Makedonya'nın Kumanova kentinde Arnavut nüfusun yoğun olduğu Tode Mendol Mahallesi'nde yapılan ve 8 polis ile 14 silahlı kişinin ölümüyle sonuçlanan operasyon sona erse de halkın tedirginliği dinmiş değil. Ağır silahların kullandığı baskında evler delik deşik olurken, yıkılan binalar ve hurdaya dönen arabalar arasında kayıplarını kontrol etmeye çalışan bölge sakinleri gözyaşlarına hakim olamıyor. En az 8 binanın hasar gördüğü mahallede 28 saat süren şiddetli çatışmalar sonrası ölüm sessizliği hakim. Makedon polisi, “Silahlı bir grubu sivillere yönelik saldırı hazırlığındayken hedef aldıklarını” savunurken, operasyonların, Sosyal Demokratlar Birliği Genel Başkanı Zoran Zaev'in, Başbakan Nikola Gruevski ve İçişleri Bakanı Gordana Yankulovska'nın 2011'de bir gencin polis tarafından öldürülmesini gizleme amaçlı telefon kayıtlarını kamuoyuyla paylaşmasının hemen ardından gerçekleşmesi dikkat çekiyor.
İktidardaki 9. yılına giren Makedonya Başbakanı ve Muhafazakâr Parti lideri Nikola Gruevski, "Bu çatışma, Makedon-Arnavut çatışması değildir, devlete ve halka zarar vermeye niyetli kişilere yönelik bir operasyondur" dedi. Gruevski, öldürülen ve gözaltına alınanların bazılarının Ortadoğu'da savaştığını iddia etti. Ancak operasyonda evi hasar gören 40 yaşındaki Arnavut kökenli mahalle sakini Elham Murad, olayın tamamen “güdümleme” olduğunu belirtti.
Reuters'a yaptığı açıklamada, “Bu düzmece operasyon, Zoran Zaev'in ortaya çıkardığı suçların üstünü kapatmak için Gruevski tarafından hazırlandı” diyen Murad, Gruevski'yi istifaya çağırmak için 17 Mayıs'ta yapılacak büyük mitinge mutlaka katılacağını da söyledi. Pero Illievski Caddesi'nde oturan Ramadan Baftiu ise, nedenini bilmediği çatışmalar sırasında tüm ailesiyle birlikte 12 saat bodrum katında saklandıklarını anlattı.
Makedonya'da Kumanova baskını, yalnızca etnik tartışmaları beraberinde getirmedi. Polis şiddetini örtbas etmekle suçlanan Başbakan Gruevski yönetimi, fakirlik, yüksek işsizlik oranı, yolsuzluk ve Batı'ya entegrasyonun durması gibi sorunların da yakın dönemde ülkedeki çalkantıları artırmasından endişe ediliyor. Balkanlar konusundaki siyasi analist Marko Prelec, farklı problemlerin bir araya gelerek büyük bir fırtına koparabileceği uyarısını yaptı.
2001'deki iç çatışmaları hatırlatan baskının ardından ABD ve AB elçileri ile AGİT ve NATO temsilcileri ortak bir bildiriyle ülke liderlerine diyalog çağrısı yaptı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, operasyonun ve iddiaların “şeffaf bir şekilde soruşturulması gerektiğini” söyledi. 2001'de yaşanan çatışmalarda da NATO araya girerek Arnavut kökenli silahlı grup ile Makedon hükümeti arasında arabuluculuk yapmış, grubun üyelerinden bazılarına hükümette temsil hakkı verilmişti.
Eski Yugoslav ülkesi Makedonya'da 2 milyonluk nüfusun yüzde 30'unun Arnavut kökenli olduğu tahmin ediliyor. Makedonya'nın yoksulluk ve işsizlik sorunlarına çıkış olarak gördüğü AB ve NATO üyesi olma talebi, Yunanistan ile yaşanan diplomatik sorunlar nedeniyle kabul görmüyor.
