Kancık kelimesi dişi hayvan, özellikle dişi köpek için kullanılan bir sıfat. Mecaz olarak da dönek ve güvenilmez kişiler için kullanılıyor. Cadı, cadaloz, şıllık, sevimsiz şey anlamlarında kullanıldığı da oluyor.

Münafık ise inanmadığı hâlde inanmış gibi görünen kimseye deniyor.

İmdi…

Nereden çıktı bunlar?

Azerbaycan’ın işgal altındaki Karabağ topraklarını kurtarmak için Ermenilerle giriştiği mücadelede onlar savaşın kurallarına uyarak mücadelelerini sürdürürken Ermeniler savaşın gerektirdiği kurallara uymamakta direniyor.

Her olayda olduğu gibi savaşın da bir hukuku, bir ahlâkı ve adabı var.

Sivillere dokunmamak, cephe gerisinde duran kadınlara, çocuklara, hatta erkeklere ilişmemek; ekili araziye, ormanlara, ağaçlara zarar vermemek sadece savaş hukukunun değil, aynı zamanda savaş ahlâkının ve adabının da gereğidir. Orman, tarla ve ağaç ürünleri sadece oranın malikinin değil bütün insanlığın ortak serveti…

Bir hadisi şerif aktarılır, “savaş hiledir” mealinde…

Bu hadisi şerifin anlamını ve kapsamını idrak etmek gerekiyor. Buradaki “hile” savaş içinde gerçekleştirilmeye matuf bir anlamı içeriyor. Örneğin Türklerin yüzyıllar boyu uyguladığı bir savaş taktiği var, hilal taktiği… Buna kurt kapanı da deniyor.

Ordu sol kanat, merkez ve sağ kanat olarak üç kısma ayrılıyor. Merkez kendi içinde de ön merkez ve arka merkez olarak ikiye ayrılıyor. Padişah veya başkomutan arka merkezde yer alıyor. Ön merkez düşman ordusuna doğru ilerliyor. Ancak bir süre sonra düşman kuvvetlerinden kaçıyormuş gibi yaparak geriye çekiliyor. Düşman kuvvetleri onları yeneceği kanaatiyle kovalamaya başlıyor. Bu arada ön merkez içinde atı öne doğru dörtnala koşarken arkaya ok atabilen becerikli okçular da kendilerini kovalayan düşman ordusuna zayiat verdiriyor. Ve neticede düşman ordusu ön merkezi kovalayayım derken kurt kapanına sıkışıyor. Sağ ve sol kanatlar düşman ordusunu iki taraftan ve arkadan kapana sıkıştırıyor. Düşmanın bu pozisyonda kurtulması ancak mucize ile izah edilebiliyor. Ya toptan imha edilecekler veya teslim olacaklar. Başka çareleri yok…

İşte bu taktik bir savaş hilesidir. Ve Türk orduları bu taktiği yüzyıllar boyu uygulamışlar ve her defasında düşmanı kurt kapanına düşürmeyi başarmışlardır. Olay tümüyle savaş içinde gerçekleştirilmektedir. Bundan siviller asla zarar görmez.

Azerbaycan-Ermenistan arasındaki Karabağ savaşında ise Ermeni ordusu şehirleri ve sivil insanları hedef alıyor. Bu, savaş hilesi değildir. Bu savaş adabını hiçe saymaktır, ahlâksızlıktır…

Ayrıca haberlerden öğreniyoruz, Ermeniler ateş kes istemesine ve talepleri kabul görmesine rağmen her defasında ateş kes anlaşmasını ihlal eden taraf oluyor. Bu da bir ahlâksızlıktır. Ve daha iğrenci münafıklıktır. Verdiği sözü tutmayacağını bile bile salt karşı tarafı aldatmak ve gafil avlamak için böyle bir hileye başvuruyor. Ancak bu, savaş içindeki hile değildir. Kelimenin tam anlamıyla münafıklıktır… Ve kuşkusuz tam anlamıyla kancıklıktır da…

Savaşın da barışın da bir adabı ve ahlâkı var bulunmaktadır.

Er meydanını erler dolduramayınca orada kancıklara yer açılıyor…