmuştu.

2024 seçimlerine hazırlanan Biden Çin lideri ile görüşemeyen bir ABD Başkanı olarak görülmek istemiyor. Analizcilerse Pekin için Biden’ın kazanmasının Trump’tan daha iyi bir seçenek olduğuna dikkat çekiyorlar. Eylül ayında Çin Savunma Bakanı Shangfu gözlerden kaybolmuştu. Ekim ayındaysa Shangfu’nun görevden alındığı açıklanmıştı. Bu gelişmenin “Asker’den Asker’e” iletişimin başlatılmak istenmesiyle ilgili olabileceği söyleniyordu.

Nitekim Biden ve Şi Cinping 15 Kasım’da San Fransisco’da bir görüşme gerçekleştiler. Görüşmede iki liderin yanı sıra iki ülke savunma bakanları arasında doğrudan iletişim konusunda uzlaşmaya varıldığı duyuruldu. Duyurulan uzlaşma başlıkları arasındaki en önemli konuydu bu. Görüşmeye ilişkin detaylı açıklamalar yapılmadığı gibi iki lider ortak basın toplantısı da düzenlemedi. İsrail’in Gazze’de yürüttüğü soykırımın görüşmede gündeme geldiği belirtiliyor. Ancak iki lider arasında bu konunun nasıl ele alındığı açıklanmadı.

ABD Başkanı Biden, geçtiğimiz Haziran ayında yaptığı bir konuşmada Cinping’den “

diktatör

” diye söz etmişti. Biden’ın Cinping ile görüşmesinden sonra düzenlediği basın toplantısında bir gazeteci bu görüşünde değişiklik olup olmadığını sordu. Biden yarı ağızla ve dolambaçlı şekilde olsa bile yine Cinping için “diktatör” dedi. Bu esnada salonda bulunan ABD Dış İşleri bakanı

Antony Blinken’

ın acıyla yüzünü buruşturması dikkatli gözlerden kaçmadı. Hakikaten Blinken’ın yüzünün aldığı şekil adeta “

bir çuval zinciri

berbat ettin”

havasındaydı.

Tabii ki Çin karşıtı şahinler Biden ve Cinping görüşmesinden mutlu olmadılar. En şahin Çin karşıtlarından, Trump döneminde Savunma Bakan Yardımcılığı yapan

Elbridge Colby “X”

hesabında yayınladığı mesajında Biden’ı Çin’in ABD ile baş etmek için geliştirdiği askerî kapasitesini ciddiye almamakla suçladı.

Çin şahinleri, Cinping’in ABD’nin ticaret ve finans alanındaki en güçlü isimleriyle özel bir yemekte buluşmasına da

şiddetli tepki gösterdiler.

Cinping için düzenlenen yemeğin konukları arasında,

Apple CEO’su Tim Cook

’un yanı sıra

FedEx

BlackRock

Salesforce

Pfizer

yöneticilerinin de aralarında bulunduğu onlarca ünlü isim yer aldı.

Tesla CEO

’su

Elon Musk

ise etkinliğin kokteyl kısmına katıldıktan sonra ayrılmış. Temsilciler Meclisi’ndeki “Çin

Komitesi

”nin şahin Başkanı Cumhuriyetçi

Mike Gallagher

ise yaptığı açıklamada toplantıyı düzenleyen “

ABD-Çin İlişkileri Ulusal Komitesi

” ve”

ABD-Çin İş Konseyi

”nin etkinliğe katılan ve bazıları Cinping’in masasında oturmak için 40 bin Dolar ödemeye razı olan 300’den fazla katılımcının isimlerini paylaşmalarını talep ediyordu.

Özetler isek, “

San Fransisco buluşması

”nın en önemli sonucu buluşmanın gerçekleşmesidir..

#ABD

#Çin

#Şi Cinping

#Joe Biden

15 Temmuz

Kudüs: Bir şehrin hikayesi

Ramazan

Seçim

Spor

Borsa