BM Güvenlik Konseyi (BMGK) Kuzey Kore'ye yeni ve sert yaptırımlar getiren karar tasarısını oy birliğiyle kabul etti.
BMGK'nın daimi üyeleri ABD, Fransa, İngiltere, Çin, Rusya ile Japonya ve Güney Kore'nin yaklaşık 2 hafta görüştükten sonra iki gün önce üzerinde uzlaşmaya vardığı karar tasarısı, bugün Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Baki İlkin'in başkanlık ettiği toplantıda, BMGK'ya üye 15 ülkenin "evet" oylarıyla kabul edildi.
1874 sayılı kararda 25 Mayısta yaptığı son nükleer denemenin ardından Kuzey Kore'ye öncekilere göre daha sert yaptırımlar içeriyor. Kuzey Kore'nin silah ihracatına ve ithalatına getirilen yaptırımlar daha sıkılaştırılırken, kararda ülkenin uluslararası alanda mali işlemlerine kısıtlama ve yaptırım getiriliyor. Karar, BM'ye üye ülkelere de Kuzey Kore'ye giden veya bu ülkeden gelen şüpheli kargo taşıyan araçları karada, havada ve denizde (limanlarda ve açık denizde) arama yükümlülüğü getiriyor. BMGK kararında Kuzey Kore'nin 25 Mayısta yaptığı son nükleer deneme kınanarak denemenin 2006 yılında kabul edilen BMGK'nın 1695 ve 1718 sayılı kararlarının ihlali olduğu belirtiliyor.
Kuzey Kore'nin nükleer denemelerini bırakması, nükleer silah ve balistik füze üretimi programına tamamen son vermesi istenen kararda, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşmasına yeniden taraf olması, BM denetçilerinin nükleer programını teftiş etmesine izin vermesi ve altılı görüşmelere dönmesi isteniyor.
Kararda ek olarak, nükleer programla bir şekilde ilişkili Kuzey Koreli kişi ve şirketlere daha önceden getirilen seyahat yasağı ve mal varlığı dondurulması gibi tüm yaptırımların uygulanması istenirken, yaptırım listelerine 30 gün içinde yeni isimlerin eklenmesi isteniyor.
ABD, Kuzey Kore'ye girmesi istenmeyen malzeme taşıdığına inanılan gemileri denetlemek istiyor. ABD'nin BM Büyükelçisi Susan Rice, Amerikalı yetkililerin Kuzey Kore'nin nükleer emellerinin önüne geçmek çabaları çerçevesinde söz konusu gemilerde denetim yapmak için izin almaya çalışacaklarını söyledi. Yasak malzeme taşıdığı sanılan gemilerin, denizde denetlenemediği durumlarda en yakındaki limana yönlendirilebileceğini de belirten Büyükelçi, Kuzey Kore'nin yeni yaptırımlara "başka tahriklerle" tepki vermesinin sürpriz olmayacağını ifade etti.
Çin'in BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Zang Yesui, BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) Kuzey Kore'ye yaptırımlar getiren kararının, uluslararası toplumun, Kuzey Kore'nin nükleer denemelerine güçlü şekilde karşı durduğunu gösterdiğini belirtti.
Yesui, Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Baki İlkin'in başkanlığında yapılan BMGK toplantısında Kuzey Kore'ye karşı yeni ve sert yaptırımlar getiren kararın kabulünün ardından yaptığı açıklamada, Kuzey Kore'nin nükleer denemelerinin bölgesel barışı ve güvenliği olumsuz yönde etkilediğini ve Kuzey Kore'nin, Kore yarımadasının nükleer silahlardan arındırılmasına katkıda bulunması gerektiğini vurguladı.
Zang Yesui bugün alınan kararın, uluslararası toplumun Kuzey Kore'nin denemelerine güçlü şekilde karşı durduğunu gösterdiğini, ama aynı zamanda da altılı görüşmelerin yeniden başlamasını istemekle bu sorunun çözümünün barış ve diyalog yoluyla olmasını istediğini gösterdiğini de belirtti. Yesui, Kuzey Kore'ye giden ve bu ülkeden gelen gemilerde kargoların aranması konusunda tüm BM devletlerini "ihtiyatlı" davranmaya da davet ederek, ülkelerin makul nedenlerle bu tür aramalara yönelmeleri gerektiğini ve asla güç kullanımı ya da güç kullanma tehdidine başvurulmaması gerektiğini ifade etti.
ABD'nin BM Daimi Temsilci yardımcılarından Rosemary DiCarlo da yaptığı açıklamada, kararın, Kuzey Kore'nin nükleer denemelerine karşı "güçlü ve hep birlikte verilen uluslararası bir yanıt" olduğunu söyledi. DiCarlo, "Kararın mesajı açık: Kuzey Kore'nin hareketi kabul edilemez ve uluslararası toplum buna yanıt vermeye kararlı. Kuzey Kore koşul öne sürmeksizin diyalog sürecine dönmelidir" dedi.
İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Yardımcısı Philip Parham da yaptığı açıklamada, kararın Kuzey Kore'nin nükleer ve balistik füze programlarını durdurma amacını taşıdığını vurguladı. Parham gazetecilere açıklamasında da yaptırımların nükleer programlarla ilgili olarak alındığına işaret ederek, insani yardım ve kalkınma amaçlı konularda yaptırım uygulanmayacağını belirtti. Kuzey Kore'ye yönelik yaptırımların kesinlikle ekonomik ve sosyal içerikli olmadığını söyleyen Parham, zaten zor şartlarda yaşayan Kuzey Kore halkını asla hedef almadıklarını belirtti.
Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vitali Çurkin de açıklamasında, kararın, Pyongyang'ın nükleer denemesine "uygun ve dengeli" bir yanıt olduğunu belirterek, bu denemelerin bölgedeki güvenlik ve istikrara zarar verdiğini ifade etti.
BMGK'nın Kuzey Kore'ye ilişkin kararı, Çin ve Rusya gibi Kuzey Kore'ye yakın duran ülkelerin desteğini sağlayarak, 15 üyeli BMGK'da oy birliğiyle alması ayrıca önem taşıyor.
