Kırmızı et üretimi bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 24,4 artarak 261 bin 871 tona çıksa da fiyatlar zirveden bir türlü inmiyor. Son bir yılda karkas etin kilogram fiyatının yüzde 27 artması, tüketicilerin tepkisini çekiyor. Et ve Süt Kurumu'nun (ESK) kırmızı ete yüzde 5'lik indirim müdahalesi de fayda etmeyince tüketici dernekleri vatandaşları Kurban Bayramı'na kadar et tüketmeyerek yüksek fiyatları protestoya çağırıyor.
Markette kıymanın kilosu 40, kuşbaşının kilosu 55 liradan satılırken, lüks semtlerdeki kasaplarda etin kilosu 100 lirayı buluyor. Et fiyatlarındaki pahalılığın piyasayı elinde tutan büyük üretici firmalar ile aracılardan kaynaklandığı savunuluyor. Ellerindeki stokları eritme sürecinde fiyatları yüksek tutmakla suçlanan firmaların tavrına dikkat çekiliyor.
Tüketiciler Birliği Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Dinç, et piyasasını 250'ye yakın büyük firmanın kontrol ettiğini belirterek, “Bunlar, kendi aralarında anlaşarak piyasayı oynatabiliyor. Özellikle marketlere, kasaplara verilen etler de bunların elinden geçtiği için fiyatlara istedikleri gibi müdahale ediyorlar" dedi.
Kurban Bayramı öncesi bazı çevrelerin piyasa üzerinde oyun oynadığını savunan Dinç, şu eleştirilerde bulundu: “Aradaki stokçu dediklerimiz, hayvanları karkas olarak alıp, stoğuna koyup, piyasada sıkıntı yaratıp, arkasından fiyatları yükseltiyorlar. Böyle yaparak da karkas et ithalatı olsun istiyorlar. Et fiyatlarına vatandaş olarak müdahale etmenin en doğru şekli tüketimi kısmaktır. Her gün et yemezseniz ölmezsiniz." Dinç, et fiyatlarının bayram sonrası düşeceğini de sözlerine ekledi.
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Genel Başkanı Bendevi Palandöken de, ülkemizde kırmızı et tüketiminin çok az olduğunu söyledi. “Eti tekelcilik mahvetti" diyen Palandöken, “Tüketimin az olmasında yüksek fiyatların etkisi var. Az sayıda hayvan besleyen işletmeler giderek zayıflıyor. Ayakta kalmaları mümkün değil artık. Şimdi büyük işletmelerde talep çoğaldığı zaman fiyatı yükseltiyor, talep azaldığı zaman fiyatı düşürüyor" ifadelerini kullandı.
Köy projeleri hazırlanarak bireysel işletmelere ağırlık verilmesi gerektiğini dile getiren Palandöken, “Köydeki insanlara erkek dana dağıtımı ithal edilmeli. Dolayısıyla bunlar, piyasayı regüle edecek. Yoksa bu mümkün değil. Çünkü bu adamlar biliyorlar. Bu yüzden et fiyatları böyle. Yapılacak şey ithalatın devam etmesi. Bireysel işletmelere de bu hususta destek verilmesi. Bu sayede et fiyatlarında düşüş sağlanabilir. Yoksa 10 tane adam kendi aralarında anlaşıyorlar. Et piyasası, altın borsası gibi oldu" diye konuştu. Milyonlarca kişiyi ilgilendiren et fiyatlarının aşırı yükselmesinin nedenlerini sormak üzere aradığımız Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği (TÜKETBİR) Başkanı Bülent Tunç sorularımıza cevap vermek yerine sessiz kaldı.
