Asrın Felaketi'ne yol açan Kahramanmaraş depremlerinin ardından bölgeden gelecek umutlu bekleyiş devam ederken tüm Türkiye ise depremden etkilenen iller için seferber oldu.
Dün akşam 213 televizyon kanalı ile 562 radyoda yayınlanan "Türkiye Tek Yürek" kampanyasına bağış yağdı. Siyasetçilerden iş dünyasına, sanatçılardan sporculara toplumun her kesiminden gelen bağışlarla bu alanda tarihi bir rekor da kırıldı.
Tüm televizyon kanallarının ortak yayınladığı programda 115 milyar liradan fazla yardım toplandı.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Türkiye Tek Yürek Kampanyası”na ilişkin, “Bugünkü kampanyada toplanacaklarla birlikte yurt içinden ve yurt dışından AFAD hesaplarına gelecek her kuruş depremzedelerimiz için kullanılacaktır.” dedi.
Yardımlara yönelik kara propaganda
Tüm Türkiye'yi ekran başına kilitleyen tarihi yardım kampanyası kimilerini ise rahatsız etti. Bazı haber siteleri ve sosyal medya mecralarında şirketlerin yaptıkları yardımların vergiden düşülerek yine halkın cebinden karşılanacağına ilişkin haber ve paylaşımlarla yürütülen kara propaganda ile kampanyaya gölge düşürülmeye çalışıldı.
AFAD ve Kızılay'a yapılan yardımları kapsıyor
Ancak AFAD ve Kızılay'a yapılan bağışların vergi indirimlerine yönelik gerçek ise söz konusu indirimin vergiden değil matrahtan yapılıyor olması. Yani vergiye tabi olan kazanç tutarından. Depremzedeler için AFAD ve Kızılay tarafından ilan edilen hesaplara yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince matrahtan indirim konusu yapılabiliniyor.
Vergiden değil matrahtan düşülüyor
Bu detay ise böylesi bir günde dahi bir araya gelemeyip yapılan kampanyaları da karalamaya çalışanların tüm söylemlerini boşa çıkarıyor.
Örneğin 100 milyon lira bağış yapan bir şirketin o yılki vergiye tabi kazancı 1 milyar lira ise söz konusu vergi indirimi, yapılan yardım tutarı olan 100 milyon lira üzerinden yapılacakken, şirketin 1 milyarlık kazancından yardım tutarı çıkıldığında geri kalan 900 milyon liralık kısım ise mevcut uygulamalar üzerinden istisnasız vergilendirilmeye devam edilecek.
Gelir İdaresi Başkanlığı'nın yayınladığı tebliğde de yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı ilgili yıl vergi matrahlarının tespitinde indirim olarak dikkate alınacağına vurgu yapılmış olduğu gözüküyor.
Konu ile ilgili Gelir İdaresi Başkanlığının 9 Şubat 2023 tarihli açıklaması şu şekilde:
Merkez üssü Kahramanmaraş ili olan depremler sonrası genel hayatı olumsuz etkileyen şartların ortadan kaldırılması ve afetzede vatandaşlarımızın acil ihtiyaçlarının karşılanması için gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerimizce bağış ve yardımlar yapılmaktadır.
Bilindiği üzere, Gelir Vergisi Kanunun 89 uncu ve Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddeleri hükmü uyarınca, Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı ilgili yıl vergi matrahlarının tespitinde indirim olarak dikkate alınabilmektedir.
3/2/2021 tarihinde yayımlanan 3483 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı gereğince, bu tarihten itibaren ülkemizde meydana gelebilecek depremler sonrası zarar gören afetzedeler için Afet ve Acil Durum Yönetimi ( Afad ) Başkanlığı koordinasyonunda yardım kampanyaları yürütülmektedir. Bu kapsamda, Kahramanmaraş ili merkezli olan depremler için AFAD Başkanlığı koordinasyonunda yardım kampanyası başlatılmıştır.
Ayrıca, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca, Türkiye Kızılay Derneğine yapılan nakdi bağışların tamamı da vergi matrahından indirilebilmektedir.
Nakdi Bağış ve Yardımlar
Depremlerden etkilenen afetzedeler için AFAD Başkanlığınca ilan edilen hesaplara yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince indirim konusu yapılabilecektir. Aynı şekilde, Türk Kızılay'ınca ilan edilen hesaplara yapılan nakdi bağışların tamamı da indirime konu edilebilecektir. Bağışların indirilebilmesi için ödemeye ilişkin banka dekontları yeterli olacaktır.
Ayni Bağış ve Yardımlar
Depremler sonrası genel hayatı olumsuz etkileyen şartların ortadan kaldırılması için gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince, işletmelerinde mevcut olan ya da dışarıdan temin edilen ihtiyaç malzemeleri de ayni olarak bağışlanabilmektedir. Ayni bağışlar; AFAD Başkanlığının kendisine yapılabileceği gibi AFAD'ın yönlendirdiği kamu kurum ve kuruluşlarına da yapılabilecektir. Bu kapsamda yapılan ayni bağışların tamamı, bağışa konu malların içeriğine ve ilgili kurumlarca teslim alındığına ilişkin belge düzenlenmesi kaydıyla, indirim konusu yapılabilecektir. Yine söz konusu kapsamda yapılan bağış ve yardımlarda KDV hesaplanmayacak ve bağışa konu mallara ilişkin yüklenilen KDV'ler de işletmeler tarafından indirim konusu yapılabilecektir.
Yüzde 5 sınırına tabi bağışlar
Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere, köyler ile kamu yararına çalışan derneklere ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin yüzde 5’ini aşmamak üzere, makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar kazançtan indirilebiliyor. (GVK Md. 89/4 ve KVK Md.10/1-c) Bu da kanunda açıkça belirtilen bir bağış detayı.
Yükümlülükler ertelendi
Hazine ve Maliye Bakanlığı büyük afetten etkilenen 10 il için mücbir sebep hali ilan etti. Söz konusu duyuru Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde (gib.gov.tr) 8 Şubat’ta yayımlandı. Deprem tarihi itibarıyla bu illerdeki vergi mükelleflerinin, 6 Şubat 2023 ila 31 Temmuz 2023 (bu tarih dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğu kabul edildi.
Duyuruya göre; mücbir sebep halinin geçerli olduğu dönemde verilmesi gereken beyanname ve bildirimler 15 Ağustos 2023 Salı günü sonuna kadar verilebilecek, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergiler ile diğer vergi, ceza ve gecikme faizleri 31 Ağustos 2023 Perşembe günü sonuna kadar ödenebilecek.