Türkiye’nin Otomobili için gerçekleştirilen lansmanın yankıları sürerken, ülkede yerli otomobil fikrinin ilk olarak eski başbakanlardan merhum Necmettin Erbakan tarafından dile getirildiği 1961 yılına ilişkin Bakanlar Kurulu tutanaklarıyla ortaya konuldu. Erbakan’ın girişiminden 3 ay sonra “Devrim” otomobili için ilk toplantı yapıldı.
İLK SUNUM ERBAKAN’DAN
Yapı Kredi Yayınları'nca basılan “27 Mayıs Bakanlar Kurulu Tutanakları” isimli kitaptan yaptığı derlemeye göre, 4 Mart 1961’de gerçekleştirilen Bakanlar Kurulu toplantısına, o dönem İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi Öğretim Üyesi olan Doçent Doktor Necmettin Erbakan davet edildi. Dönemin Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Fahri Özdilek’in başkanlık ettiği Bakanlar Kurulu’nda otomobil ve otobüs gibi nakil vasıtalarının Türkiye’de yapılmasının mümkün olup olmadığı ele alındı.
İŞTE O ÖNERİ CÜMLELERİ
Erbakan, yaptığı sunumda, hem ülkede sanayinin gelişimi hem de otomobil üretimi konusuna değinirken, Türkiye’de motorlu vasıta imalatı ve bu kapsamda otomobil imalatının önemle ele alınması gerektiğine dikkati çekti. Erbakan, “Otomobil imalatıyla birçok sanayi kollarına iş imkanları açılacak. Halk nezdinde de sınai gücümüzün itibarı artacak ve milli güven yükselecek. Beynelmilel itibarımız da artacaktır. Türkiye’de imal edilecek otomobilden yakın şarka geniş miktarda ihracat da yapılacaktır” ifadesini kullandı.
YÜZDE 50 YERLİ ÜRETİM
Erbakan, o dönemde dünyada 20 ülkenin otomobil imal ettiğini ve bu ülkelerin girişimlerini de aktararak, üretim sürecine yönelik planını paylaştı. Kendisi öncülüğünde Konya’da kurulan Gümüş Motor Fabrikası’nın otomobil motorlarını seri halde imal edeceğini, traktör üretimi için kurulan Uzel Makas Fabrikası’nın makaslarını yapacağını belirten Erbakan, elektrometal fabrikasının da çeşitli parçaları ile dişlilerini yapabilecek durumda olduğunu bildirdi.
Erbakan, şunları kaydetti: “Otomobilin tamamlanması için geriye bazı elektrik malzemesi ile kırılmaz camları vesair teferruat kalmaktadır. İlk senelerde otomobil imalatında kullanılacak malzemenin yarısını Tük malı olarak temin etmek mümkün. Otomobil için yeni bir yatırım yapılmasına da lüzum yok. Bu hususta lüzumlu fabrikalar zaten mevcut. Biz bu işin sağlam bir yapıya istinat etmesi için devletin önderliğinde yapılmasını uygun görüyoruz. Devlet, bunun prototiplerini yapsın. Devletin ilk iş olarak 10-15 bin lirayla prototip yapmasına imkan var, bilahare seri imalata geçilir.”
3 AY SONRA DEVRİM ÇIKTI
Yapı Kredi Yayınları'nca Cemil Koçak editörlüğünde hazırlanan "27 Mayıs Bakanlar Kurulu Tutanakları" adlı eserdeki dipnota göre, Necmettin Erbakan’ın sunumundan sadece üç ay sonra 10 Haziran 1961 tarihinde Devrim otomobilinin imalatı için Ankara’da ilk toplantı yapıldı. 27 Mayıs döneminde ordunun binek araba ihtiyacını karşılamak üzere, milli sanayinin ilk otomobil imalatı Eskişehir Demiryolu Fabrikası'nda gerçekleşti. Bu atölyede, “Devrim” adı verilen milli sanayinin ilk otomobili üretildi. 29 Ekim 1961’de Devrim otomobilinden 4 adet imal edilirken, girişimin sonu gelmedi.
Varank: Sırada Milli YHT var
- Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, On Birinci Kalkınma Planı ve bu çerçevede hazırlanan 2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi’nde sektörel öncelik olarak belirlenen raylı sistemler konusunda “Milli Yüksek Hızlı Tren” projesine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Varank, yerli imkanlarla “Milli Yüksek Hızlı Tren” geliştirilmesi için dünyadaki örneklere baktıklarına dikkati çekerek, bu alana sonradan giren oyucuların “mükemmeliyet merkezi” denilen enstitüler vasıtasıyla ülkedeki kabiliyetleri koordine ettiklerini ve geleceğe dönük yeni teknolojiler geliştirdiğini söyledi. Varank, TCDD ve TÜBİTAK’ın ürettiği ürünlerle Türkiye’nin yurt dışına lokomotif bağımlılığını ortadan kaldırdığına işaret ederek, şunları kaydetti: “Şimdi sıra yüksek hızlı trende. Bu konuda özel sektör firmalarını da işin içine dahil ederek Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı koordinasyonunda başarı hikayesini yazacağımıza inanıyoruz. Bugün Türk firmaları Avrupa’ya tramvay ve hafif metro ihraç edebiliyor, metro ihalelerine ürün satabiliyorlar. Bunların hepsini bir araya getirerek raylı ulaşım sistemlerinde inşallah bir başarı hikayesini yazacağız.” Bakan Varank, 2023’te milli yüksek hızlı trenin ilk prototipinin raylarda olmasının hedeflendiğini söyledi.
