İran'a, P5+1 ülkelerinin uyguladığı yaptırımların kalkması ile birlikte, tüm dünyanın gözü 500 milyar dolarlık İran pazarına çevrildi. Yıllarca İran'a düşman politikalar belirleyen Batılı ülkeler başta olmak üzere Çin ve Rusya gibi rakipler de bölgeden pay kapma yarışına girdi. Bu noktada hem ikili ilişkiler hem de coğrafi yakınlık itibariyle en karlı çıkacak ülkelerden biri de Türkiye olarak gösteriliyor.
TÜKETİME HASRET BİR HALK
İran'ın 82 milyonluk nüfusu, 500 milyar dolarlık ekonomisi, uzun süredir ambargo altında kalmış tüketime aç bir halkın olması ve Türkiye'ye yakınlığı ile büyük fırsatları barındırdığını belirten Ekonomi Bakanlığı Daire Başkanı Bilgehan Ramazan Caner, İran ile Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması imzalamak istediklerini, gerçekleşmesi halinde İran ile ticareti daha sağlam bir zemine oturtacağını söyledi. Caner, İran pazarı ile ilgili riskleri ise şöyle özetledi; “İran'ın Dünya Ticaret Örgütü'ne üye olmaması, ekonomide sıkı korumacılık, mevzuatındaki belirsizlikler.”
PAZARA
YEREL ORTAKLA GİRMEK DAHA GARANTİ
Türkiye'nin İran'a 2014 yılında 3.9 milyar dolar ihracat yaptığını, buna karşılık 9.8 milyar dolar ithalat yaptığını kaydeden Ekonomi Bakanlığı Daire Başkanı Ömür Atılgan, 134 Türk firmasının İran'da 1.2 milyar dolar yatırımı bulunduğunu, dış ticaret hacminin 30 milyar dolara çıkmasının hedeflendiğini anlattı. Atılgan, “İran'ın hem nüfusu, hem gayrisafi milli hasılası daha fazla. İran'a ilk girenler avantajlı olacak. Doğru yerel ortaklarla sağlam adımlar atarak İran'da fırsatları değerlendirebilirsiniz. Önümüzdeki süreçte İran'da 2015 sonrasında beyaz eşya ve elektrikli ev eşyası, mobilya, turizm başta olmak üzere birçok sektörde gelişim bekliyoruz” diye konuştu.
Bankacılık işlemleri hızlandırılıyor
Öte yandan, İran'da üretim artışıyla eşzamanlı olarak Çin, Hindistan, Japonya, Güney Kore ve Türkiye'nin İran'dan ithalatı artırması, başta İtalya olmak üzere petrol ambargosu nedeniyle ithalatı kesen ülkelerin tekrar İran'dan ithalata başlanmasının beklendiği kaydediliyor. İran Merkez Bankası'nın da Türkiye başta olmak üzere bankacılık işlemlerinde yeni çalışmaları başlatacağına işaret eden yetkililer, İran Merkez Bankası'nın 2017 yılına kadar enflasyonu tek haneli rakamlara düşürerek ekonomik genişlemeyi teşvik etmeyi amaçladığına da dikkat çekiyor.
Markalarımız Acem diyarında
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sami Kariyo, İran'ın uluslararası genişleme stratejisi içinde özel bir yerinin olduğunu belirterek, “Son kayıtlara göre İran'da bugün 29 BMD markasının 135 satış noktası bulunuyor. Pazara yeni girecek 20 Türk markası daha önümüzdeki 3 yılda 500 mağaza açabilecek. Zaten pazarda var olan markalarımızın da açacağı yeni mağazalarla 3 yılda toplam 1000 kadar satış noktasına ulaşacağız. Böylece halen 3.2 milyar dolar olan markalı ihracatımız bu süre içinde 5 milyar doları yakalayacak” dedi.
AB ülkeleri şimdiden sıraya girdi
Öte yandan, yetkililer, yatırımların sorunsuz gerçekleşmesi halinde bölge potansiyelinin ciddi oranda artacağına dikkat çekiyor. Rusya, Çin gibi ülkelerin yanında Avrupa Birliği (AB) ülkeleri de sırada bekliyor. Yetkililer, İran halkının artan ihtiyaçları düşünülünce önümüzdeki yıllarda potansiyelinin daha da artacağını dile getiriyor. Ekonominin canlanması ve refahın artması ile İran'ın, iştah kabartan bir ihracat pazarı olmasının beklendiğini kaydeden yetkililer, Avrupa Birliği'nin İran'a ihracatının kısa sürede 5'e katlanacağı öngörüsünü dile getiriyorlar.