2000 yılında 627 firma kapanırken, bu yıl kapanan firma sayısı 8 ayda yüzde 70,8 arttı.

Mobilya üretim merkezi İnegöl`de, kasım ayından bu yana 600 işyeri kapandı.

TOFAŞ'ta, ekonomik kriz ve iç talepteki daralma nedeniyle 180 işçi, zorunlu izne çıkarıldı.

7 ayda ara malı ithalatı yüzde 16,7, sermaye malı ithalatı da yüzde 30 azaldı.

Dış ticarette rekor daralma

Kasım ve şubat krizleri dış ticaret rakamlarını kötü etkiledi. İç piyasadaki durgunlukla beraber yüksek enflasyon dış ticareti bitirme noktasına geldi. Ekonominin canlanması bakımından önem taşıyan ara malı ve sermaye malı ithalatında da önemli azalmalar kaydedildi.

Ocak-temmuz döneminde, sermaye malı ithalatı yüzde 30.6 azalma ile 6 milyar 162.1 milyon dolardan 4 milyar 274.5 milyon dolara, ara malları ithalatı da yüzde 16.7 azalma ile 20 milyar 13 milyon dolardan, 16 milyar 661.7 milyon dolara düştü.

Dış ticaret açığı azaldı

Temmuz ayında ihracat yüzde 1,3 azalışla 2,2 milyar dolara, ithalat da yüzde 30,5 azalışla 3,2 milyar dolara düştü. Devlet İstatistik Enstitüsü verilerine göre, dış ticaret açığı temmuz ayında yüzde 58,5 kayıpla 992 milyon dolara indi.

İlk 7 aydaki dış ticaret açığı yüzde 56.8 daralarak 6 milyar 70.7 milyon dolara düştü. Aynı sürede geçen yılın aynı dönemine göre ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 53.4'ten yüzde 74.3'e yükseldi. Bu arada, Türkiye'nin tüketim malları ithalatı temmuzda yüzde 44.5, yedi aylık dönemde ise yüzde 35.7 azaldı. Ocak-temmuz döneminde 23 milyar 642 milyon dolar olan toplam ithalatın 16 milyar 661.7 milyon dolarını ara malları, 4 milyar 274.5 milyon dolarını sermaye malları, 2 milyar 482.3 milyon dolarını tüketim malları oluşturdu. Tüketim malları ithalatı, ocak-temmuz dönemi itibariyle ise yüzde 35.7 azalarak, 2 milyar 482.3 milyon dolara geriledi. Ham petrol ithalatı da, yüzde 3.7 artarak 2 milyar 197.7 milyon dolardan, 2 milyar 278 milyon dolara yükseldi.

Şirketler ölüyor

Ekonomik kriz küçük işletmeleri kasıp kavuruyor. 2000 yılı ağustos ayında 101 şirket kapanırken, bu sayı bu yılın aynı ayında 130 olarak saptandı. Böylece her iki yılın söz konusu aylar karşılaştırmasında, yüzde 28.7`lik artış gözlendi. Bu yılın ağustos ayında, toplam sermayesi 48 trilyon 12 milyar lira olan 2 bin 59 yeni şirket kuruldu. Bu şirketlerden bin 841`ini limited şirketler oluşturdu. Devlet İstatistik Enstitüsü`nün (DİE), 2001 ağustos ayında açılan, kapanan şirket ve firma istatistikleri açıklandı. Buna göre, geçen yılın ağustos ayında 2 bin 572 yeni şirket açılırken, bu rakam bu yılın aynı ayında yüzde 19.9 oranında azalarak 2 bin 59`a düştü. Yeni açılan firma sayısı ise geçen ağustos ayında bin 511 iken, yüzde 17`lik gerilemeyle bu yılın aynı ayında bin 254`e indi.

Açılan şirket sayısı da azaldı

8 aylık verilere bakıldığında da, 2000 yılında 627 firma kapanırken, bu yıl kapanan firma sayısı yüzde 70.8`lik artışla bin 71`e yükseldi. Ocak-ağustos aylarını kapsayan 8 aylık dönemde 20 bin 417 adet yeni şirket açıldı. Ancak bu rakam, geçen yılın 8 aylık dönemiyle kıyaslandığında yüzde 6 oranında bir gerilemeyi gösteriyor. Aynı dönemde, 11 bin 210 adet yeni firmanın açıldığı belirlenirken, oran olarak yüzde 21.8`lik bir düşüşü ifade ediyor.

Kapanan şirketlerin dökümü incelendiğinde, 2001 Ocak-Ağustos döneminde toplam bin 640 şirket ile 9 bin 848 adet firmanın kapandığı görülüyor.

Böylelikle, 2000 yılının aynı dönemiyle kıyaslandığında, kapanan şirket sayısında yüzde 35.7, kapanan firma sayısında da yüzde 12`lik artış saptandı.

İnegöl'de 600 işyeri kapandı

Türkiye'nin önde gelen mobilya üretim merkezlerinden İnegöl'de, 2000 yılının kasım ayından bu yana 600 işyeri kapanırken yaklaşık 2000 kişi de işsiz kaldı. İnegöl Mobilyacılar Odası Başkanı Hamdi İdil, özellikle küçük ölçekli firmaların borç batağına sürüklendiklerini belirterek, "İnegöl'de 600 mobilya işletmesi kapandı; yaklaşık 2000 kişi de işsiz kaldı" dedi. İç pazarda yaşanan durgunluk nedeniyle ayakta kalmayı başaran işletmelerin de yüzde 50'yi aşmayan üretim kapasiteleriyle çalıştığını anlatan İdil, kar marjlarının ise yüzde 10'un altına indiğini kaydetti. İdil, İnegöl mobilya'nın müşterisi olan İstanbul'un pazar potansiyelinin son aylarda gerilediğini belirtti.

Otomotivde zorunlu izinler

TOFAŞ'ta, ekonomik kriz ve iç talepteki daralma nedeniyle 180 işçi, zorunlu izne çıkarıldı. İşçilere, izinli oldukları süre içinde, ücretlerinin yüzde 40'ının ödeneceği bildirildi. Türk Metal Sendikası Bursa Şube Başkanı Sabri Özdemir, "180 arkadaşımızın yeniden işe başlayacakları tarih, henüz belli değil. Tarih, ay sonunda netleşecek. İşçilere izinli oldukları süre içinde ücretlerinin yüzde 40'ı ödenecek" dedi. Özdemir, TOFAŞ-Fiat'ın ihracatta büyük başarı sağladığı hafif ticari araç segmentindeki "Doblo" bandında ise üretimin 3 vardiya olarak devam ettiğini, fabrikada halen görevli 4 bin 420 işçiden, yaklaşık 3 bininin bu bantta çalıştığını belirtti. OYAK Renault'da ve Peugeot lisansıyla hafif ticaret araç üreten Karsan'da zorunlu izin gündemde değil.