Ertuğrulun iktidar dönemi ve ölümü
Ertuğrul Gazi iktidarının ilk dönemlerinde kendisine tabi olanlarla beraber Eyyubî- Artuklu topraklarında bir müddet vakit geçirip, Ahlat civarına konup, buradan da Alaaddin Keykubad’ın hizmetine girmek üzere batıya yönelmiştir. Sultan Alaaddin, Kayı’yı Ankara civarına yerleştirdi. Burada kaldıkları müddet zarfında gaza ile meşgul oldular. Ankara’da kaldıkları müddet zarfınca etrafına Türk’ten ve diğer Müslüman unsurlardan birçok kimse toplanmaya başladılar. İleride kurulacak Osmanoğullarının temel mantığı burada yerleşmeye başladı. Yassıçemen savaşında Alaaddin Keykubad’a yardım etti. Böylelikle Selçuklu uç beylerinden olmaya hak kazandı. Başkaca irili ufaklı pek çok gaza ve seferlerde bulundu.
Ertuğrul Gazinin devlet adamlığı klasik bir aşiret- boy reisliği gibi başlamıştır. Lakin daha sonraki vizyonu Türkistan’daki kısır çekişmelerin ötesine geçerek gaza mefkûresini edinmiştir. Bu da kendisine bağlı olan boyun inkişaf etmesine zemin hazırlamıştır. Öncesinde Eyyubî topraklarında, sonrasında Selçuklu hâkimiyet sahasında yer edinmiştir. Etrafındaki Türkmen savaşçıların gücüne istinaden bu iki devletin hizmetinde bulunmuştur. Son yıllarında Söğüt tarafını yurt edindi. Yaşı ilerlediği için beyliği küçük oğlu Osman’a devretti. 90 yaşında vefat etti.
Diriliş, dünyanın kaderini belirleyen adamın hikayesi.
“O; Güneşi bayrak, göğü çadır eyleyip kısraklarını uçsuz bucaksız ovalara sürdü. Yağız yeri titretip, mavi göğü deldi. Pusatlarını yar eyleyip, ordularını gür kıldı. Daha çok denize, daha çok toprağa ilahi muştuyu taşıdı. Dünyanın iki hükümdara dar geldiğine inandı. Ve dünyayı bir hükümdara yar kıldı. Süleymanşah oğlu Ertuğrul ümitlerin tükendiği bir çağda dirilişin adı oldu. ”
13. Yüzyıl
Dünya yeni kudretini arıyordu. Ve Anadolu, emperyallerin kavgaya tutuştuğu bir diyardı. 1071’de Türklerin girdiği bu topraklara şimdi, Haçlılar ve Moğollar da ortak olmak istiyordu.
Akdeniz, Karadeniz, Balkanlar, Kafkasya ve Mezopotamya yeni sahibini arıyordu. İşte bu yangın yerinde, bizim hikayemizin kahramanı Ertuğrul da, 400 çadırlık obasına bir yurt arıyordu. Yıllardır yersiz ve yurtsuz kalan Kayılar, Ertuğrul’dan acılarına, çilelerine ve yolculuklarına son verecek bir yurt istiyordu.