Çin, ABD’li uçak firması Boeing’in 737 MAX modelinde yaşadığı krizi fırsata çevirecek stratejik bir adım attı. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Fransa ziyareti sırasında Boeing’in Avrupalı rakibi Airbus ile 30 milyar avroluk 300 uçak alımı konusunda anlaştı. Çinli yetkililer, Boeing yerine Airbus’ı tercih etme sebeplerini, ABD ile devam eden ticaret savaşı ve MAX 737 modelindeki sorunlar olarak gösterdi. Kararın arka planı ise, Pekin Yönetimi’nin Trans Atlantiğin iki yakasında, Donald Trump iktidarı ile başlayan çatlağı daha da derinleştirecek bir hamle olarak yorumlandı.
TİCARET SAVAŞINDA YENİ CEPHE HAZIR
Çin’in bu dev anlaşmayla bir taşla iki kuş vuracağı da ifade ediliyor. Küresel piyasalarda Boeing şirketi zor durumda kalırken; Pekin, ticaret savaşlarında ABD’ye karşı güçlü pazarlık kozu elde ederek masaya oturacak. Bir bakıma Huawei krizi ile başlayan gerilimde Pekin Yönetimi, Boeing’in son günlerdeki olumsuz imajı üzerinden yeni siparişlerin iptal edilmesine öncülük ediyor. Böyle bir durumun yaşanması, ABD’li uçak devinin uzun vadede iflas bayrağını çekmesi anlamına gelebilecek. Çin ayrıca, Güney Avrupa ülkeleri ile yeni anlaşmalar imzalayarak, ABD ve AB arasında yeni bir ticari kriz alanı oluşturmayı hedefliyor. Zira, “Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron “Büyük (havacılık) anlaşmanın yapılması ileriye doğru atılan büyük bir adım ve işarettir” açıklaması yaptı.
30 MİLYAR AVRO DEĞERİNDE ANLAŞMA
Airbus ile Çin’in devlet satın alma ajansı Çin Havacılık Tedarik Holding Firması arasında yapılan anlaşmada 290 adet A320- aile jetleri ve 10 adet A350 geniş gövde uçaklarının alımı yer aldı. Çin’in Boeing uçak fabrikasından 300 uçak siparişi vermesi beklenirken, ticaret savaşı sebebiyle rota Airbus’a çevrildi. 30 milyar avro değerindeki siparişlerin Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in, İtalya, Monaco ve Fransa’yı kapsayan ziyaretlere rastlaması da ‘zamanlama manidar’ dedirten türden. Böylece, Çin, Boeing krizi üzerinden ABD’yi köşeye sıkıştırırken; Avrupa’ya yakın durarak önemli bir mevzi kazanmış olacak.
AKDENİZ RÜYASINA BİR ADIM KALDI
Çin Devlet Başkanı’nın Avrupa ziyaretinde İtalya, Fransa yanında Monaco gibi dünyanın en küçük ülkelerinden birini seçmesi de dikkatlerden kaçmadı. Bu gezinin asıl amaçlarından birinin de Çin’in Akdeniz’deki artan hakimiyetini pekiştirmeye yönelik olduğu iddia ediliyor. ‘Tek Kuşak Tek Yol Projesi’ ile Pekin’i Londra’ya bağlamayı hedefleyen Çin, ulaştırma yaptırımlarını Akdeniz havzasındaki limanların işletme hakkını satın alarak da sürdürüyor. Yıllardır bölgedeki küçüklü büyüklü limanları kullanan Pekin yönetimi, trilyon dolarluk ihracat yollarının peşine düştü. Mısır’da İskenderiye, Türkiye’de Kumfort, İsrail Hayfa, İtalya’da Napoli ve Cenova, Cezayir’de de Chercell limanlarına ortak olan Çin, bu yatırımlarla Avrupa pazarına giriş süresini ve maliyetini düşürecek. Akdeniz rüyasının gerçekleşmesi, Çin ürünlerinin Avrupa’nın göbeğine kolayca ulaşması anlamına geliyor.
