Gözyaşı dinmeyen Boşnaklar, toplu mezarlardan çıkan sevdiklerine ait kemik parçalarını defnetmeye hazırlanırken, BMGK'daki oylamada “Srebrenitsa soykırımı" tasarısını reddeden Rusya, Sırplara “bayram" yaşattı. Savaşta 22 yakınını kaybeden Munira Subasiç, “Rusya, çocuklarımızın katillerini açıkça destekliyor" dedi.
Bosna Hersek, 20 yıl önce Srebrenitsa'da gerçekleşen soykırımda öldürülenlerin cenazelerini toprağa vermeye devam ederken, Sırpların işlediği sistematik katliam Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ndeki oylamada Rusya engeline takıldı. 1995 yılında Sırplar tarafından Bosna-Hersek'in Srebrenitsa kentinde katledilen 8 bin 372 Boşnak'ın anılması amacıyla hazırlanan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) bir kınama metni oylandı. Oylama sonucunda 15 Güvenlik Konseyi üyesinden 10'u Srebrenitsa katliamını “soykırım" olarak tanımlayan metni kabul etti. Sırpların sevinmesiyle sonuçlanan oylamada “hayır" oyu için kalkan tek el, BMGK Daimi Üyesi Rusya adına BM Temsilcisi Vitali Çurkin'inki oldu. 15 üyeli BMGK'da “çekimser" oy veren Çin, Angola, Nijerya ve Venezuela da soykırımın kabul edilmemesinden yana tavır almış oldu.
Srebrenitsa soykırımı sırasında bölgede gazeteci olarak görev yapan ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Samantha Power, Srebrenitsa'da yaşananların, mahkeme kayıtları ve tüm delilleriyle “soykırım" olduğunu belirterek, “Rusya'nın vetosu, Srebrenitsa soykırımı kurbanlarının ailelerinin kalbini kırmıştır ve BMGK'nın sicilini biraz daha lekelemiştir" dedi. Çekimser oy kullanan üyeleri de “acılara duyarsız kalmakla" eleştiren Power, Srebrenitsa kurbanlarına karşı, henüz bulunamayan binden fazla kişinin cenazesini bulma, soykırımı tanıma ve bu suçların bir daha işlenmemesini temin etme sorumlulukları olduğunu vurguladı.
Tasarıyı hazırlayan İngiltere'nin BM Temsilci Yardımcısı Peter Wilson ise “Srebrenitsa'da meydana gelen bir soykırımdır ve bu yasal bir gerçektir. Politik bir tavır değildir. Bu konuda taviz vermeyeceğiz" açıklamasında bulundu. Diğer taraftan karara tepki gösteren Srebrenitsa ve Jepa Anneleri Derneği Başkanı Munira Subasiç, AFP'ye yaptığı açıklamada, “Böyle bir netice karşısında şaşırmadık. Rusya, çocuklarımızı öldüren katilleri açıkça destekliyor" dedi. Soykırımda eşi ve oğlu dahil ailesinden 22 kişiyi kaybeden Subasiç, “Rusya tasarıyı veto ederek yeni bir savaş için kapı araladı" ifadelerini kullandı. Uluslararası Af Örgütü de karar tasarısının BM Güvenlik Konseyi'nde veto edilmesiyle, “olaylarda hayatlarını kaybedenlerin hatıralarına hakaret" edildiğini bildirdi.
Oylamada tek “hayır" oyu veren ülke olan Rusya'nın BM Temsilcisi Vitali Çurkin, tasarıyı “Çatışmacı, siyasi ve yapıcı olmayan bir metin" olarak tanımladı. Sırbistan Cumhurbaşkanı Tomislav Nikoliç, Rusya'nın vetosunun ardından “Bu Sırbistan için büyük bir gün" ifadesini kullandı. Nikoliç ayrıca “Rusya sadece Sırp halkının soykırımla damgalanmasını engellemedi, gerçek ve dürüst bir dost olduğunu kanıtladı" ifadesini kullandı.
Bosna Savaşı sırasında Hollanda Savunma Bakanı olarak görev yapan Joris Voorhoeve, Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana görülen en büyük trajedi olarak kabul edilen 1995'teki Srebrenitsa soykırımıyla ilgili, “BM o zaman hava desteği verseydi Srebrenitsa katliamı önlenebilirdi" dedi. Voorhoeve, o dönem Srebnitsa'da BM'ye bağlı güvenli bölgede görev yapan Hollandalı askerlere gereken hava desteğinin verilmemesinin nedeninin, Fransa, ABD ve İngiltere arasındaki gizli bir anlaşma olduğunu söyledi.
BM Senel Sekreter Vekili Jan Eliasson ise, "Bugün, BM ve uluslararası toplumun bu trajediyi önlemede başarısız olmasının utanç ve pişmanlığını yaşıyoruz" dedi.
Yunanistan kriziyle başı ağrıyan Almanya Başbakanı Angela Merkel, AB yolundaki Sırbistan, Bosna Hersek ve Arnavutluk'u içeren Balkan gezisine çıktı. Önceki gün Belgrad'da Merkel'e mülteci akınından yakınan Sırbistan Başbakanı Aleksander Vuçiç, sorunun üstesinden gelebilmek için Avrupa Birliği'nin desteğine ihtiyaç duyduklarını söyledi. Ardından Saraybosna'ya geçen Merkel, Bosna Hersek'in AB'ye “aday ülke" statüsü almasına bir adım uzaklıkta olduğunu söyledi. Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Mladen İvaniç ise bu yılın sonuna kadar AB'ye adaylık başvurusunda bulunmayı planladıklarını ve 2017 yılına kadar ise “aday ülke" statüsü almayı beklediklerini belirtti. Merkel, Saraybosna'daki temasları kapsamında ayrıca, Bosna Hersek Başbakanı Denis Zvizdiç ile birlikte Srebrenitsa Anma Galerisi'ni ziyaret etti. Yaşlı bir kadın Merkel'e ulaşarak gözyaşları içinde kendisine sarıldı.
---
