Bakım parası alabilmenin ilk şartı, engellinin en az yüzde 50 oranında engeli olduğunun sağlık kurulu raporuyla tespit edilmesi. Öte yandan engellinin sağlık kurulu raporunda bakıma muhtaç olduğunun da belirtilmesi gerekiyor. Bir engellinin bakıma muhtaç olup olmadığının belirlenebilmesi için bazı kriterler var.
Bu kriterlerin en önemlileri engellinin banyo, yemek yeme ve tuvalet ihtiyaçlarını kendi başına karşılayabilmesi. Diğer yandan yürüme becerisi, merdiven inip çıkmada başka birisinin yardımına ihtiyaç duyma, kendisine yönelik tehlikeleri anlayabilme gibi kriterler de başkasının bakımına muhtaç olmayı belirliyor. Evde bakım parasının alınabilmesi için engellinin bulunduğu hanede kişi başına düşen gelirin asgari ücretin 3'te 2'sinden düşük olması gerek. 2017 yılı itibarıyla bu rakam 847,17 TL. Örneğin engellinin yaşadığı hanede üç kişi yaşıyorsa evde bakım parası alınabilmesi için bu hanedeki toplam gelirin 2 bin 541 lirayı geçmemesi şartı var. Evde bakım parası alınırken hanede yaşayan kişilerin gelirinin bu sınırın üzerine çıkması halinde bu durumun Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na bildirilmesi lazım. Bu durum bakanlık tarafından tespit edilirse haksız alınan evde bakım paraları geri istenebilir.
Evde bakım parası alınabilmesi için engelliye bakan kişiyle engelli arasında kan bağı bulunması şartı var. Üvey akrabalar da evde bakım parası alabilir. Akşam'dan Okan Güray Bülbül'ün yazısına göre, engelliye bakan kişinin engelliyle aynı adreste ikamet etmesi de şart. Ancak engelliye bakacak başka kişinin bulunamaması ve engellinin veya yasal temsilcisinin özel veya resmi merkezlerde bakım hizmeti almayı istememesi hâlinde; bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin de bakım hizmetinin verilmesinde sorun veya yetersizlik olmayacağı yönündeki görüşüyle bakım hizmeti her gün rahatlıkla gelinip gidilebilecek farklı bir adresteki akraba tarafından da verilebiliyor.
Bu şartları sağlayan ve engellisine bakan kişiye aylık 960,58 TL ödeme yapılıyor. Bu paranın engelliye bakacak kişiye verilme nedeni engellinin bakımının daha kaliteli bir şekilde yapılması. Dolayısıyla bu paranın engellinin ihtiyaçları için kullanımı hem vicdani bir sorumluluk, hem de bir gereklilik.
Evde bakım parasının engellinin ihtiyaçları dışında kullanılması hem engellinin hakkını gasp etmek, hem de sosyal yardımı suistimal etmek anlamına gelecektir. Engelliye bakması dolayısıyla aylık alan kişiler bu sorumluluğun mutlaka bilincinde olmalılar. Engellilerine hak ettikleri ilgi ve alakayı göstermeli ve bunun karşılığında aldıkları paranın hakkını vermeliler.
Evde bakım parası için gerekli başvuruların ikamet edilen yerdeki Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı il veya ilçe müdürlüklerine yapılması gerekiyor. Evde bakım parası alınması için başvuru esnasında engellinin bulunması gerekmiyor. Gerekli belgelerle yapılan başvurular değerlendirilerek evde bakım parası bağlanması işlemleri gerçekleştiriliyor.
2015 yılı içerisinde 508 bin 481 kişiye toplam 4 milyar 378 milyon lira evde bakım parası ödenmiş. Bu rakamın artması daha çok engellinin evde bakım hizmetine kavuşması anlamına geliyor. Engellilerin toplumsal entegrasyonunu sağlanması için bunun dışında pek çok düzenlemeye gidilmesi gerekiyor.
